ZAKON

O BEZBJEDNOSTI U ŽELjEZNIČKOM SAOBRAĆAJU

(Objavljen u "Sl. listu CG", br. 4 od 17. januara 2008, 40/11)

I. OPŠTE ODREDBE Predmet zakona

Član 1

(1) Ovim zakonom se propisuju uslovi i način za bezbjedno, uredno i nesmetano odvijanje željezničkog saobraćaja (u daljem tekstu: bezbjednost željezničkog saobraćaja) i funkcionisanje željezničkog sistema na teritoriji Crne Gore.
(2) Odredbe ovog zakona odnose se na obavljanje javnog prevoza putnika i stvari i prevoza lica i stvari za sopstvene potrebe u željezničkom saobraćaju.

Član 2

(1)Željeznički sistem se dijeli na strukturne i operativne podsisteme.
(2) Strukturni podsistemi su: infrastruktura (donji i gornji stroj pruge, energija, energetska i elektrovučna postrojenja; signalizacija, nadzor, regulisanje i upravljanje saobraćajem) i prevoz (željeznička vozila i organizacija prevoza putnika i stvari).
(3) Operativni podsistemi su održavanje vozila i telematske aplikacije za putnički i teretni saobraćaj.

Član 3

Upravljač infrastrukture, prevoznik, vlasnik industrijske željeznice i privredno društvo koje obavlja prevoz za sopstvene potrebe na industrijskim kolosjecima odgovorni su za bezbjednost željezničkog saobraćaja iz člana 1 ovog zakona.

Član 4

(1) Javni prevoz putnika i stvari u željezničkom saobraćaju može obavljati samo prevoznik.
(2) Prevoz lica i stvari za sopstvene potrebe i željeznički saobraćaj za potrebe građenja, rekonstrukcije i održavanja na željezničkim prugama može obavljati upravljač infrastrukture, prevoznik ili privredno društvo koje obavlja prevoz za sopstvene potrebe u željezničkom saobraćaju.
(3) Željeznički saobraćaj na industrijskim kolosjecima može obavljati vlasnik industrijske željeznice, privredno društvo koje obavlja prevoz za sopstvene potrebe i prevoznik.

Član 5

Željeznički saobraćaj obavlja se u skladu sa ovim zakonom, drugim zakonima i propisima iz oblasti željezničkog saobraćaja, a u međunarodnom željezničkom saobraćaju i u skladu sa međunarodnim ugovorima koje je Crna Gora ratifikovala i međunarodnim željezničkim propisima.

