ZAKON

O MIRNOM RJEŠAVANjU RADNIH SPOROVA

(Objavljen u "Sl. listu CG" br. 16 od 27. decembra 2007, 53/11)

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet

Član 1

Ovim zakonom uređuju se način i postupak mirnog rješavanja radnih sporova (kolektivnih i individualnih), izbor, prava i obaveze miritelja i arbitara i druga pitanja od značaja za mirno rješavanje radnih sporova.
Postupak mirnog rješavanja radnih sporova pokreće se i vodi u skladu sa ovim zakonom, ako za pojedini radni spor posebnim propisom nije drukčije određeno.

Kolektivni radni spor

Član 2

Kolektivnim radnim sporom (u daljem tekstu: kolektivni spor) smatra se spor koji je nastao:
- u postupku zaključivanja, kao i izmjena i dopuna kolektivnih ugovora;
- u slučaju kada poslodavac na sve zaposlene ne primjenjuje pojedine odredbe kolektivnog ugovora;
- povodom ostvarivanja prava na sindikalno organizovanje;
- u ostvarivanju prava na štrajk;
- povodom drugih sporova između sindikata i poslodavca u vezi sa ostvarivanjem prava iz rada i po osnovu rada.

Strane u kolektivnom sporu

Član 3

Strane u kolektivnom sporu su:
- za spor iz člana 2 stav 1 al. 1 i 2 ovog zakona učesnici u zaključivanju kolektivnog ugovora, u skladu sa zakonom;
- za spor iz člana 2 stav 1 al. 3 i 5 ovog zakona ovlašćeni predstavnik sindikata i poslodavac, odnosno predstavnici sindikalnih organizacija na odgovarajućem nivou;
- za spor iz člana 2 stav 1 alineja 4 ovog zakona štrajkački odbor koji zastupa interese zaposlenih i u njihovo ime vodi štrajk i poslodavac, odnosno pregovaračko tijelo koje odredi poslodavac.

Individualni radni spor

Član 4

Individualnim radnim sporom (u daljem tekstu: individualni spor) smatra se spor koji nastaje u ostvarivanju prava zaposlenog iz rada i po osnovu rada.
Strane u individualnom sporu su zaposleni i poslodavac.

Miritelj i arbitar

Član 5

U postupku mirnog rješavanja kolektivnih i individualnih sporova učestvuje miritelj, odnosno arbitar.
Miritelj je lice koje pruža pomoć stranama u kolektivnom sporu i daje preporuku sa ciljem da zaključe sporazum o rješenju spora.
Arbitar je lice koje vodi spor i odlučuje o predmetu individualnog spora.

Dobrovoljnost

Član 6

Strane u kolektivnom i individualnom sporu (u daljem tekstu: strane u sporu) dobrovoljno odlučuju o pristupanju mirnom rješavanju spora, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.

Jednakost

Član 7

Strane u sporu imaju jednaka prava.

Tajnost

Član 8

Na zahtjev strana u sporu, svaki podnesak, isprava ili drugi dokument koji je upotrijebljen u postupku mirnog rješavanja spora se vraća stranama bez zadržavanja kopije.

Nepristrasnost i nezavisnost

Član 9

Miritelj, odnosno arbitar je dužan da postupa nezavisno i nepristrasno, u cilju postizanja mirnog rješavanja spora.

II. AGENCIJA ZA MIRNO RJEŠAVANjE RADNIH SPOROVA

Osnivanje

Član 10

Radi obavljanja stručnih poslova koji se odnose na mirno rješavanje radnih sporova osniva se Agencija za mirno rješavanje radnih sporova, kao posebna organizacija, sa svojstvom pravnog lica (u daljem tekstu: Agencija).

Djelokrug rada

Član 11

Agencija:
1) obavlja stručne poslove koji se odnose na mirno rješavanje kolektivnih individualnih sporova;
2) vrši izbor miritelja i arbitara;
3) vodi Imenik miritelja i arbitara (u daljem tekstu: Imenik);
4) vrši obuku i stručno usavršavanje miritelja i arbitara;
5) odlučuje o izuzeću miritelja i arbitara;
6) vodi evidenciju o postupcima mirnog rješavanja radnih sporova;
7) obavlja i druge poslove određene zakonom.
Poslove iz stava 1 tač. 2 do 6 ovog člana Agencija vrši kao javna ovlašćenja.

Akt o osnivanju

Član 12

Agenciju iz člana 10 ovog zakona osniva Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada).
Aktom o osnivanju Agencije uređuje se: organi Agencije, nadležnosti i način njihovog izbora, trajanje mandata, sjedište, sredstva za osnivanje i rad, način donošenja statuta i drugih akata i druga pitanja od značaja za rad Agencije.

III. MIRITELjI I ARBITRI

Uslovi

Član 13

Za miritelja i arbitra može biti izabrano lice koje ispunjava opšte uslove propisane zakonom i sljedeće posebne uslove:
1) da je državljanin Crne Gore;
2) da ima visoku školsku spremu i najmanje pet godina radnog iskustva iz oblasti radnog zakonodavstva;
3) da je završio odgovarajući program obuke i stručno usavršavanje za miritelja, odnosno arbitra;
4) da nije osuđivan za krivično djelo na bezuslovnu kaznu zatvora od najmanje šest mjeseci ili za kažnjivo djelo koje ga čini nepodobnim za obavljanje ovih poslova.

