Na osnovu člana 17 stav 1 tačka 2 Zakona o Centralnoj banci Crne Gore ("Službeni list RCG" br. 52/00, 53/00 i 47/01), Savjet Centralne banke Crne Gore, na sjednici od 7. avgusta 2003. godine, donio je

ODLUKU

O JEDINSTVENOM NAČINU OBRAČUNA I ISKAZIVANjA EFEKTIVNE KAMATNE STOPE NA KREDITE I DEPOZITE

(Objavljena u "Sl. listu RCG", br. 48 od 20. avgusta 2003; 55/2003)

Član 1

Ovom odlukom utvrđuje se jedinstveni način obračunavanja i iskazivanja aktivne efektivne kamatne stope na date kredite banke i finansijske institucije (u daljem tekstu: banka) i pasivne efektivne kamatne stope na primljene depozite.

Član 2

Efektivna kamatna stopa iskazuje ukupne prihode koje banka naplaćuje od klijenta pri odobravanju i tokom otplate kredita, odnosno ukupne rashode banke koje ona realizuje putem isplata klijentu na osnovu primljenog depozita.
Primjenom efektivne kamatne stope diskontovani novčani prilivi izjednačavaju se sa diskontovanim novčanim odlivima, koji se odnose na kredite i primljene depozite.

Član 3

Termini upotrijebljeni u ovoj odluci imaju sljedeće značenje:
- Složeni kamatni račun je kamatni račun kod kojeg se obračunata kamata za prvi obračunski period dodaje početnoj glavnici, pa se u idućem obračunskom periodu kamata obračunava na početnu glavnicu uvećanu za iznos kamate iz prvog perioda. U svakom sljedećem periodu ukamaćivanja kamata se obračunava na preostalu glavnicu uvećanu za obračunatu kamatu iz prethodnog perioda ukamaćivanja, odnosno dolazi do obračuna i kamate na kamatu (tzv. anatocizam).
- Dekurzivni obračun kamate je obračun kod kojeg se kamata obračunava i pripisuje glavnici, odnosno isplaćuje na kraju obračunskog perioda. Pri ovakvom načinu obračuna kamata se obračunava na kraju perioda od početne vrijednosti, tj. od glavnice s početka osnovnog perioda dokapitalizacije.
- Diskontovanje označava svođenje na sadašnju vrijednost, svih budućih priliva i odliva po određenom ugovoru o kreditu ili depozitu.
- Novčani zalog je obezbjeđenje kredita u novcu založenom kod banke kreditora, na način definisan ugovorom o kreditu.
- Plan otplate je tabelarni pregled svih hronološki prikazanih tokova novčanih priliva i odliva, koji proizilaze iz ugovora o kreditu ili depozitu, a namijenjen je informisanju klijenta i kreditora, odnosno depozitara, odnosno ažurnijem praćenju realizacije njihovih finansijskih prava i obaveza.
- Period do dospijeća je dio obračunskog perioda koji preostaje od momenta posmatranja određenog odobrenog kredita, odnosno primljenog depozita, do momenta njegove konačne naplate odnosno isplate, utvrđene ugovorom između klijenta i kreditora, odnosno depozitara.

Član 4

Jedinstveni način obračuna i iskazivanja efektivne kamatne stope na kredite i depozite zasniva se na složenom kamatnom računu, dekurzivnom obračunu, diskontovanju po kalendarskom broju dana u mjesecu i 365/366 dana u godini.
Kod kredita koji je obezbijeđen novčanim zalogom, efektivna kamatna stopa dodatno se prilagođava jednokratnim ekvivalentom uticaja diskontovanih novčanih priliva i odliva po osnovu novčanog zaloga.
Efektivna kamatna stopa iskazuje se na godišnjem nivou sa dvije decimale, uz zaokruživanje druge decimale.

Član 5

Banka je dužna da informiše javnost i klijente o efektivnoj kamatnoj stopi.
Podaci o kamatnim stopama na kredite i depozite koje banka oglašava u svojim prostorijama, kao i komercijalne poruke i oglasi u javnim medijima koji direktno ili indirektno informišu o kamatnoj stopi ili o nekom drugom iznosu koji se smatra dijelom cijene kredita, odnosno depozita, obavezno moraju sadržavati i efektivnu kamatnu stopu, koja odgovara nominalnim kamatnim stopama.
Efektivna kamatna stopa ne smije biti manje uočljiva od drugih podataka u vezi sa kreditom odnosno depozitom, a banka prilikom njenog iskazivanja mora koristiti izraz "efektivna kamatna stopa", odnosno skraćenicu "EKS" kod ponavljanja tog izraza.
Banka je dužna da informiše klijenta o efektivnoj kamatnoj stopi, u pismenom obliku, prije primanja njegovog zahtjeva za odobrenje kredita, kao i prije sklapanja ugovora o kreditu, odnosno ugovora o depozitu.
Prilikom zaključenja ugovora o kreditu, odnosno depozitu, banka je dužna da sačini plan otplate sa jasno iskazanom efektivnom kamatnom stopom, da jedan primjerak uruči klijentu, a jedan primjerak priloži uz svoju kreditnu, odnosno depozitnu dokumentaciju.

