ZAKON

O JAVNOM INFORMISANjU

(Objavljen u "Sl. listu RCG", br. 4/98, 41/02)

IOSNOVNE ODREDBE

Član 1

Radi obezbjeđenja ustavom zagarantovane slobode misli i javnog izražavanja mišljenja, slobode štampe i drugih vidova javnog informisanja i prava građana na objektivno i pravovremeno obavještavanje o svim događajima i pitanjima od interesa za njihov život i rad, Republika Crna Gora (u daljem tekstu: Republika) obezbjeđuje i jamči slobodu javnog informisanja.
Sloboda javnog informisanja garantuje se na nivou standarda koji su sadržani u međunarodnim dokumentima o ljudskim pravima i slobodama (OUN, OEBS, Savjet Evrope, EU).
Ovaj zakon i podzakonska akta donijeta na osnovu njega treba tumačiti u skladu sa principima Evropske konvencije o ljudskim pravima i uz korišćenje prakse precedentnog prava Evropskog suda i Evropske komisije za ljudska prava.

Član 2

Sloboda javnog informisanja obuhvata slobodu izražavanja različitog mišljenja; slobodu istraživanja, prikupljanja, širenja, objavljivanja i primanja informacija; slobodu nesmetanog pristupa svim izvorima informacija i slobodu osnivanja preduzeća, ustanova i agencija koje obavljaju informativnu, novinsko-izdavačku ili radio-difuznu djelatnost, u svim oblicima svojine.

Član 3

Javno informisanje obavlja se posredstvom javnih glasila.
Pod javnim glasilom podrazumijevaju se štampa, radio i televizijske stanice, informativne agencije i druga javna glasila.
Pod štampom se podrazumijevaju novine, časopisi, revije i druge periodične i neperiodične publikacije.
Radio i televizijske stanice su javna glasila čiji osnivači, u okviru svoje osnovne djelatnosti, proizvode i emituju radio i televizijski program.
Informativne agencije su javna glasila čiji osnivači, u okviru svoje osnovne djelatnosti, prikupljaju, obrađuju i distribuiraju informacije korisnicima po tržišnim uslovima.
Druga javna glasila su štampani, audiovizuelni i ostali oblici proizvedenih i distribuiranih informacija namijenjenih javnosti, na način koji je tipičan za javna glasila.

Član 4

Zabranjena je cenzura štampe i svih drugih vidova javnog informisanja.
Niko nema pravo da nezakonito ograniči slobodu javnog informisanja, rad javnog glasila i njegovih predstavnika ili da prinudom utiče na njihov rad.
O povredi slobode javnog informisanja odlučuje sud, po hitnom postupku.
Monopol u javnom informisanju nije dozvoljen.
Zaštita od monopola obezbjeđuje se posebnim zakonom.

Član 5

Sva fizička i pravna lica imaju pravo da, pod jednakim uslovima, učestvuju u javnom informisanju.
Strana pravna i fizička lica, pod jednakim uslovima, učestvuju u javnom informisanju saglasno odredbama ovog zakona.
Republika je dužna da podstiče i pomaže raznovrsnost svih vidova javnog informisanja, višestranost ideja i misli u javnom informisanju i primjenu savremenih tehnologija koje omogućavaju neposrednu komunikaciju sa izvorima informacija kod nas i u svijetu.

Član 6

Javna glasila su dužna da obavljaju tačne, objektivne, blagovremene i potpune informacije o svim događajima i pojavama, poštujući novinarsku etiku i profesionalni kodeks.
Javna glasila su dužna poštovati privatnost i dostojanstvo građana.
Tajnost pisma i drugih sredstava ličnog komuniciranja građana je nepovrediva i ne može se zloupotrijebiti u javnom informisanju.

Član 7

Zabranjeno je objavljivati informacije prikupljene na nezakonit način (prislušnim uređajima, skrivenim kamerama i mikrofonima, iz tajnih dosijea zaštitno-obavještajnih službi, krađom i drugim vrstama zloupotrebe).
Javno glasilo ne može objavljivati ili reprodukovati informacije kojima se reklamiraju: oružje, uživanje opojnih droga, duvana, alkohola i ljekova bez medicinskog nadzora.
Javna glasila u Republici moraju štititi integritet maloljetnih lica.
Javna glasila ne mogu intervjuisati ili fotografisati maloljetna lica, po pitanjima koja se tiču njihovog ličnog dobra, u odsutnosti ili bez pristanka roditelja ili drugog pravnog ili fizičkog lica odgovornog za djecu.
Javna glasila ne smiju objavljivati identitet maloljetnih lica ispod 16 godina starosti umiješanih u krivična djela, bilo kao žrtve ili kao optuženi.
Maloljetna lica ispod 18 godina starosti ne smiju se politički intervjuisati.

