Na osnovu člana 82 stav 1 tačka 2 i člana 91 stav 2 Ustava Crne Gore, Skupština Crne Gore 24. saziva, na jedanaestoj šednici prvog redovnog (proljećnjeg) zasijedanja u 2011. godini, dana 22. jula 2011. godine, donijela je

ZAKON

O ZABRANI DISKRIMINACIJE LICA SA INVALIDITETOM

(Objavljeno u "Sl. list cg", br. 39 od 04 avgusta 2011)

Predmet

Član 1

Zabrana diskriminacije lica sa invaliditetom ostvaruje se u skladu sa ovim zakonom.
Na zabranu diskriminacije lica sa invaliditetom primjenjuju se odredbe Zakona o zabrani diskriminacije i odredbe drugih zakona kojima se uređuje zabrana diskriminacije lica sa invaliditetom, ukoliko nijesu u suprotnosti sa ovim zakonom.

Zabrana diskriminacije

Član 2

Zabranjen je svaki oblik diskriminacije lica sa invaliditetom, po bilo kom osnovu.
Pristanak lica sa invaliditetom na diskriminaciju ne oslobađa odgovornosti lice koje vrši diskriminaciju.

Načela

Član 3

Ovaj zakon se zasniva na načelima:
- poštovanja ljudskih prava i dostojanstva lica sa invaliditetom;
- podsticanja uključivanja lica sa invaliditetom u sve oblasti društvenog života na osnovima ravnopravnosti;
- uključivanje lica sa invaliditetom u sve procese u kojima se odlučuje o njihovim pravima i obavezama;
- jednakosti u ostvarivanju prava i obaveza lica sa invaliditetom sa drugim licima.

Značenje izraza

Član 4

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeća značenja:
1) lice sa invaliditetom je lice koje ima dugoročna fizička, mentalna, intelektualna ili senzorna oštećenja, koja u sadejstvu sa različitim barijerama mogu otežati puno i efektivno učešće ovog lica u društvu na osnovu jednakosti sa drugima;
2) objekti u javnoj upotrebi su objekti:
- vaspitne, obrazovne i kulturne namjene;
- zdravstvene, rehabilitacione, socijalne i dječje zaštite;
- sportsko-rekreacione, trgovačke, ugostiteljske i turističke namjene;
- poštanske, telekomunikacione i saobraćajne namjene;
- zakonodavne, sudske, upravne i slične namjene;
- objekti za vjerske obrede i vjerske poslove;
- objekti u kojima često borave lica sa invaliditetom;
- prostori i površine javne namjene i slično;
3) javne površine su parkovi, trgovi, javne saobraćajnice i slično;
4) organ je državni organ, organ državne uprave, organ i služba lokalne samouprave, javne ustanove, privredna društva, kao i druga pravna lica;
5) javni prevoz je prevoz u drumskom (gradskom i međugradskom), željezničkom, pomorskom i vazdušnom saobraćaju.

Oblici diskriminacije

Član 5

Neposredna diskriminacija postoji ako se lice ili grupa lica, u istoj ili sličnoj situaciji, aktom, radnjom ili nečinjenjem dovode ili su dovedeni, odnosno mogu biti dovedeni u nejednak položaj, u odnosu na druga lica ili grupu lica, po osnovu invaliditeta, osim ako su taj akt, radnja ili nečinjenje objektivno i razumno opravdani zakonitim ciljem, uz upotrebu sredstava koja su primjerena i neophodna za postizanje cilja, odnosno u prihvatljivo srazmjernom odnosu sa ciljem koji se želi postići.
Posredna diskriminacija postoji ako se lice ili grupa lica, po osnovu invaliditeta, dovode ili su dovedeni, odnosno mogu biti dovedeni u nejednak položaj u odnosu na druga lica ili grupu lica, donošenjem propisa ili opšteg akta ili preduzimanjem radnje koja je prividno zasnovana na načelu jednakosti i nediskriminacije, osim ako je taj akt ili radnja objektivno i razumno opravdana zakonitim ciljem, uz upotrebu sredstava koja su primjerena i neophodna za postizanje cilja odnosno u prihvatljivo srazmjernom odnosu sa ciljem koji se želi postići.
Pod diskriminacijom lica sa invaliditetom se smatra i:
1) ako se prema licu ili grupi lica, po osnovu invaliditeta, neopravdano postupa, u odnosu kako bi se postupalo prema drugome, zbog toga što su tražili, odnosno namjeravali da traže pravnu zaštitu od diskriminacije;
2) podsticanje ili davanje instrukcija da se prema određenom licu ili grupi lica vrši diskriminacija po osnovu invaliditeta.

