Na osnovu člana 7 stav 7 Zakona o investicionim fondovima ("Sl. list CG", br. 54/11), Komisija za hartije od vrijednosti, na 35. sjednici od 30.11.2012. godine, donosi

PRAVILA

O NAČINU TRGOVANjA INVESTICIONIM JEDINICAMA ZAJEDNIČKOG FONDA

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 61 od 7. decembra 2012)

IOpšte odredbe

Član 1

Ovim pravilima se propisuje način trgovanja investicionim jedinicama zajedničkog fonda (u daljem tekstu: investicionim jedinicama) na berzi sa sjedištem u Crnoj Gori.

Član 2

Investiciona jedinica se, u skladu sa članom 7 stav 5 Zakona o investicionim jedinicama ("Službeni list CG", broj 54/11), smatra hartijom od vrijednosti i slobodno je prenosiva.

Član 3

Investicionim jedinicama se trguje na berzi na posebnoj listi a pod istim uslovima kao za akcije zatvorenih investicionih fondova.

Način vođenja poslova

Član 4

Ovlašćeni učesnik u obavljanju poslova trgovanja investicionim jedinicama na berzi mora obezbijediti pribavljanje informacija sa berze, i to na jedan od sljedeća dva načina:
- da bude član berze; ili
- da posjeduje aktivan vizuelni pristup informacijama sa berze.

Član 5

Ovlašćeni učesnik je obavezan da obezbijedi da klijent za kojeg obavlja poslove trgovanja inveticionim jedinicima dobije potrebne informacije o njegovom identitetu i adresi, kao i o identitetu i statusu zaposlenih i drugih relevantnih lica sa kojim klijent ostvaruje kontakt.

Ugovor o obavljanju poslova trgovanja investicionim jedinicama zajedničkog fonda

Član 6

Kupovinu i prodaju investicionih jedinica ovlašćeni učesnik obavlja na osnovu opšteg ugovora o obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti koji zaključuje sa klijentom - nalogodavcem u pisanom obliku i naloga za svaki pojedini posao kupovine ili prodaje.
Ugovor iz stava 1 ovog člana ovlašćeni učesnik zaključuje u svom sjedištu ili filijali prije preuzimanja naloga za kupovinu/prodaju investicionih jedinica i njime se obavezuje da će izvršavati kupovine i prodaje investicionih jedinica po nalozima i za račun klijenta, a klijent se obavezuje da će za obavljanje tih usluga plaćati proviziju.
Ovlašćeni učesnik može zaključiti ugovor o obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti, odnosno primiti nalog za kupovinu ili prodaju investicionih jedinica putem punomoćja, ukoliko je punomoćje dato i ovjereno u skladu sa zakonom.

Identifikacija klijenta

Član 7

Ovlašćeni učesnik je dužan da prilikom zaključenja ugovora o obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti i prije preuzimanja svakog pojedinačnog naloga za kupovinu/prodaju investicionih jedinica izvrši identifikaciju klijenta u skladu sa zakonom kojim se uređuju mjere za sprječavanje pranja novca, a u cilju onemogućavanja protivpravnih radnji na tržištu kapitala.
Provjera identiteta pravnog lica uključuje i provjeru identiteta lica ovlašćenog za zastupanje pravnog lica.
Ukoliko klijenta zastupa punomoćnik, punomoćje mora da bude ovjereno od strane nadležnog organa.
Original punomoćja odnosno dokumentacija kojom se dokazuje svojstvo zakonskog zastupnika ili staratelja ostaje u dosijeu kod ovlašćenog učesnika.
Ovlašćeni učesnik ne smije da daje savjete u vezi sa poslovima trgovanja investicionim jedinicama, niti da ostvaruje transakcije za račun klijenta, dok ne utvrdi da posjeduje sve činjenice koje treba da mu otkrije klijent i druge relevantne činjenice o klijentu kojih je svjestan ili o kojima bi trebalo da ima saznanje.