Značenje izraza

Član 6

Izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) auto-stop uređaj je uređaj za automatsko zaustavljanje voza kod signala koji pokazuje da je dalja vožnja zabranjena, odnosno uređaj za automatsku kontrolu smanjenja brzine kretanja voza od signala koji pokazuje da je dalja vožnja dozvoljena smanjenom brzinom;
2) budnik je uređaj koji služi za automatsko zaustavljanje voza u slučaju nebudnosti ili nesposobnosti lica koje upravlja vučnim vozilom;
3) depo vučnih vozila je željeznički objekat sa odgovarajućim postrojenjima i uređajima u kome se vrši priprema i održavanje vučnih vozila;
4) domicilna jedinica je organizaciona jedinica u kojoj je radnik zaposlen;
5) dozvoljena masa po dužnom metru je propisana dozvoljena masa po dužnom metru koja se ne smije prekoračiti;
6) dozvoljena masa po osovini je propisana dozvoljena masa po osovini koja se ne smije prekoračiti;
7) elementarna nepogoda je događaj prouzrokovan višom silom koji je imao za posljedicu udes ili nezgodu u željezničkom saobraćaju (klizanje ili odronjavanje terena, poplava, zavijavanje pruge, snježne lavine, jak vjetar, atmosferska pražnjenja, zemljotres, aerozagađenje i dr.);
8) industrijska željeznica je željeznica kojom privredno društvo u oblasti saobraćaja, industrije, rudarstva, šumarstva i u drugim oblastima privrede prevozi lica i stvari za sopstvene potrebe;
9) industrijski kolosjek je željeznički kolosjek koji se priključuje na željezničku prugu i služi za dopremanje i otpremanje stvari za nosioca prava korišćenja tog kolosjeka;
10) interoperabilnost je sposobnost međunarodnog transevropskog željezničkog sistema, koja omogućava bezbjedan i neprekinut saobraćaj vozova, uz postizanje traženog stepena efikasnosti, a koja se zasniva na regulativi, tehničkim i operativnim uslovima koji za to moraju biti ispunjeni;
11) isljeđenje vanrednog događaja je postupak koji se sprovodi s ciljem utvrđivanja uzroka, posljedica, okolnosti i odgovornosti, kao i sprečavanja budućeg vanrednog događaja;
12) javni prevoz je prevoz putnika i stvari koji je dostupan svim korisnicima pod jednakim uslovima;
13) kočna masa voza je zbir kočnih masa željezničkih vozila od kojih je sastavljen voz;
14) konvencionalna željeznička pruga je željeznička pruga koja je kao dio konvencionalnog željezničkog sistema izgrađena ili nadograđena i osposobljena za bezbjedan, uredan i nesmetan saobraćaj konvencionalnih vozova;
15) maksimalna brzina voza je najveća brzina kojom voz može saobraćati na željezničkoj pruzi ili dijelu pruge naznačene u redu vožnje ili propisana na drugi način, koja se ne smije prekoračiti;
16) masa po dužnom metru je masa praznog ili natovarenog željezničkog vozila, podijeljena dužinom vozila u metrima, mjerenom od čela do čela nesabijenih odbojnika, odnosno automatskih kvačila;
17) masa po osovini je masa praznog ili natovarenog željezničkog vozila podijeljena brojem osovina na vozilu;
18) mjesto prelaza sa dvokolosječne na jednokolosječnu prugu je mjesto na otvorenoj pruzi u kojem se sa dvokolosječne pruge prelazi na jednokolosječnu prugu;
19) motorni vozovi su elektromotorna kola, elektromotorne garniture, dizel-motorna kola, dizel-motorne garniture i šinobusi;
20) nagib nivelete je podužni nagib pruge koji se mjeri tangensom ugla prema horizontali i izražava se u promilima;
21) najveća dopuštena brzina je propisana najveća brzina na pruzi ili djelovima pruge, s obzirom na tehničko stanje pruge i željezničkih vozila ili druge uslove;
22) naročita pošiljka je svaka pošiljka (vozilo ili stvari ) s obzirom na masu i dimenzije vozila i stvari, koja se prima ili prevozi na prugama Crne Gore pod posebnim saobraćajnim i tehničkim uslovima;
23) nezgoda je vanredni događaj u željezničkom saobraćaju u kojem je jedno ili više lica lakše povrijeđeno ili je nastala manja materijalna šteta ili prekid željezničkog saobraćaja ili ugrožavanje ili otežano odvijanje željezničkog saobraćaja;
24) obrtna jedinica je organizaciona jedinica u kojoj radnik prekida obavljeni rad do početka sljedeće smjene;
25) ograničena brzina je propisana brzina koja je manja od najveće dopuštene brzine na pruzi ili dijelu pruge, s obzirom na tehničko stanje pruge ili skretničkog područja;
26) odvojna skretnica je skretnica kojom se sa otvorene pruge odvaja druga pruga ili pruga druge željeznice ili industrijski kolosjek;
27) odjavnica je mjesto na pruzi iz kojeg se reguliše slijeđenje vozova u odjavnom razmaku;
28) pješački prelaz je mjesto ukrštanja željezničke pruge i prelaza za pješake u istom nivou;
29) prevoznik je privredno društvo registrovano za obavljanje djelatnosti prevoza u željezničkom saobraćaju koje garantuje vuču vozova;
30) prevoz za sopstvene potrebe je prevoz lica ili stvari koji prevoznik, odnosno privredno društvo, imalac željezničkih voznih sredstava, vrši tim sredstvima za potrebe svoje djelatnosti;
31) privredno društvo koje obavlja prevoz za sopstvene potrebe je pravno lice koje pored upravljača infrastrukture i prevoznika obavlja prevoz za sopstvene potrebe, odnosno željeznički prevoz za sopstvene potrebe, odnosno za potrebe građenja, rekonstrukcije i održavanja i koje ima sertifikat o bezbjednosti za prevoz u željezničkom saobraćaju;
32) pružni pojas je prostor između željezničkih kolosjeka, kao i pored krajnjih kolosjeka, na odstojanju od najmanje 8 m, a ako željeznička pruga prolazi kroz naseljeno mjesto na odstojanju od najmanje 6 m, računajući od ose krajnjih kolosjeka;
33) putni prelaz je mjesto ukrštanja željezničke pruge i puta u istom nivou;
34) rasputnica je mjesto na pruzi na kojem se sa otvorene pruge odvaja druga pruga;
35) razmak kolosjeka je rastojanje između osa kolosjeka;
36) redovna brzina je brzina kojom voz saobraća na pruzi ili dijelu pruge u vremenu propisanom redom vožnje;
37) red vožnje je akt upravljača infrastrukture kojim se utvrđuje plan saobraćaja vozova;
38) registrujući brzinomjer (tahograf) je uređaj za registrovanje brzine i pređenog puta i drugih podataka u toku vožnje vučnog vozila;
39) rekonstrukcija pruge, postrojenja, objekata i uređaja na pruzi ili željezničkog vozila podrazumijeva takve izmjene koje mijenjaju njihove osnovne tehničke i konstrukcione karakteristike;
40) saobraćajno-transportno otpremništvo je mjesto na pruzi u kojem se vrši ukrštanje i preticanje vozova posredstvom susjednih stanica i ukrsnica i može se vršiti otpremanje putnika, prtljaga i stvari;
41) serijska proizvodnja željezničkih vozila podrazumijeva proizvodnju željezničkih vozila koja je saobrazna odobrenom prototipu željezničkih vozila;
42) slobodni profil pruge je ograničeni prostor u poprečnom presjeku upravnom na osu kolosjeka u koji ne smiju da se ugrađuju, postavljaju i da u njega zadiru postrojenja, objekti, signali i signalne oznake, naslage materijala ili drugi predmeti;
43) službena mjesta na pruzi su željezničke stanice, ukrsnice, saobraćajno-transportna otpremništva, odjavnice, rasputnice, mjesta prelaza sa dvokolosječne na jednokolosječnu prugu, stajališta i dr.;
44) stajalište je mjesto na pruzi na kojem se obavlja ograničen putnički saobraćaj i koje služi isključivo za