ZAKON

O PROMETU EKSPLOZIVNIH MATERIJA I ZAPALjIVIH TEČNOSTI I GASOVA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 78 od 2. avgusta 2011)

I- OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ovim zakonom regulišu se promet, proizvodnja i korišćenje eksplozivnih materija, zapaljivih tečnosti i gasova na teritoriji Republike Srpske.

Član 2.

(1) Radi zaštite života, zdravlja i bezbjednosti ljudi, materijalnih dobara, čovjekove sredine i bezbjednosti saobraćaja, privredna društva i druga pravna lica, državni i drugi organi, lica koja obavljaju djelatnost ličnim radom, odnosno ličnim radom i sredstvima u svojini građana (u daljem tekstu: preduzetnici) i druga fizička lica su da u toku prometa, proizvodnje i korišćenja eksplozivnih materija i zapaljivih tečnosti i gasova preduzimaju bezbjednosne mjere utvrđene ovim zakonom, drugim propisima i opštim aktima.
(2) Način i uslovi pod kojima se može vršiti uvoz-izvoz, tranzit i posredovanje u spoljnotrgovinskom prometu eksplozivnih materija ili prometa usluga u vezi sa spoljnotrgovinskim prometom eksplozivnih materija propisani su Zakonom o uvozu i izvozu oružja i vojne opreme i kontrole uvoza i izvoza proizvoda dvojne namjene ("Službeni glasnik BiH", br. 5/03, 33/03 i 14/05).

Član 3.

(1) Eksplozivne materije u smislu ovog zakona su:
a) privredni eksplozivi,
b) sredstva za iniciranje eksplozivnih materija,
v) pirotehnička sredstva,
g) municija,
d) baruti i
đ) proizvodi punjeni eksplozivnim materijama.
(2) Privredni eksplozivi su eksplozivne materije koje se koriste za lomljenje, rastresanje i usitnjavanje mineralnih sirovina i drugih materija, rušenje građevinskih i drugih objekata, te oblikovanje predmeta i materijala energijom oslobođenom pri detonaciji eksplozivnih (3) Sredstva za iniciranje eksplozivnih materija su eksplozivna sredstva koja su namijenjena za aktiviranje ili iniciranje eksplozivnih materija.
(4) Pirotehnička sredstva su proizvodi koji se koriste za zabavu, te u privredne i druge svrhe, a sadrže sastojke čije sagorijevanje ili eksplozija služi za postizanje dejstva vatre, svjetlosti, toplote, zvuka ili dima, a uključuju i protivgradne rakete.
(5) Pirotehnički proizvodi za zabavu dijele se u sljedeće kategorije:
a) pirotehnički proizvodi za vatromete:
1) 1. razred - pirotehnički proizvodi za vatromete koji predstavljaju vrlo nizak rizik sa zanemarljivim nivoom buke i koji su namijenjeni za upotrebu u ograničenim prostorima, uključujući pirotehničke proizvode za vatromete namijenjene za upotrebu u stambenim zgradama,
2) 2. razred - pirotehnički proizvodi za vatromete koji predstavljaju nizak rizik sa niskim nivoom buke i koji su namijenjeni za vanjsku upotrebu u ograničenim prosto-
3) 3. razred - pirotehnički proizvodi za vatromete koji predstavljaju srednji rizik, koji su namijenjeni za vanjsku upotrebu na velikim otvorenim prostorima sa nivoom buke koji nije štetan za ljudsko zdravlje,
4) 4. razred - pirotehnički proizvodi za vatromete koji predstavljaju visok rizik, a koje smiju da koriste samo lica sa stručnim znanjem (uobičajeno poznata kao sredstva za profesionalnu upotrebu) i čiji nivo buke nije za ljudsko zdravlje;
b) pirotehnički proizvodi za primjenu u pozorištima:
1) razred T1 - pirotehnički proizvodi za upotrebu na pozornicama koji predstavljaju nizak rizik,
2) razred T2 - pirotehnički proizvodi za upotrebu na pozornicama koje smiju da koriste samo lica sa stručnim znanjem;
v) ostali pirotehnički proizvodi:
1) razred P1 - pirotehnički proizvodi, osim proizvoda za vatromete i pirotehničkih proizvoda za primjenu u pozorištima koji predstavljaju nizak rizik i
2) razred P2 - pirotehnički proizvodi, osim proizvoda za vatromete i pirotehničkih proizvoda za primjenu u pozorištima kojima mogu rukovati ili se njima koristiti samo lica sa stručnim znanjem.
(6) Municija su čaure ili patrone napunjene barutom, a mogu biti opremljene kapislom i kompletirane zrnom, kuglom ili sačmom, za sve tipove lovačkih, sportskih i industrijskih pušaka, revolvera i pištolja.
(7) Baruti su eksplozivi koji sagorijevaju termičkom vodljivošću i primarno su namijenjeni potisku projektila, a dijele se na crne i malodimne barute koji služe za privredne i sportske potrebe.
(8) Proizvodi punjeni eksplozivnim materijama su proizvodi koji su napunjeni eksplozivnim i/ili pirotehničkim smjesama i njihovo dejstvo je zavisno od tih materija.