Član 6

Ugovor o kreditu, odnosno depozitu mora sadržati odgovarajuću odredbu iz koje će biti jasno da je klijent upoznat sa uslovima kredita, odnosno depozita i efektivnom kamatnom stopom, kao i da mu je uručen plan otplate.

Član 7

Za ugovore o kreditu odnosno depozitu koji su zaključeni prije početka primjene ove odluke, a čiji je period do dospijeća tri mjeseca nakon dana početka primjene ove odluke ili duži, banka je dužna da, na zahtjev klijenta, izradi plan otplate kredita, odnosno depozita, za preostali period do dospijeća.

Član 8

Način obračuna i iskazivanja efektivne kamatne stope i minimalni sadržaj plana otplate propisani su Metodologijom za obračun i iskazivanje efektivne kamatne stope na kredite i depozite, koja je odštampana uz ovu odluku i čini njen sastavni dio.

Član 9

Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu RCG", a primjenjuje se od 1. oktobra 2003. godine.

O.br. 0101-49/1-2003, Podgorica, 7. avgust 2003. god.
Savjet Centralne banke Crne Gore
Predsjednik, Ljubiša Krgović, s. r.

METODOLOGIJA ZA OBRAČUN I ISKAZIVANjE EFEKTIVNE KAMATNE STOPE NA KREDITE I DEPOZITE
Osnovu jedinstvenog načina izračunavanja efektivne kamatne stope na kredite i depozite čine složeni kamatni račun i dekurzivni obračun. Jedinstveni način izračunavanja efektivne kamatne stope zasniva se na metodi neto sadašnje vrijednosti. Efektivna kamatna stopa je ona kamatna stopa čijom primjenom se diskontovana serija neto novčanih tokova izjednačava s nulom. Kod kredita ta stopa je dodatno prilagođena jednokratnim ekvivalentom uticaja diskontovanih novčanih priliva i odliva po osnovu novčanog zaloga koji služi za osiguranje naplate kredita. Kod kreditnog odnosa neto novčanim tokom u određenom periodu smatra se razlika između svih uplata u korist kreditora (priliva banke) i svih isplata u korist korisnika kredita (odliva banke) tokom tog perioda. Novčani tokovi uključuju svaki novčani transfer između korisnika kredita i kreditora, a nekad i trećeg lica, koji je direktno vezan uz odobrenje kredita (npr. isplata glavnice, otplatna rata, jednokratna provizija za odobrenje kredita, nadoknada za servisiranje kreditne partije i sl.) ili koji uslovljava odobravanje kredita (npr. nadoknada za obradu kreditnog zahtjeva). Analogno tome, kod depozitnog odnosa, neto novčanim tokom u određenom periodu smatra se razlika između svih uplata u korist primaoca depozita (priliva banke) i svih isplata u korist deponenta, tj. vlasnika sredstava (odliva banke) tokom tog perioda. Za potrebe ove metodologije, period je jedan dan.
IIZRADA PLANA OTPLATE
Kod zasnivanja kreditnog odnosno depozitnog odnosa sa klijentom, banka uručuje klijentu plan otplate bez pomoćnih kolona za obračun efektivne kamatne stope, sa jasno iskazanom efektivnom kamatnom stopom. Pomoćne kolone za obračun efektivne kamatne stope su kolone koje prikazuju: neto novčani tok, diskontovani neto novčani tok, diskontovane isplate kredita i diskontovane tokove sigurnosnog zaloga. Plan otplate sa pomoćnim kolonama za obračun efektivne kamatne stope banka prilaže svojoj kreditnoj, odnosno depozitnoj dokumentaciji.
Ispred zaglavlja plana otplate, bilo da je on sastavni dio ugovora o kreditu, odnosno depozitu, ili se sastavlja samo za potrebe informisanja klijenta, moraju se navesti naziv i adresa banke, kao i informacije koje omogućavaju kontakt. Plan otplate takođe treba da sadrži datum izrade, kao i napomenu da iskazana efektivna kamatna stopa važi na datum izrade i plana otplate. Plan otplate koji se uručuje klijentu pri sklapanju ugovora o kreditu ili depozitu, mora sadržavati pečat banke, kao i potpis odgovornog lica.
Izrada plana otplate zasniva se na pretpostavljenom redovnom toku svih transakcija (novčanih tokova), koji podrazumeva urednost svih strana u izvršavanju obaveza koje proističu iz ugovora. Smatra se da ugovor važi u onom periodu za koji je sklopljen. Za potrebe ove metodologije pretpostavlja se da banka/korisnik kredita i banka/deponent ispunjavaju svoje obaveze pod ugovorenim uslovima i u roku dospijeća. Na primjer, ako je ugovorom o kreditu predviđena veća kamatna stopa u slučaju kada klijent banci ne otplaćuje kredit uredno, tu činjenicu treba zanemariti i plan otplate izraditi na osnovu one kamatne stope koja je predviđena kod uredne otplate kredita.
Kod kredita ili depozita