ZAKON

O UDRUŽENjIMA I FONDACIJAMA REPUBLIKE SRPSKE

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 52 od 17. oktobra 2001; 42/2005)

GlavaI

OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Zakonom o udruženjima i fondacijama (u daljem tekstu: Zakon) uređuje se osnivanje, registracija, unutrašnja organizacija i prestanak rada udruženja i fondacija.

Član 2.

Udruženje je u smislu ovog zakona, svaki oblik dobrovoljnog povezivanja više fizičkih ili pravnih lica radi unapređenja ili ostvarivanja nekog zajedničkog ili pšteg interesa ili cilja, u skladu sa Ustavom i zakonom, a čija osnovna svrha nije sticanje dobiti.
Fondacija je pravno lice koje nema svoje članstvo, koja se osniva radi upravljanja određenom imovinom u javnom ili zajedničkom interesu.
Udruženja i fondacije ostvaruju carinske, poreske i druge olakšice za svoj rad u skladu sa zakonom.

Član 3.

Udruženja i fondacije samostalno određuju svoje ciljeve i delatnosti u skladu sa Ustavom i zakonom.
Statut i delovanje udruženja i fondacija ne mogu biti suprotni ustavnom poretku niti usmereni na njegovo nasilno podrivanje, raspirivanje nacionalne, rasne i verske mržnje i netrpeljivosti ili diskriminacije zabranjene Ustavom i zakonom.
Ciljevi i delatnost udruženja i fondacija ne mogu uključivati angažovanja u predizbornoj kampanji političkih stranaka i kandidata, prikupljanje sredstava za političke stranke i kandidate i finansiranje kandidata, odnosno političkih stranaka.

Član 4.

Udruženja ili fondacije mogu obavljati delatnost kojom se stiče dobit (privrednu delatnost) jedino ako sticanje dobiti nije osnovni statutarni cilj udruženja ili fondacije.
Višak prihoda nad rashodima ostvaren obavljanjem privredne delatnosti mora se investirati u osnovne statutarne aktivnosti udruženja ili fondacije. Nije dozvoljena direktna niti indirektna raspodela viška prihoda nad rashodima iz privredne delatnosti osnivačima, članovima udruženja, članovima upravljačkih organa, odgovornim licima, radnicima, donatorima ili trećim licima.
Ograničenje iz prethodnog stava se ne odnosi na primerene nadoknade niti na pokriće troškova u vezi sa ostvarivanjem ciljeva aktivnosti utvrđenih statutom udruženja ili fondacije.
Udruženja ili fondacije mogu obavljati privredne delatnosti koje su neposredno povezane sa ostvarivanjem njihovih osnovnih statutarnih ciljeva i aktivnosti (srodne privredne delatnosti) bez obaveze formiranja posebnog pravnog lica.
Udruženja ili fondacije obavljaju privredne delatnosti koje nisu neposredno povezane sa ostvarivanjem njihovih osnovnih statutarnih ciljeva i aktivnosti (nesrodne privredne aktivnosti) preko posebno osnovanog pravnog lica.
Ni jedna odredba iz ovog člana neće ograničiti imovinu udruženja i fondacije iz člana 35. ovog zakona.

Član 5.

Udruženja i fondacije podnose godišnji izveštaj o radu i finansijski izveštaj u skladu sa zakonom, drugim propisima i statutom.

Član 6.

Udruženja i fondacije imaju svoj naziv i sedište.
Udruženja i fondacije u obavljanju svoje delatnosti moraju upotrebljavati svoj naziv.
Naziv udruženja i fondacije čije je sedište u Republici Srpskoj je na službenom jeziku Republike Srpske.
Udruženja i fondacije mogu imati svoj znak.
Naziv i znak udruženja i fondacija mora se jasno razlikovati od naziva i znaka drugih udruženja i fondacija.
Naziv udruženja ili fondacija može se, ako je to predviđeno statutom, upisati u registar na jednom ili više stranih jezika, s tim što naziv na službenom jeziku mora biti upisan na prvom mestu.
Izuzetno od odredbi st. 3. i 6. ovog člana, naziv udruženja i fondacija može sadržavati pojedine strane reči ako one čine ime međunarodne organizacije čije je udruženje ili fondacija članica, ako su te reči uobičajene na službenom jeziku, ako za njih nema odgovarajuće reči u nekom službenom jeziku, ili ako se radi o rečima na mrtvom jeziku.
Uz svoj puni naziv, udruženje ili fondacija može koristiti i skraćeni naziv.
U slučaju da dva ili više udruženja ili fondacija podnesu zahtev za upis pod istim nazivom, odobriće se onaj zahtev koji je ranije podnesen. Na udruženje ili fondaciju koje je kasnije podnelo zahtev za upis pod istim nazivom shodno se primenjuju odredbe člana 29. st. 1. i 2. ovog zakona.
Kada je takav upis već izvršen, organ za registraciju će doneti rešenje kojim će kasnije upisanom udruženju ili fondaciji, da u roku od 30 dana izvrši izmenu svog naziva. Ako ne postupi po rešenju, protiv tog udruženja, odnosno fondacije, pokrenuće se postupak brisanja iz registra u skladu sa zakonom.

