-------------------
NAPOMENA REDAKCIJE:
Zakon je prestao da važi na osnovu Zakona o javnim preduzećima ("Sl. glasnik RS", br. 75/04)
-------------------

ZAKON

O DRŽAVNIM PREDUZEĆIMA

(Objavljen u "Sl. glasniku Republike Srpske" br. 3/95, 4/96, 21/96, 3/97 i 75/04)

I- UVODNE ODREDBE

Član 1.
Ovim zakonom uređuje se: osnivanje, delatnost, organi upravljanja, kao i način prestanka državnih preduzeća.
Državno preduzeće je pravno lice koje obavlja privrednu delatnost radi sticanja profita.
Pod privrednom delatnošću, u smislu ovog zakona, podrazumeva se proizvodnja i promet robe i vršenje usluga na tržištu.
Državna preduzeća su dužna da posluju u skladu sa zakonom, dobrim poslovnim običajima i poslovnim moralom.
Član 2.
Statutom preduzeća može se utvrditi da deo preduzeća ima određena ovlašćenja u pravnom prometu, kao i poseban obračun rezultata poslovanja, u skladu sa zakonom.
Delovi preduzeća nemaju svojstvo pravnog lica.
Član 3.
Radnici u preduzeću ostvaruju svoja prava, u skladu sa odredbama zakona, kolektivnog ugovora i statuta.
Član 4.
Ocenu i kontrolu zakonitosti nad preduzećem vrše nadležni organi.

II- OPŠTE ODREDBE

1. Osnivanje

Član 5.
Državno preduzeće je preduzeće u državnoj svojini nastalo osnivanjem od strane države ili po Zakonu o prenosu sredstava društvene u državnu svojinu ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 4/93 i 29/94).
Državno preduzeće odgovara za svoje obaveze celokupnom svojom imovinom - potpuna odgovornost.
Država ne odgovara za poslovanje državnog preduzeća po bilo kom osnovu, izuzev imovinom dotičnog preduzeća.
U slučaju likvidacije ili prestanka rada preduzeća osnivač ima pravo samo na preostali deo likvidacione ili stečajne mase nakon konačnog obračuna i izmirenja poverilaca.
Član 6.
Državno preduzeće može nastati i poništenjem registracije društva kapitala (akcionarsko društvo i društvo sa ograničenom odgovornošću) nastalog iz transformisanog državnog preduzeća, kao i fuzijama sa drugim državnim preduzećima, pod uslovom i na način propisan zakonom. Državno preduzeće može nastati i podelom postojećeg državnog preduzeća uz regulisanje imovinskih i upravljačkih prava do sada postojećeg preduzeća.
Član 7.
Akt o osnivanju preduzeća donosi nadležni državni organ.
Član 8.
Akt o osnivanju preduzeća obavezno sadrži:
- naziv osnivača;
- firmu i sedište preduzeća;
- delatnost preduzeća;
- vrednost osnovnih i iznos obrtnih sredstava;
- rešenje o imenovanju direktora;
- rok za donošenje statuta;
- druga pitanja za koja osnivač oceni da su od značaja za rad preduzeća.

2. Imovina

Član 9.
Imovina preduzeća prilikom osnivanja sastoji se od novčanih i nenovčanih sredstava, koja im se stave na raspolaganje.

3. Registracija

Član 10.
Osnivanje preduzeća prijavljuje se nadležnom sudu, radi upisa ili preregistracije i objavljivanja.
Prijavu registracije podnosi direktor ili lice ovlašteno za zastupanje preduzeća.
Upis preduzeća vrši se na osnovu pismene odluke nadležnog organa, u roku od 15 dana od dana donošenja odluke.
U sudski registar pored osnivanja preduzeća upisuje se prestanak, statusne i druge promene preduzeća, te podaci o preduzeću koji su od značaja za pravni promet kao: firma, sedište, delatnost, ovlašćenja u pravnom prometu sa trećim licima, imena lica ovlaštenih za zastupanje i granice njihovih ovlašćenja, kao i podaci o drugim činjenicama određenim zakonom.
Preduzeće prijavljuje za upis u sudski registar promene svih podataka koji se upisuju u registar.