Član 8

Ovlašćeni učesnik je dužan da obezbijedi da sve tipove ugovora i drugu vrstu pisanu komunikacije ili informaciju koje daje ili šalje klijentu za kojeg obavlja poslove trgovanja investicionim jedinicama bude sačinjena sveobuhvatno i jasno. Obavezni elementi ugovora o obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti su:
a) podaci o ovlašćenom učesniku: naziv i sjedište ovlašćenog učesnika, ime i prezime lica ovlašćenog za potpisivanje ugovora;
b) podaci o klijentu:
1. ime, prezime, adresa i broj lične karte za fizičko lice, odnosno naziv, sjedište, registarski broj i ime lica ovlašćenog za zastupanje za pravno lice,
2. broj telefona, faksa i e-mail adresa,
3. naziv banke i broj računa,
4. ime, prezime, adresa i broj lične karte lica ovlašćenog za potpisivanje naloga za kupovinu ili prodaju investicionih jedinica;
5. ime, prezime, adresa i broj pasoša ukoliko je nalogodavac fizičko lice iz inostranstva;
c) nedvosmislen opis predmeta ugovora;
d) identifikaciona šifra ili drugi instrument identifikacije, koji služi u svrhu provjere svakog naloga, a koja smije biti poznata samo ovlašćenom učesniku i klijentu, odnosno ovlašćenim licima klijenta;
e) način dostavljanja naloga i način identifikacije ili način provjere identifikacione šifre;
f) način i rok obavještavanja klijenta od strane ovlašćenog učesnika o unosu naloga u sistem trgovanja berze kao i o izvršenju naloga;
g) način i rok dostavljanja obračuna provizije klijentu od strane ovlašćenog učesnika, kao i elementi obračuna;
h) način i rok plaćanja provizije za usluge ovlašćenog učesnika;
i) način raskida ugovora;
j) način rješavanja eventualnih sporova, odnosno određenje suda nadležnog za eventualne sporove;
k) datum zaključenja ugovora i potpisi ugovornih strana.
Klijent fizičko lice, uz ugovor o obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti prilaže:
- ovjerenu kopiju važećeg identifikacionog dokumenta sa fotografijom (npr. lična karta, pasoš, vozačka dozvola);
- kopiju kartice računa u banci u kojoj klijent ima otvoren račun;
- podatke o kastodi računu, u slučaju da klijent ima taj račun;
- drugu dokumentaciju koju utvrdi ovlašćeni učesnik svojim pravilima.
Klijent pravno lice, uz ugovor o obavljanju poslova sa hartijama od vrijednosti prilaže:
- Rješenje o upisu u sudski registar u originalu ili ovjerenoj kopiji, sa naznakom imena i osnovim indentifikacionim podacima lica ovlašćenog za zastupanje i lica ovlašćenog za potpisivanje naloga za kupovinu i prodaju investicionih jedinica,
- Ovjerenu fotokopiju identifikacionog dokumenta lica ovlašćenog za zastupanje;
- Obrazac sa ovjerenim potpisom lica ovlašćenog za zastupanje;
- Potvrdu o registraciji kod Poreske uprave (poreski ideniflkacioni Broj-PIB);
- naziv banke kod koje se vodi žiro račun i broj žiro-računa;
- drugu dokumentaciju koju odredi ovlašćeni učesnik svojim pravilima.
Strana pravna lica moraju priložiti dokumentaciju iz stava 4 ovog člana, ovjerenu kod nadležnog organa i prevedenu kod ovlašćenog sudskog tumača.
Vrsta naloga, način prijema i druga pitanja u vezi sa nalogom za kupovinu/prodaju investicionih jedinica propisuju se pravilima poslovanja berze i ovlašćenog učesnika.

Član 9

Ovlašćeni učesnik ne može u ugovoru ili drugom vidu pisane komunikacije zahtijevati isključenje ili ograničenje:
1) bilo koje obaveze ili odgovornosti prema klijentu koju ima po bilo kom zakonu ili po pravilima Komisije za hartije od vrijednosti;
2) bilo koje obaveze da poslove trgovanja investicionim jedinicama obavlja sa pažnjom dobrog stručnjaka;
3) bilo koje druge odgovornosti prema klijentu za neizvršavanje poslova trgovanja investicionim jedinicama.
Isključenje ili ograničenje suprotno stavu 1 ovog člana ništavo je i ne proizvodi pravna dejstva.

Član 10

Ovlašćeni učesnik dužan je posvetiti posebnu pažnju sprječavanju konflikta interesa prilikom obavljanja aktivnosti u vezi investicionih analiza i savjetovanja, sopstvenog trgovanja, upravljanja portfeljom investicionih jedinica i svih drugih poslova sa investicionim jedinicama uključujući poslove izdavanja ili prodaje investicionih jedinica.
Kada ovlašćeni učesnik obavlja poslove trgovanja investicionim jedinicama za klijenta ne može tvrditi da je nezavisan ili nepristrasan ako nije.
Ovlašćeni učesnik dužan je prilikom utvrđivanja okolnosti koje predstavljaju ili mogu dovesti do konflikta interesa uzeti u obzir naročito sljedeće situacije u kojima može doći do konflikta interesa, bilo kao rezultat obavljanja djelatnosti ili zbog drugih razloga:
1) ovlašćeni učesnik i/ili izvršni direktor ovlašćenog učesnika, zaposleni u ovlašćenom učesniku, ili akcionari ovlašćenog učesnika (u daljem tekstu: druga lica) mogli bi ostvariti finansijsku dobit ili izbjeći gubitak na štetu klijenta;
2) ovlašćeni učesnik i/ili druga lica imaju interes ili korist od ishoda posla obavljenog za klijenta ili transakcije izvršene za račun klijenta, a koji se razlikuje od interesa klijenta;
3) ovlašćeni učesnik i/ili druga lica imaju finansijski ili neki drugi motiv za pogodovanje interesima drugog klijenta ili grupe klijenata na štetu interesa klijenta;
4) predmet poslovanja ovlašćenog učesnika ili drugih lica je isti kao i predmet poslovanja klijenta;
5) ovlašćeni učesnik i/ili druga lica primaju ili će primiti od osobe koja nije klijent dodatni podsticaj na osnovu posla obavljenog za klijenta, što nije uobičajena provizija ili naknada za taj posao.

Član 11

Kada ovlašćeni učesnik ima materijalni interes u poslu trgovanja investicionim jedinicama koji obavlja za klijenta ili bilo koju drugu povezanost koja može izazvati konflikt interesa u vezi sa tim poslom, ne smije obavljati taj posao ukoliko nije preduzeo odgovarajuće aktivnosti da obezbijedi da ni