Član 7.

Ukoliko aktivnost udruženja ili fondacije nije u suprotnosti sa ovim zakonom, udruženje ili fondacija sa sedištem na području Federacije Bosne i Hercegovine slobodno deluje na području Republike Srpske, bez daljih administrativnih uslovljavanja.

Član 8.

Udruženju ili fondaciji se može zakonom povjeriti da u okviru svoje djelatnosti vrši javna ovlašćenja.
Udruženje, odnosno fondacija je obavezna obezbijediti zakonito i nesmetano sprovođenje javnih ovlašćenja.

Član 8a.

Udruženje može steći status udruženja od javnog interesa ako njegovo djelovanje prevazilazi interese njegovih članova i ako je namijenjeno interesu javnosti, odnosno nekim njenim segmentima, u sljedećim oblastima: zdravstvo, nauka, socijalna zaštita, zaštita okoline, civilno društvo, ratni veterani, ljudska prava, prava manjina, pomoć siromašnim i socijalno ugroženim, pomoć invalidima, djeci i starijim licima, tolerancija, kultura, amaterski sportovi, vjerske slobode, pomoć žrtvama elementarnih nepogoda, udruženja potrošača i drugim oblastima od javnog interesa.
Smatra se da udruženje djeluje u dobrotvorne svrhe ako je osnovano s prvenstvenim ciljem da pomaže licima i grupama kojima je pomoć potrebna.
Status udruženja od javnog interesa utvrđuje Vlada Republike Srpske na prijedlog Ministarstva uprave i lokalne samouprave (u daljem tekstu: Ministarstvo), uz prethodno mišljenje nadležnog ministarstva, po osnovu: 1) istorijskog; 2) kulturološkog; 3) multietničkog; 4) teritorijalnog principa i 5) socijalnog - humanitarnog principa.
Postupak za dodjelu i prestanak statusa udruženja od javnog interesa, pomoć u finansiranju udruženja od javnog interesa uređuje Vlada uredbom.

GlavaII

UDRUŽENjA

1. Osnivanje udruženja

Član 9.

Udruženje mogu osnovati najmanje tri fizička ili pravna lica.
Udruženje nastaje donošenjem osnivačkog akta.
Nakon osnivanja, udruženje može steći svojstvo pravnog lica upisom u registar (načelo dobrovoljnog upisa).

Član 10.

Osnivačka skupština udruženja donosi osnivački akt, statut udruženja i imenuje organe upravljanja.

Član 11.

Osnivački akt udruženja sadrži:
- imena i prezimena i adrese, odnosno naziv i sedište osnivača;
- naziv, sedište i adresu udruženja;
- osnovne ciljeve osnivanja udruženja;
- ime i prezime lica koje je ovlašćeno da obavi poslove upisa u registar udruženja;
- potpise osnivača i jedinstveni matični broj građana, ukoliko su osnivači državljani Republike Srpske, odnosno Bosne i Hercegovine.

Član 12.

Statut udruženja sadrži odredbe kojima se uređuju:
- naziv i sedište udruženja;
- ciljevi i delatnost udruženja;
- postupak prijema i isključenja članova;
- prava i obaveze članova udruženja;
- organi udruženja, način njihovog izbora i opoziva, ovlašćenja, kvorum i pravila glasanja, uključujući o specifična pitanja o kojima se odlučuje kvalifikovanom većinom, trajanje njihovog mandata, postupak za sazivanje skupštine;
- način podnošenja finansijskog izveštaja i izveštaja o radu;
- pravila koja se primenjuju za sticanje i raspolaganje sredstvima udruženja; organ ovlašćen za nadzor nad korišćenjem ovih sredstava;
- postupak za izmenu i dopunu statuta; ovlašćenje i način donošenja drugih opštih akata;
- oblik i sadržaj pečata udruženja;
- zastupanje;
- uslovi i postupak za spajanje, razdvajanje, transformaciju ili prestanak udruženja;
- postupak raspodele preostale imovine u slučaju prestanka rada udruženja.
Statut može sadržavati i druge odredbe koje nisu u suprotnosti sa ovim zakonom.

Član 13.

U određenoj oblasti iz člana 2. ovog zakona može se utvrditi status udruženja od javnog interesa za jedno udruženje, uz primjenu kriterijuma iz člana 2. i prema osnovnom sadržaju programa rada.
Registrovano udruženje od javnog interesa može se pripojiti, razdvojiti ili transformisati samo u drugo udruženje od javnog interesa.
Udruženje se može pripojiti, razdvojiti ili