Na osnovu člana 131 st. 1 Zakona o radu ("Službeni list RCG", br. 43/03), Vijeće Saveza samostalnih sindikata Crne Gore, Vlada Republike Crne Gore i Upravni odbor Privredne komore Crne Gore zaključuju
OPŠTI
KOLEKTIVNI UGOVOR
(Objavljen u "Sl. listu RCG", br. 1 od 15. januara 2004; 59/05, 24/06, "Sl. listu CG", br. 65 od 15. novembra 2010, 9/12, 37/12)
IOSNOVNE ODREDBE
1. Predmet
Član 1
Ovim kolektivnim ugovorom uređuju se prava, obaveze i odgovornosti po osnovu rada, postupak zaključivanja ugovora, međusobni odnosi učesnika u njegovom zaključivanju i druga pitanja od značaja za zaposlenog i poslodavca.
2. Primjena
Član 2
Pojedine odredbe ovog kolektivnog ugovora mogu se razraditi u granskom kolektivnom ugovoru, kolektivnom ugovoru kod poslodavca, opštem aktu poslodavca i ugovoru o radu.
Granskim kolektivnim ugovorom, odnosno kolektivnim ugovorom kod poslodavca i ugovorom o radu, ne mogu se utvrditi manja prava od prava utvrđenih ovim kolektivnim ugovorom.
Član 3
Ovaj kolektivni ugovor se primjenjuje:
- na zaposlene kod poslodavca koji ima sjedište na teritoriji Crne Gore i zaposlene koje poslodavac upućuje na rad u inostranstvo;
- na državne službenike i namještenike u organima državne uprave, odnosno jedinicama lokalne samouprave, ako posebnim zakonom nije drugačije određeno.
IIRADNI ODNOSI
1. Stupanje na rad
Član 4
Poslodavac će omogućiti stupanje na rad licu sa kojim je zaključio ugovor o radu, a koje nije stupilo na rad na dan predviđen ugovorom o radu zbog:
- smrti srodnika zaključno sa trećim stepenom krvnog srodstva;
- bolničkog liječenja;
- odaziva pozivu vojnog organa;
- prekida saobraćaja izazvanog višom silom (zemljotres, poplava i sl.).
Zaposleni će stupiti na rad po prestanku razloga iz stava 1 ovog člana, odnosno u roku od sedam radnih dana za slučaj smrti člana uže porodice.
Članom uže porodice u smislu stava 1 ovog člana smatraju se bračni drug, djeca (bračna, vanbračna, usvojena i pastorčad), roditelji, braća i sestre.
Lice iz stava 1 ovog člana će na pogodan način, u roku od 24 sata obavijestiti poslodavca o razlozima nestupanja na rad na dan predviđen ugovorom o radu.
2. Radna mjesta sa povećanim rizicima
Član 5
Poslodavac aktom o sistematizaciji utvrđuje radna mjesta sa povećanim rizicima u skladu sa propisima o zaštiti na radu.
3. Odmori i odsustva
Član 6
Pored zakonom utvrđenog minimuma, godišnji odmor se uvećava:
a) prema dužini radnog staža:
- od 1 do 15 godina jedan radni dan;
- od 15 do 30 godina dva radna dana;
- preko 30 godina tri radna dana;
b) prema zdravstvenom stanju:
- invalidu rada tri radna dana;
- roditelju sa djetetom koje ima tjelesna i psihička oštećenja tri radna dana.
Godišnji odmor može se uvećati i po osnovu uslova rada, doprinosa u radu i drugih kriterijuma utvrđenih granskim, odnosno kolektivnim ugovorom kod poslodavca.
4. Plaćeno odsustvo
Član 7
Zaposleni ima pravo da odsustvuje sa rada, uz naknadu zarade (plaćeno odsustvo), na osnovu podnijetog zahtjeva, u slučajevima:
- rođenja djeteta tri radna dana;
- smrti srodnika, izvan uže porodice, zaključno sa trećim stepenom krvnog srodstva jedan radni dan;
- teške bolesti člana uže porodice sedam radnih dana;
- zaštite i otklanjanja posljedica u domaćinstvu prouzrokovanih elementarnim nepogodama tri radna dana;
- učestvovanja u radno-proizvodnim takmičenjima dva radna dana;
- polaganja stručnog ispita pet radnih dana;
- sklapanja braka pet radnih dana;
- dobrovoljnog davanja krvi jedan radni dan;
- dobrovoljnog davanja tkiva i organa shodno ljekarskoj dokumentaciji.
O odsustvu, iz stava 1 ovog člana, poslodavac odlučuje rješenjem.
Plaćeno odsustvo se koristi u vrijeme kad se predviđeni slučaj dogodio.
Zaposleni podnosi dokaz o razlogu odsutnosti, osim ako je razlog te odsutnosti opšte poznat.
5. Neplaćeno odsustvo
Član 8
Zaposleni ima pravo na neplaćeno odsustvo sa rada u trajanju do 30 radnih dana u kalendarskoj godini u slučajevima:
- njege člana uže porodice usljed teže bolesti;
- liječenja o sopstvenom trošku;
- učestvovanja u kulturnim, sportskim ili drugim javnim manifestacijama;
- u drugim slučajevima kad postoji saglasnost zaposlenog i poslodavca.
