ZAKON

O VISOKOM OBRAZOVANjU

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 73 od 30. jula 2010, 104/11, 84/12)

I- OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ovim zakonom uređuju se: principi i ciljevi visokog obrazovanja u Republici Srpskoj (u daljem tekstu: Republika), nivoi visokog obrazovanja, osnivanje, organizacija i rad visokoškolskih ustanova, obezbjeđenje kvaliteta u oblasti visokog obrazovanja, obrazovna djelatnost, prava i obaveze akademskog osoblja i studenata, tijela u oblasti visokog obrazovanja, postupak priznavanja stranih visokoškolskih isprava, finansiranje visokoškolskih ustanova, kao i druga pitanja od značaja za obavljanje djelatnosti visokog obrazovanja.

Član 2.

Status redovnog studenta iz budžeta, pored uslova iz stava 1. ovog člana, prestaje i kada student dva puta obnovi studijsku godinu u toku trajanja studijskog programa, što će se posebno urediti statutom visokoškolske ustanove.

Član 3.

(1) Visoko obrazovanje zasniva se na sljedećim principima:
a) akademske slobode i akademska samouprava,
b) autonomija visokoškolske ustanove,
v) jedinstvo nastave i naučnoistraživačkog, odnosno umjetničkog rada,
g) otvorenost prema javnosti i građanima,
d) uvažavanje humanističkih i demokratskih vrijednosti evropskih i nacionalnih tradicija,
đ) uključivanje u evropski prostor visokog obrazovanja i unapređivanje mobilnosti nastavnog osoblja i studenata,
e) poštovanje ljudskih prava i građanskih sloboda, uključujući zabranu svih vidova diskriminacije,
ž) učešće studenata u upravljanju i odlučivanju, posebno u vezi sa pitanjima koja su od značaja za kvalitet nastave,
z) ravnopravnost visokoškolskih ustanova, bez obzira na oblik svojine,
i) obezbjeđivanje kvaliteta i efikasnosti studiranja,
j) koncept cjeloživotnog obrazovanja i
k) afirmacija konkurencije obrazovnih i istraživačkih usluga radi povećanja kvaliteta i efikasnosti visokoškolskog sistema.
(2) Gramatički izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu za označavanje muškog ili ženskog roda podrazumijevaju oba roda.

Član 4.

Osnovni ciljevi visokog obrazovanja su:
a) sticanje, razvijanje, zaštita i prenošenje znanja i sposobnosti posredstvom nastave i naučnoistraživačkog rada s ciljem doprinosa razvoju sposobnosti pojedinaca i društva,
b) pružanje mogućnosti pojedincima da, pod jednakim uslovima, steknu visoko obrazovanje i obrazuju se tokom čitavog života i
v) uspostavljanje i razvijanje saradnje u visokom obrazovanju.

Član 5.

(1) Pristup visokom obrazovanju imaju sva lica koja su završila četvorogodišnju srednju školu u Republici i Bosni i Hercegovini (u daljem tekstu: BiH), kao i učenici koji su završili srednju školu u inostranstvu.
(2) Radi upisa na visokoškolske ustanove u Republici, učenici koji su srednju školu završili u inostranstvu dužni su dokaz o završenoj srednjoj školi, svjedočanstvo ili diplomu, nostrifikovati u Ministarstvu prosvjete i kulture (u daljem tekstu: Ministarstvo).
(3) U postupku nostrifikacije iz stava 2. ovog člana priznaće se svjedočanstvo ili diploma koje pokazuju nivo obrazovanja koji se suštinski ne razlikuje od obrazovanja u Republici i BiH.
(4) Postupku nostrifikacije iz stava 2. ne podliježu svjedočanstva ili diplome stečene u Republici Srbiji, na osnovu Sporazuma o uzajamnom priznavanju dokumenata u obrazovanju i regulisanju statusnih pitanja učenika i studenata ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 79/05).
(5) Pristup visokom obrazovanju ne može biti ograničen direktno ili indirektno na osnovu: pola, rase, seksualne orijentacije, fizičkog nedostatka, bračnog stanja, boje kože, jezika, vjeroispovijesti, političkog ili drugog mišljenja, nacionalnog, etničkog ili socijalnog porijekla, veze sa nekom nacionalnom zajednicom, imovine, statusa stečenog rođenjem, broja godina ili nekog drugog statusa.

Član 6.

(1) Visokoškolska ustanova utvrđuje kriterijume i način na osnovu kojih se obavlja klasifikacija i izbor kandidata za upis, uzimajući u obzir:
a) uspjeh u prethodnom obrazovanju,
b) vrstu prethodnog obrazovanja,
v) rezultate postignute na prijemnom ispitu,
g) rezultate postignute na ispitu za provjeru sklonosti i sposobnosti i
d) druge rezultate značajne za upis kandidata.
(2) Kandidat za upis na studije prvog ciklusa polaže prijemni ispit ili ispit za provjeru sklonosti i sposobnosti.
(3) Redoslijed kandidata za upis na studije prvog ciklusa utvrđuje se na osnovu kriterijuma iz stava 1. ovog člana, na način i u postupku predviđenim opštim aktom visokoškolske ustanove i konkursom.
(4) Na studije drugog i trećeg ciklusa kandidat se upisuje pod uslovima, na način i po postupku koji su predviđeni opštim aktom visokoškolske ustanove i konkursom, u skladu sa ovim zakonom.

II- NIVOI VISOKOG OBRAZOVANjA

Član 7.

