Na osnovu čl. 12. i 31. stav 2. Zakona o državnim službenicima ("Službeni list RCG", broj 45/91), Ministarstvo pravde donijelo je

PRAVILNIK

O OSPOSOBLjAVANjU PRIPRAVNIKA, STRUČNOM ISPITU I STRUČNOM USAVRŠAVANjU SLUŽBENIKA

(Objavljen u "Sl. listu RCG", br. 18/93, 31/95, 53/2001, 30/04, 56/04)

1. Osnovna odredba

Član 1.

Ovim pravilnikom uređuje se način osposobljavanja pripravnika u državnim organima i službama organa Republike Crne Gore (u daljem tekstu: državni organi), program i način polaganja stručnog ispita za rad u državnim organima, sadržina i oblici stručnog usavršavanja službenika, kao i način provjere stečenog znanja.

2. Osposobljavanje pripravnika

Član 2.

Osposobljavanje pripravnika sprovodi se po programu stručnog osposobljavanja, na način koji obezbjeđuje da se pripravnik praktičnim radom i učenjem pod kontrolom osposobi za samostalno vršenje pojedinih poslova u državnom organu.
Program iz stava 1. ovog člana, koji utvrđuje starješina državnog organa, zavisno od stepena i vrste stručne spreme pripravnika, sadrži naročito:
- vrijeme upoznavanja sa propisima i programom osposobljavanja pripravnika,
- naznačenje poslova po organizacionim jedinicama i službeničkim mjestima za čije vršenje pripravnik treba da se osposobi i vrijeme trajanja tog osposobljavanja,
- način osposobljavanja (upoznavanje sa organizacijom, poslovima i propisima; obrada pojedinih predmeta pod kontrolom; prisustvovanje predavanjima, seminarima, kursevima i dr.),
- vrijeme i način osposobljavanja u drugom državnom organu, ustanovi i pravnom licu, ako smještajne mogućnosti tog organa i pravnog lica, odnosno materijalne i druge mogućnosti to dozvoljavaju,
- vrijeme potrebno za upoznavanje sa gradivom predmeta stručnog ispita, propisima i literaturom za polaganje stručnog ispita.
Dio programa osposobljavanja u drugom državnom organu, ustanovi i pravnom licu utvrđuje se u sporazumu sa tim organima, ustanovama i pravnim licima.
U slučaju iz alineje 4. stav 2. ovog člana pripravnik sa završenim pravnim fakultetom osposobljava se u osnovnom sudu tri mjeseca, a pripravnik sa završenim ekonomskim fakultetom u državnim organima nadležnim za finansije i razvoj po mjesec dana.

Član 3.

Pripravnik vodi dnevnik u kojem evidentira izvršene poslove, vrijeme i način vršenja tih poslova.
Dnevnik iz stava 1. ovog člana ovjerava službenik pod čijom se kontrolom pripravnik osposobljava i daje mišljenje o osposobljenosti pripravnika.
Provjera osposobljenosti pripravnika može se vršiti pismenim ili usmenim putem i ukazivati pripravniku kojom materijom i u kojoj mjeri treba da ovlada. Ove činjenice evidentiraju se u dnevniku.
Starješina državnog organa, odnosno lice koje on ovlasti, na osnovu mišljenja iz stava 2. ovog člana, daje, na kraju pripravničkog staža, mišljenje o osposobljenosti pripravnika.

Član 4.

Pripravnik se može obratiti upravnoj inspekciji kad smatra da se njegovo osposobljavanje ne vrši po programu ili se postupa protivno odredbama ovog pravilnika o osposobljenosti pripravnika.

Član 5.

Troškove polaganja stručnog ispita snosi državni organ u kome se pripravnik osposobljavao, ako podnese zahtjev za polaganje stručnog ispita u roku od 30 dana od dana isteka pripravničkog staža.

3. Stručni ispit

Član 6.

Stručni ispit za rad u državnim organima (u daljem tekstu: ispit) mogu polagati pripravnici poslije isteka pripravničkog staža, službenici i druga lica (u daljem tekstu: kandidati) pod uslovom da imaju najmanje jednu godinu radnog iskustva ako imaju visoku ili višu stručnu spremu, odnosno šest mjeseci, ako imaju srednju stručnu spremu.