Povreda jednakih prava i obaveza

Član 6

Povreda jednakih prava i obaveza postoji:
1) ako se licu ili grupi lica, po osnovu invaliditeta, uskraćuju prava i obaveze, odnosno nameću obaveze koje se u istoj ili sličnoj situaciji ne uskraćuju ili ne nameću drugom licu ili grupi lica;
2) ako su cilj ili posljedica preduzetih mjera prema licu sa invaliditetom neopravdani i ako ne postoji srazmjera između preduzetih mjera i cilja koji se ovim mjerama ostvaruje.
Neće se smatrati diskriminacijom i povredom jednakih prava i obaveza propisi i uvođenje posebnih mjera, donijetih u cilju zaštite lica sa invaliditetom, članova njihovih porodica i organizacija koje se bave zaštitom lica sa invaliditetom, a kojima se pruža posebna podrška, neophodna za ostvarivanje i korišćenje prava, pod istim uslovima pod kojima ih ostvaruju i koriste druga lica.

Diskriminacija u postupcima pred organima

Član 7

Diskriminacijom lica sa invaliditetom, po osnovu invaliditeta, u postupcima pred organima se smatra:
1) uskraćivanje prava opštim ili pojedinačnim pravnim aktom, ako se ovo pravo u istim okolnostima priznaje drugim licima;
2) postavljanje posebnih uslova za ostvarivanje prava, osim ako te uslove opravdavaju razlozi opšte, lične i imovinske bezbjednosti;
3) uskraćivanje prava u okviru diskrecionog ovlašćenja, ako je do uskraćivanja došlo zbog invalidnosti podnosioca zahtjeva;
4) vođenje upravnog, sudskog ili drugog postupka na način koji onemogućava ili otežava ostvarenje prava lica sa invaliditetom.
Diskriminacijom lica sa invaliditetom, po osnovu invaliditeta, u postupcima pred organima se smatra i uznemiravanje, vrijeđanje i omalovažavanje od strane zaposlenih.

Diskriminacija u korišćenju objekata i površina u javnoj upotrebi

Član 8

Diskriminacijom lica sa invaliditetom, po osnovu invaliditeta, u korišćenju objekata i površina u javnoj upotrebi se smatra:
1) nedostupnost objekata i površina u javnoj upotrebi;
2) onemogućavanje pristupa, kretanja, boravka i rada u objektima u javnoj upotrebi.
Pravo na korišćenja objekata i površina u javnoj upotrebi može biti ograničeno samo u skladu sa zakonom.

Diskriminacija u pružanju javnih usluga

Član 9

Diskriminacijom u oblasti pružanju javnih usluga licu sa invaliditetom, po osnovu invaliditeta, se smatra:
1) otežavanje ili onemogućavanje pružanja javnih usluga, osim ako bi pružanje usluge ugrozilo život ili zdravlje lica sa invaliditetom ili drugog lica;
2) odbijanje pružanja javnih usluga;
3) pružanje usluge pod drugačijim i nepovoljnijim uslovima od onih pod kojima se usluga pruža drugim korisnicima, osim ako bi pružanje usluge ugrozilo život ili zdravlje lica sa invaliditetom ili drugog lica;
4) povećanje cijene usluge srazmjerno povećanim troškovima neposredno proisteklim iz pružanja javne usluge licu sa invaliditetom.
Diskriminacijom u pružanju javnih usluga se smatra i uznemiravanje, vrijeđanje i omalovažavanje lica sa invaliditetom, po osnovu invaliditeta, od strane lica koje pruža te usluge.