Član 11.

Upisom u sudski registar preduzeće stiče pravnu i poslovnu sposobnost.
Izvršena registracija, sa upisanim podacima propisanim uredbom, kao i promene istih, objavljuju se u "Službenom glasniku Republike Srpske".
Član 12.
Upis u sudski registar ima pravno dejstvo prema trećim licima od dana upisa.
Ko se u pravnom prometu, postupajući savesno, pouzda u podatke upisane u sudski registar, ne snosi štetne pravne posledice koje iz toga nastanu.
Ukoliko preduzeće započne svoju delatnost pre registracije, ne može se prema trećim licima pozivati na nedostatke registracije.
4. Opšta pravila za organe preduzeća
4.1. Obavezni organi
Član 13.
Obavezni organi preduzeća su: direktor, upravni odbor i nadzorni odbor.
U slučajevima predviđenim ovim zakonom u preduzeću se imenuje i revizor knjiga.
4.2. Isključenje
Član 14.
Ne mogu biti članovi upravnog i izvršnog odbora direktora, nadzornog odbora i revizori knjiga lica koja su pravosnažno osuđena za određena krivična dela, koja povlače određene pravne posledice osude, dok te posledice traju.
4.3. Mandat
Član 15.
Članovi upravnog i izvršnog odbora direktora, kao i članovi nadzornog odbora i revizori knjiga biraju se na određeno vreme, koje ne može biti duže od četiri godine, sa mogućnošću ponovnog izbora i opoziva u skladu sa ovim zakonom.
4.4. Broj istovremenih izbora
Član 16.
Isto lice može istovremeno biti član upravnog odbora kod najviše pet preduzeća, s dužnošću njihovih obaveštavanja o višestrukom izboru.
Član ovi upravnog i izvršnog odbora, kao i drugi rukovodeći radnici određeni statutom, ne mogu biti birani za članove nadzornog odbora.
Isto lice može biti istovremeno član nadzornog odbora najviše pet preduzeća, s dužnošću njihovog obaveštavanja o višestrukom izboru.
4.5. Odgovornost
Član 17.
Članovi upravnog i izvršnog odbora su odgovorni, individualno ili solidarno, zavisno od slučaja, prema preduzeću ili trećim licima, bilo za povrede zakona ili statuta, bilo za krivicu u upravljanju.
Ne snosi odgovornost član upravnog ili izvršnog odbora koji je uložio protest protiv odluke ili mera i svoj protest prijavio nadzornom odboru.
Član 18.
Pokretanje postupka za utvrđivanje odgovornosti članova upravnog i izvršnog odbora, zastareva za tri godine od dana skrivljene radnje, a u slučaju da se radnja kvalifikuje kao krivično delo pokretanje postupka zastareva na 10 godina.
Član 19.
Članovi nadzornog odbora odgovorni su za sopstvenu krivicu u izvršenju svojih ovlašćenja, ali ne preuzimaju nikakvu odgovornost po osnovu akata upravljanja i njihovog rezultata.
Članovi nadzornog odbora mogu biti oglašeni odgovornim za štetu po osnovu krivice članova upravnog i izvršnog odbora ako imajući o tome saznanje, nisu to otkrili nadležnom organu.
Odredbe člana 18. ovog zakona primenjuju se i na odgovornost članova nadzornog odbora.
4.6. Poslovna tajna
Član 20.
Članovi upravnog odbora, izvršnog odbora, nadzornog odbora i revizori knjiga obavezni su da informacije o poslovnim stvarima preduzeća čuvaju kao poslovnu tajnu, za vreme trajanja funkcije i posle njenog prestanka.
III- OBELEŽJA PREDUZEĆA
1. Delatnost
Član 21.
Preduzeće može obavljati jednu ili više privrednih delatnosti, ako ispunjava uslove za vršenje svake od tih delatnosti.
Preduzeće ne može da otpočne