(1) Djelatnost visokog obrazovanja ostvaruje se kroz akademske i strukovne studije.
(2) Akademske studije omogućavaju studentu da:
a) stekne znanja u proučavanju teoretskih i metodoloških pojmova i vještine za prenos i primjenu teorijskih znanja u praksi, za rješavanje složenih tehničkih i radnih problema, posebno pronalaženje novih izvora znanja i primjenu naučnih metoda,
b) razvije sposobnost komuniciranja u disciplini i između disciplina i
v) razvija vještine profesionalne kritike i odgovornost, inicijativu i samostalnost u donošenju odluka i upravljanju složenim procesima rada.
(3) Sastavni dio akademskih studijskih programa je učestvovanje u istraživačkom radu ili praktičnoj nastavi.
(4) Strukovne studije omogućavaju studentu da:
a) stekne znanja i sposobnosti za korišćenje naučnih metoda u rješavanju složenih tehničkih i radnih problema,
b) razvije vještine komuniciranja u disciplini i između disciplina i
v) razvija vještine stručne kritike i odgovornost, inicijativu i samostalnost u odlučivanju i upravljanju.
(5) Obavezni sastavni dio strukovnih studijskih programa je praktična nastava.

Član 8.

(1) Visoko obrazovanje organizuje se u tri ciklusa.
(2) Prvi ciklus visokog obrazovanja traje najmanje tri, a najviše četiri godine i vrednuje se sa najmanje 180, odnosno 240 bodova, u skladu sa Evropskim sistemom prenosa bodova (European Credit Transfer System, u daljem tekstu:ECTS).
(3) Studije drugog ciklusa organizuju se nakon prvog ciklusa studija, traju jednu ili dvije godine i vrednuju se sa 60, odnosno 120ECTSbodova i to na način da u zbiru sa prvim ciklusom iznose 300ECTSbodova.
(4) Studije trećeg ciklusa organizuju se nakon drugog ciklusa akademskih studija, traju tri godine i vrednuju se sa 180ECTSbodova.
(5) Jedan semestar studija vrednuje se sa 30ECTSbodova u svakom ciklusu.
(6) Izuzetak od stava 2. ovog člana su studije medicine, stomatologije, farmacije i veterine koje traju pet ili šest godina i vrednuju se sa najmanje 300ECTSbodova, koje se izvode kao integrisane studije (jedinstveni studijski program koji obuhvata prvi i drugi ciklus) i na kojima se stiču zvanja koja se uređuju Zakonom iz člana 9. stav 2. ovog zakona.

Član 9.

(1) Završetkom prvog, drugog ili trećeg ciklusa studija lice stiče pravo na određenu akademsku titulu, odnosno stručno ili naučno zvanje u određenoj oblasti.
(2) Zvanja koja stiču lica iz stava 1. ovog člana uređuju se posebnim zakonom.

Član 10.

(1) Lica koja su završila studij prema propisima koji su bili na snazi do stupanja na snagu ovog zakona mogu tražiti od visokoškolske ustanove u kojoj su stekli zvanja da im u postupku utvrđenim statutom visokoškolske ustanove izda javnu ispravu o ekvivalenciji ranije stečenog zvanja s novim zvanjem, u skladu sa zakonom iz člana 9. stav 2. ovog zakona.
(2) Ako je visokoškolska ustanova na kojoj je stečeno naučno i stručno zvanje prestala sa radom, Ministarstvo će odrediti visokoškolsku ustanovu koja će postupiti u skladu sa stavom 1. ovog člana.
(3) Lica iz stava 1. ovog člana imaju pravo i na izdavanje dodatka diplomi.

III- VISOKOŠKOLSKE USTANOVE

Član 11.

(1) Visokoškolske ustanove su univerziteti i visoke škole.
(2) Visokoškolske ustanove iz stava 1. ovog člana su neprofitne i obavljaju svoju djelatnost kao javnu službu, a dobit koju ostvare koriste za razvoj i unapređenje vlastite djelatnosti visokog obrazovanja.

Član 12.

(1) Univerzitet je visokoškolska ustanova koja:
a) se bavi nastavnim i naučnoistraživačkim radom, izvodi sva tri ciklusa studija, sa ciljevima koji uključuju unapređenje znanja, misli i školstva u Republici, obrazovni, kulturni, društveni i ekonomski razvoj, promociju demokratskog društva i postizanje najviših standarda nastave i naučnoistraživačkog rada i
b) realizuje najmanje pet različitih studijskih programa iz najmanje tri oblasti obrazovanja.
(2) Visoka škola je visokoškolska ustanova koja:
a) se bavi nastavnim i naučnoistraživačkim radom i izvodi studije prvog ciklusa sa ciljevima koji uključuju pripremu i obuku pojedinaca za stručni, ekonomski i kulturni razvoj i promociju demokratskog društva i postizanje visokih standarda nastave i učenja i
b) realizuje najmanje jedan studijski program iz jedne oblasti obrazovanja.

Član 13.

(1) Oblasti obrazovanja iz člana 12. ovog zakona i niži nivoi klasifikacije istih, utvrđuju se Pravilnikom o oblastima obrazovanja, u skladu sa međunarodnom standardnom klasifikacijom obrazovanja.
(2) Pravilnik iz stava 1. ovog člana donosi ministar prosvjete i kulture (u daljem tekstu: ministar).

Član 14.

(1) Visokoškolske ustanove mogu biti javne i privatne.
(2) Osnivač javnih