Poslodavac može na zahtjev zaposlenog omogućiti odsustvovanje duže od 30 dana kad to ne remeti proces rada.
Odredbe člana 7 st. 2, 3 i 4 ovog kolektivnog ugovora shodno se primjenjuju i kod ostvarivanja prava na neplaćeno odsustvo.
IIIZARADE I NAKNADE ZARADA
1. Zarada
Član 9
Zarada zaposlenog sastoji se od: zarade za obavljeni rad i vrijeme provedeno na radu u propisanim radnim uslovima (u daljem tekstu: osnovna zarada), uvećanja zarade, zarade po osnovu ostvarenih rezultata u radu i naknade zarade.
Član 10
Osnovna zarada ne može biti niža od iznosa dobijenog množenjem obračunske vrijednosti koeficijenta i koeficijenta složenosti grupe poslova iz čl. 14 i 15 ovog kolektivnog ugovora.
Minimalna zarada zaposlenog za standardni radni učinak i puno radno vrijeme za prosječno 176 časova u mjesecu ne može biti niža od 30% prosječne zarade u Crnoj Gori u prethodnom polugodištu.
Član 11
Obračunska vrijednost koeficijenta u bruto iznosu (neto najniža cijena rada, porez na dohodak i doprinosi na teret zaposlenog) i startni dio zarade (koju čini topli obrok i 1/12 regresa za korišćenje godišnjeg odmora), za prosječno 176 časova u mjesecu, utvrđuje se posebnim sporazumom u postupku pregovaranja predstavnika potpisnika kolektivnog ugovora.
Granskim kolektivnim ugovorom, odnosno kolektivnim ugovorom kod poslodavca, obračunska vrijednost koeficijenta se može utvrditi kao najniža satnica.
Član 12
Potpisnici ovog kolektivnog ugovora će u roku od dva mjeseca od dana njegovog zaključivanja, posebnim sporazumom iz člana 11 ovog ugovora urediti postupak i način utvrđivanja obračunskog koeficijenta.
Član 13
Koeficijenti za utvrđivanje zarade za pojedina radna mjesta sadrže elemente koji utiču na zaradu, a naročito: potrebni nivo obrazovanja, složenost poslova, uslovi rada pod kojima se ti poslovi pretežno obavljaju, odgovornost za posao i druge elemente bitne za vrednovanje određenog posla.
Član 14
Ovim kolektivnim ugovorom utvrđuju se osnovne grupe poslova sa koeficijentima za utvrđivanje zarade po osnovu potrebne stručnosti i složenosti poslova i to:
---------------------------------------------------------------
Grupa Zahtjevi stručnosti Koef.
poslova
---------------------------------------------------------------
INe zahtijeva se stručnost
(nekvalifik. radnik) 1,00
IIZahtijeva se stručna osposobljenost
Istepena 1,25
IIIZahtijeva se stručna osposobljenost
IIstepena 1,60
IVZahtijeva se stručnost koja se stiče
srednjim obrazovanjem u trajanju od
dvije do tri god. (IIIstepen) 1,95
VZahtijeva se stručnost koja se stiče
srednjim obrazovanjem u trajanju od
četiri ili više god. (IVstepen) 2,20
VIZahtijeva se stručnost koja se stiče
specijalizacijom na osnovu srednjeg
obrazovanja (visokokvalifikovani
radnik) (Vstepen) 2,45
VIIZahtijeva se stručnost koja se stiče
višim obrazovanjem (VIstepen) 2,80
VIIIZahtijeva se stručnost koja se stiče
fakultetskim odnosno visokim
obrazovanjem (VIIstepen) 3,30
IXZahtijeva se stručnost koja se stiče
magistraturom ili ovoj ravnopravnoj
specijalizaciji (VII-1 stepen) 3,60
XZahtijeva se stručnost koja se
stiče doktoratom nauka (VIIIstepen) 4,00
---------------------------------------------------------------
Član 15
Granskim kolektivnim ugovorom, odnosno kolektivnim ugovorom kod poslodavca razrađuju se koeficijenti iz člana 14 ovog kolektivnog ugovora.
Član 16
Zarada lica koje obavlja funkciju direktora, odnosno izvršnog direktora, utvrđuje se ugovorom o radu.
Član 17
Zarada pripravnika se utvrđuje u visini koja ne može biti manja od 80% zarade odgovarajuće grupe poslova iz člana 14, odnosno člana 15 ovog Ugovora.
2. Uvećanje zarada
Član 18
Zarada zaposlenog uvećava se po času najmanje:
- 40% za rad noću (između 22 sata i 6 sati narednog dana);
- 150% za rad na dan državnog ili vjerskog praznika;
- 40% za prekovremeni rad.
U slučaju kad je zaposleni ispunio uslove za uvećanje zarade po više osnova iz stava 1 ovog člana, procenti povećanja se sabiraju.
Granskim kolektivnim ugovorom, odnosno kolektivnim ugovorom kod poslodavca