Program obuke

Član 14

Program obuke za miritelja i arbitra, kao i način njegovog sprovođenja utvrđuje Agencija.

Prijavljivanje

Član 15

Poziv za izbor miritelja, odnosno arbitra objavljuje Agencija u jednom od štampanih medija u Crnoj Gori.

Izbor

Član 16

Postupak za izbor i razrješenje miritelja, odnosno arbitra vodi komisija koju obrazuje direktor Agencije.
Odluku o izboru miritelja, odnosno arbitra donosi direktor Agencije, na predlog komisije iz stava 1 ovog člana.

Trajanje mandata

Član 17

Miritelj, odnosno arbitar se bira na period od četiri godine i može biti ponovo izabran.

Imenik

Član 18

Direktor Agencije donosi rješenje o upisu u Imenik, u roku od tri dana od dana donošenja odluke o izboru.
Svojstvo miritelja, odnosno arbitra stiče se danom upisa u Imenik.

Sadržaj Imenika

Član 19

Imenik sadrži sljedeće podatke:
1) ime i prezime miritelja, odnosno arbitra;
2) adresu;
3) vrstu školske spreme;
4) naziv i sjedište poslodavca, ako je u radnom odnosu;
5) broj i datum odluke o izboru;
6) broj i datum rješenja o upisu u Imenik,
7) broj i datum rješenja o brisanju iz Imenika.
Miritelj i arbitar dužni su da prijave promjenu podataka iz stava 1 tač. 2 i 4 ovog člana u roku od tri dana od dana nastanka promjene.

Brisanje iz Imenika

Član 20

Svojstvo miritelja, odnosno arbitra prestaje brisanjem iz Imenika.
Miritelj, odnosno arbitar se briše iz Imenika, ako:
1) to sam zatraži;
2) se utvrdi da nijesu postojali, odnosno da su prestali da postoje uslovi na osnovu kojih je izabran;
3) odbije da se stručno usavršava;
4) se neuredno odaziva na poziv Agencije;
5) neopravdano odugovlači postupak mirnog rješavanja radnog spora;
6) mu je, na osnovu sudske odluke, oduzeta ili ograničena poslovna sposobnost;
7) je na način propisan zakonom utvrđeno da je kod miritelja, odnosno arbitra došlo do gubitka radne sposobnosti;
8) istekom mandata ne bude ponovo biran.
Zahtjev za brisanje iz Imenika mogu podnijeti strane u sporu ili drugo zainteresovano lice.
Zahtjev iz stava 3 ovog člana podnosi se komisiji i mora biti obrazložen.
Rješenje za brisanje iz Imenika donosi direktor Agencije na predlog komisije, u roku od 15 dana od dana podnošenja zahtjeva.
Rješenje iz stava 5 ovog člana je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.

Objavljivanje rješenja

Član 21

Rješenje o upisu i brisanju iz Imenika objavljuje se u "Službenom listu Crne Gore".

Izuzeće miritelja, odnosno arbitra

Član 22

Strana u sporu može direktoru Agencije da podnese zahtjev za izuzeće miritelja, odnosno arbitra, ako:
1) zastupa, odnosno ako je zastupao jednu od strana u sporu u poslednje dvije godine;
2) je srodnik po krvi u pravoj liniji do bilo kog stepena, a u pobočnoj liniji do četvrtog stepena srodstva neke od strana u sporu, odnosno ako je bračni drug ili srodnik po tazbini do drugog stepena srodstva neke od strana u sporu;
3) je u radnom odnosu sa nekom od strana u sporu ili je takav odnos postojao u posljednje dvije godine;
4) je član organa upravljanja ili ima vlasnički udio kod poslodavca koji je strana u sporu.
Miritelj, odnosno arbitar, po službenoj dužnosti, vodi računa o razlozima za izuzeće u toku postupka i dužan je da o njima obavijesti direktora Agencije.
Direktor Agencije odlučuje o izuzeću miritelja, odnosno arbitra, po obavještenju miritelja, odnosno arbitra ili na zahtjev strane u sporu, u roku od tri dana od dana saznanja za postojanje razloga za izuzeće.
U slučaju izuzeća, postupak mirnog rješavanja radnog spora nastavlja se izborom novog miritelja, odnosno arbitra u skladu sa ovim zakonom.

Dužnosti miritelja, odnosno arbitra

Član 23

Miritelj, odnosno arbitar je dužan da postupak mirenja vodi objektivno, savjesno i bez odugovlačenja, vodeći računa o interesima svake strane u sporu.
Miritelj, odnosno arbitar je dužan da se stručno usavršava.
Miritelj, odnosno arbitar je dužan da redovno obavještava Agenciju o pokretanju, toku i okončanju postupka mirnog rješavanja radnog spora.
Miritelj, odnosno arbitar je dužan da trajno čuva podatke do kojih je došao u toku postupka, kao poslovnu tajnu.
Miritelj, odnosno arbitar obaveze i