Član 4.

(1) Zbijeni gasovi, gasovi pretvoreni u tečnost i gasovi rastvoreni pod pritiskom (u daljem tekstu: gasovi) klase 2. su materije koje imaju kritičnu temperaturu nižu od 50^oCili na 50^oCpritisak pape viši od 300 kPa (3 bar) u skladu sa Zakonom o prevozu opasnih materija ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 1/08).
(2) Zapaljive tečnosti klase 3. su tečnosti ili smjese tečnosti koje na temperaturi od 50^oCimaju pritisak pape niži od 300 kPa (3 bar), a tačku paljenja nižu od 100^oCu skladu sa Zakonom o prevozu opasnih materija.

II- PROMET I PROIZVODNjA 1. Opšte odredbe

Član 5.

Pod prometom eksplozivnih materija i zapaljivih tečnosti i gasova, prema ovom zakonu, podrazumijevaju se nabavka i prodaja eksplozivnih materija i zapaljivih tečnosti i gasova, kao i smještaj eksplozivnih materija i zapaljivih tečnosti i gasova u magacinima, priručnim skladištima i prodajnim objektima privrednih društava i drugih pravnih lica, državnih i drugih organa i preduzetnika.

Član 6.

(1) Eksplozivne materije i zapaljive tečnosti i gasovi mogu se stavljati u promet samo u pakovanju i sa oznakama koje su predviđene propisima kojima se uređuje prevoz opasnih materija.
(2) Posude, odnosno druga ambalaža u kojoj se nalaze eksplozivne materije i zapaljive tečnosti i gasovi moraju biti takvog kvaliteta da pri rukovanju i uskladištenju ne može doći do rasipanja tih materija ni do dodira tih materija sa podom skladišta ili drugih prostorija u kojima su te materije smještene.

Član 7.

(1) Eksplozivnim materijama, zapaljivim tečnostima i gasovima u prometu mogu rukovati samo punoljetna lica koja su stručno osposobljena za rukovanje tim materijama.
(2) Provjera stručnog znanja lica koja rukuju eksplozivnim materijama i zapaljivim tečnostima i gasovima u vršenju poslova utovara i istovara, uskladištenja, čuvanja, nabavke i prodaje, obuhvata osnovna znanja o fizičkohemijskim osobinama eksplozivnih materija, odnosno zapaljivih tečnosti i gasova kojima se vrši promet, kao i poznavanje propisa o prometu tih materija i odgovarajućih tehničkih normativa.
(3) Pravilnik o stručnoj spremi i načinu provjere znanja iz stava 1. ovog člana donosi ministar unutrašnjih poslova (u daljem tekstu: ministar).

Član 8.

Objekti u kojima se proizvode ili drže eksplozivne materije, kao i objekti u kojima se proizvode ili drže zapaljive tečnosti i gasovi mogu se graditi samo na mjestu koje je propisno udaljeno od naseljenog mjesta, javnih puteva, željezničkih pruga, dalekovoda visokog napona i drugih važnih objekata koje bi mogle ugrožavati ili moraju od tih objekata biti odvojeni zaštitnim grudobranom ili zidom koji pruža punu zaštitu od eksplozije i požara.

Član 9.

(1) Privredna društva koja se bave proizvodnjom eksplozivnih materija, zapaljivih tečnosti i gasova, kao i privredna društva i druga pravna lica, državni i drugi organi i preduzetnici koji u obavljanju svoje djelatnosti nabavljaju, drže ili koriste eksplozivne materije i zapaljive tečnosti i gasove dužni su da trajno kontrolišu sprovođenje propisanih uslova i mjera za njihovu proizvodnju, uskladištenje, korišćenje i rukovanje.
(2) Privredna društva i druga pravna lica, državni i drugi organi i preduzetnici iz stava 1. ovog člana dužni su da donesu akt kojim se utvrđuju mjere i ponašanja radnika radi potpunog obezbjeđenja od eksplozije, požara i mogućnosti zloupotrebe.

Član 10.

Utovar i istovar eksplozivnih materija i zapaljivih tečnosti i gasova (utovar, utakanje, pretovar, pretakanje, istovar, istakanje i druge radnje u vezi sa utovarom i istovarom) vrši se danju i uz zabranu pristupa neovlašćenim licima, a izuzetno i noću pod