Član 7.

Službenik koji je položio ispit propisan za srednju stručnu spremu, a u toku službe stekne višu odnosno visoku stručnu spremu, dužan je da položi ispit propisan za višu i visoku stručnu spremu ukoliko se rasporedi na službeničko mjesto za koje je utvrđena ta sprema.

Član 8.

Kandidat koji je pred komisijom obrazovanom od strane nadležnog državnog organa položio drugi propisani stručni ispit, polaže samo dio ispita koji se sastoji iz izrade pismenog rada i razlike između gradiva predmeta koje je položio i gradiva predmeta predviđenog ovim pravilnikom.
Razlika gradiva predmeta iz stava 1. ovog člana utvrđuje se rješenjem kojim se odobrava polaganje ispita.

1) Program ispita

Član 9.

Kandidati sa visokom i višom stručnom spremom polažu:
1. Ustavni sistem i Evropska konvencija za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda,
2. Upravno pravo,
3. Radno pravo,
4. Privredno pravo,
5. Finansije sa osnovama statistike.
Kandidati sa srednjom stručnom spremom polažu:
1. Osnove ustavnog uređenja,
2. Osnove sistema državne uprave i radnih odnosa i lokalnu samoupravu,
3. Osnove upravnog postupka,
4. Osnove finansija i statistike,
5. Kancelarijsko poslovanje.

Član 10.

Kandidati koji su se osposobljavali, odnosno koji rade u organima uprave za unutrašnje poslove, za izvršenje krivičnih sankcija, odbranu, informatiku, geodetske i katastarske poslove, poslove carina, statistiku i arhiv, polažu i poseban dio ispita.

Član 11.

Kandidati koji se osposobljavaju na poslovima državne i javne bezbjednosti u organu uprave za unutrašnje poslove polažu:
1. Krivično pravo i krivični postupak,
2. Kriminalistiku (taktika, tehnika i metodika),
3. Međunarodno javno pravo, sa posebnim osvrtom na pravni položaj stranaca u Jugoslaviji,
4. Propise iz oblasti unutrašnjih poslova,
5. Pravilnik o načinu vršenja određenih poslova javne bezbjednosti i primjeni posebnih ovlašćenja i dužnosti u vršenju tih poslova,
6. Osnove Službe državne bezbjednosti.
Predmet iz tačke 6. polažu samo kandidati koji su se osposobljavali, odnosno koji rade na poslovima državne bezbednosti.
Kandidati koji su se osposobljavali odnosno koji rade na poslovima organizacije, izgradnje, eksploatacije i održavanja sistema veza i uređaja u organu za unutrašnje poslove polažu:
1. Propise iz oblasti unutrašnjih poslova,
2. Pravila za vršenje službe javne bezbjednosti,
3. Organizaciju i eksploataciju sistema veza u organima unutrašnjih poslova u RCG i SRJ,
4. Telegrafsko-telefonski sistem,
5. Spojne puteve,
6. Radio-sistem,
7. Napojne uređaje.
Kandidati koji su se osposobljavali, odnosno koji rade na poslovima automatske obrade podataka u organu za unutrašnje poslove polažu:
1. Propise iz oblasti unutrašnjih poslova,
2. Pravila za vršenje poslova javne bezbjednosti,
3. Računare - organizacija i arhitektura,
4. Osnove informatike,
5. Uvod u automatsku obradu podataka.

Član 11a

Kandidati koji se osposobljavaju, odnosno koji rade na poslovima obezbjeđenja osuđenih, odnosno pritvorenih lica, polažu:
Za zvanje stražara:
1. Propise o izvršenju krivičnih sankcija,
2. Propise o vršenju službe obezbjeđenja,
3. Propise o postupanju sa pritvorenicima,
4. Rukovanje oružjem i sredstvima prinude i poznavanje borilačkih vještina.
Za zvanje nadzornika straže
1. Propise o izvršenju krivičnih sankcija,
2. Propise