Član 8

Informacije kojima raspolažu organi zakonodavne, izvršne i sudske vlasti, organi jedinica lokalne samouprave, preduzeća i ustanove kojima su povjerena javna ovlašćenja dostupne su novinarima, pod jednakim uslovima u skladu sa propisima o radu tih organa i otvorenošću izvora informacija.
Ovlašćeno lice, u organu iz stava 1 ovog člana, dužno je, na zahtjev novinara, dati informacije iz djelokruga rada tog organa, osim ako su zakonom te informacije utvrđene kao tajna.
Posebni zakon kojim se pojedine informacije i podaci utvrđuju kao tajna mora biti u skladu sa standardima sadržanim u međunarodnim dokumentima o ljudskim pravima i slobodama.
Ovlašćeno lice odgovorno je za tačnost, potpunost i pravovremenost datih informacija.

Član 9

Republika obezbeđuje sredstva za ostvarivanje prava građana na javno informisanje, zajamčenih ustavom i zakonom, bez ikakve diskriminacije po osnovu programskih sadržaja.
Rad javnih glasila se finansira iz sredstava osnivača, sredstava koje javno glasilo ostvari tržišnim poslovanjem i sredstvima koja se obezbjeđuju iz drugih izvora, u skladu sa zakonom.
Republika obezbjeđuje i materijalno pomaže javno informisanje na jezicima i pismima nacionalnih i etničkih grupa.
Republika obezbjeđuje i materijalno pomaže javno informisanje na albanskom jeziku.
Republika obezbjeđuje sredstva za informisanje lica oštećenog sluha i vida.
Republika materijalno pomaže asocijacije čiji su članovi javna glasila, bez obzira na oblik svojine, a po osnovu programa rada asocijacije.
Obim finansijskih sredstava iz ovog člana i način njihovog korišćenja utvrđuju se budžetom Republike.

Član 10

Inostrana informativna djelatnost u Republici uređuje se posebnim zakonom.

IIOSNIVANjE, UPRAVLjANjE, UREĐIVANjE, FINANSIRANjE, IZDAVANjE I PRESTANAK JAVNIH GLASILA

1. Osnivanje javnih glasila

Član 11

Javno glasilo mogu osnovati pravno ili fizičko lice, u svim oblicima svojine.
Strano pravno i fizičko lice može biti osnivač javnog glasila u Republici.

Član 12

Republika ili jedinice lokalne samouprave osnivaju pravna lica koja obavljaju informativnu, novinsko-izdavačku ili radio-difuznu djelatnost i javna glasila, kada je vršenje njihove djelatnosti nužan uslov za ostvarivanje ustavom i zakonom zajamčenih prava građana na javno obavještavanje.
Akt o osnivanju pravnog lica i javnog glasila čiji je osnivač Republika, odnosno jedinica lokalne samouprave donosi nadležna skupština, u skladu sa zakonom.

Član 13

Aktom o osnivanju pravnom licu, koje obavlja informativnu, novinsko-izdavačku ili radio-difuznu djelatnost, a čiji je osnivač Republika ili jedinica lokalne samouprave, mogu biti povjerena određena javna ovlašćenja i posebna ovlašćenja osnivača u odnosu na unutrašnju organizaciju, način rada, izvršenje obaveza radi kojih se osniva pravno lice, statusne promjene i dr., kada je to neophodno radi ostvarivanja javnog interesa.
Republika može u pravnom licu iz stava 1 ovog člana preduzimati mjere zaštite javnog interesa, saglasno posebnom zakonu.

Član 14

Javno glasilo osniva se slobodno, bez odobrenja, uz upis kod republičkog organa uprave nadležnog za poslove javnog informisanja (u daljem tekstu: nadležni republički organ uprave).
Radio ili televizijska stanica osniva se na osnovu odobrenja organa uprave iz stava 1 ovog člana koje se odnosi na posebne tehničke uslove u pogledu korišćenja frekvencija i ispunjenje minimalnih tehničkih uslova za emitovanje radio ili televizijskog programa.

Član 15

Javna glasila osnivaju ustanove, preduzeća ili agencije registrovane u sudskom registru za novinsko-izdavačku ili radio-difuznu djelatnost.
Fizička lica, političke stranke, udruženja građana, vjerske, obrazovne, kulturne, sportske, zdravstvene i druge organizacije i udruženja mogu osnivati javna glasila iz domena štampe, bez osnivanja i registracije preduzeća ili ustanove.

Član 16

Javno glasilo osniva se aktom o osnivanju, u skladu sa zakonom.
Akt o osnivanju javnog glasila sadrži:
1) naziv javnog glasila;
2) prebivalište, odnosno sjedište osnivača i izdavača javnog glasila;
3) osnove programske orjentacije javnog glasila;
4) izvor i način finansiranja javnog glasila;
5) prava i obaveze osnivača prema javnom glasilu;
6) način upravljanja javnim glasilom (organi, njihov sastav, način izbora i nadležnosti);
7) ime lica koje vrši funkciju glavnog i odgovornog urednika;
8) ime lica koje je ovlašćeno za podnošenje prijave za upis u evidenciju javnih glasila.

Član 17

Osnivač javnog glasila je dužan da, prije početka rada javnog glasila, podnese nadležnom republičkom organu uprave prijavu za upis javnog glasila u evidenciju javnih glasila.
Prijavu za upis u evidenciju javnih glasila podnosi ovlašćeno lice,