Na osnovu člana 12. stav 5. Zakona o policiji ("Službeni glasnik RS", broj 101/05),
Vlada donosi

KODEKS

POLICIJSKE ETIKE

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 92 od 24. oktobra 2006)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Policija ima ovaj kodeks policijske etike (u daljem tekstu: Kodeks) radi ostvarivanja najviših nacionalnih i međunarodnih standarda policijskog postupanja i podrške vladavini prava.

Član 2.

Policijski službenici obavljaju policijske poslove u skladu sa zakonom i međunarodnim standardima koje je Republika Srbija prihvatila, rukovodeći se ciljevima policije u demokratskom društvu i principom vladavine prava.
Glavni ciljevi policije, kao i policijskih službenika, jesu održavanje javnog reda i sprovođenje zakona, zaštita i poštovanje ljudskih prava, prevencija i otkrivanje krivičnih dela i drugi vidovi borbe protiv kriminala, pružanje pomoći i služenje ljudima u skladu sa Ustavom i zakonom.

Član 3.

U obavljanju policijskih poslova i obuci za njihovo obavljanje, odnosno izvršavanju zakona i drugih propisa, policijski službenici i drugi pripadnici policije rukovode se etičkim principima utvrđenim ovim nacionalnim Kodeksom, u skladu sa Evropskim kodeksom policijske etike - Preporukom (2001)10 koju je usvojio Komitet ministara Saveta Evrope 19. septembra 2001. godine (u daljem tekstu: Evropski kodeks).

II. ZAKONITOST I VLADAVINA PRAVA

Član 4.

Zalažući se za zakonitost i podržavajući vladavinu prava, policija doprinosi da zakoni i izvršni propisi za izvršavanje zakona koje primenjuje budu dostupni javnosti i u dovoljnoj meri jasni i precizni.

Član 5.

Policijski službenici uživaju ista građanska i politička prava kao i drugi građani, ali se pridržavaju i ograničenja tih prava potrebnih zbog izvršavanja funkcije policije u demokratskom društvu, u skladu sa zakonom i Evropskom konvencijom za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda (u daljem tekstu: Evropska konvencija).
Za policijske službenike i druge građane obavezujući su isti zakoni i drugi propisi, a izuzeci se zasnivaju jedino na razlozima odgovarajućeg obavljanja policijskih poslova u demokratskom društvu.

III. POLICIJA I PRAVOSUĐE

Član 6.

Afirmišući policiju kao savremenu komponentu krivičnog sudstva, policijski službenici unapređuju saradnju i staraju se o međusobnom približavanju unutrašnjih poslova i pravosuđa u skladu sa zakonom i, istovremeno, dosledno poštuju samostalnost i nezavisnost u radu sudova.

Član 7.

Policija se ne zalaže za zakone kojima bi dobijala sudske funkcije ili bi joj se delegirala sudska ovlašćenja, već za zakone kojima se, u skladu sa Ustavom i Evropskom konvencijom, obezbeđuje sudska zaštita osnovnih ličnih prava i sloboda.

Član 8.

Poštujući ulogu advokata, policijski službenici se ne mešaju u njihov rad, niti ih na bilo koji način ometaju u krivičnom postupku kao branioce ili u drugom postupku. Kad je to moguće, pružaju im pomoć, naročito u slučajevima u kojima štite interese lica lišenih slobode.

Član 9.

Policija nema ulogu zatvorskog osoblja, izuzev u hitnim slučajevima.

IV. ORGANIZACIJA I FUNKCIONISANjE POLICIJE

Član 10.

Svoju unutrašnju organizaciju policija postavlja i unapređuje na način koji promoviše dobre odnose policije i građanstva i, gde je to moguće, efikasnu saradnju sa drugim organima, agencijama, lokalnim zajednicama, nevladinim i drugim organizacijama građana, uključujući i manjinske etničke grupe.

Član 11.

Starajući se o prepoznatljivosti u odnosu na pripadnike drugih organa, policijski službenici se u skladu sa zakonom legitimišu tokom intervencije, odnosno pružaju dokaz o svom statusu i službenim svojstvima i vode računa o ličnoj odgovornosti za neposredno preduzete službene radnje i za naređenja izdata potčinjenima.

Član 12.

Policijski službenici vode računa o Ustavom utvrđenom položaju prema kome je Ministarstvo unutrašnjih poslova (u daljem tekstu: Ministarstvo) samostalno u vršenju Ustavom i zakonom određenih nadležnosti.

Član 13.

U skladu sa samostalnošću Ministarstva, policijski službenici su odgovorni za operativnu nezavisnost policije u izvršavanju policijskih zadataka u odnosu na druge organe.

Član 14.

Policijski službenik kome je poverena funkcija komandovanja odgovara za naređenja koja izdaje, za njihovo izvršavanje i za njihove posledice. Policijski službenik je odgovoran i za radnje potčinjenog koga ovlasti da nastupa umesto njega, kao i za radnje koje potčinjeni izvršavaju u okviru redovnih poslova i dobijenih naređenja.

Član 15.

Osim u slučaju ako je izdato naređenje čije bi izvršenje predstavljalo krivično delo, potčinjeni je dužan da se pridržava naređenja i instrukcija pretpostavljenog i da lojalno izvršava naređenja, odgovara za njihovo izvršavanje i za posledice njihovog neizvršavanja.
Ako oceni da izvršenje naređenja ne bi predstavljalo krivično delo, ali da je naređenje očigledno nezakonito, odnosno da može ozbiljno da ugrozi javni interes, potčinjeni je dužan da na propisan način na to skrene pažnju pretpostavljenom koji je naređenje izdao.
Ako naređenje ostaje na snazi, a potčinjeni istrajava na njegovom osporavanju uprkos objašnjenjima i tumačenjima koja mu budu pružena, potčinjeni o tome referiše višem pretpostavljenom kome se može obratiti. Njegovo protivljenje mora biti evidentirano.
Svako odbijanje da se izvrši naređenje povlači odgovornost potčinjenog, osim ako zakonom nije drukčije predviđeno.

Član 16.

Zakonito uzdržavanje od izvršenja naređenja i referisanja višem pretpostavljenom u smislu člana 15. ovog kodeksa ne povlači odgovornost potčinjenog, a ako bi zbog toga bio izložen pozivanju na odgovornost ili kakvom drugom uznemiravanju, ima pravo da se neposredno obrati ministru i organu kontrole rada policije.

Član 17.

Saradnju sa sredstvima javnog informisanja policija ostvaruje u skladu sa zakonom i prema profesionalnim smernicama.
U saradnji iz stava 1. ovog člana policija se organizuje tako da javnosti pruža objektivne informacije o svojim aktivnostima, bez otkrivanja poverljivih informacija.

Član 18.

Policijski službenici podržavaju mere i aktivnosti koje se u Ministarstvu preduzimaju na efektivnom sprovođenju u praksi etičkih i drugih principa utvrđenih ovim kodeksom i, s tim u vezi, unapređenja koja se odnose na ciljeve policije u demokratskom društvu, njen pravni položaj i doprinos vladavini prava, odnos sa pravosudnim organima, njenu organizaciju, delatnost i odgovornost, kontrolu policije, naučna istraživanja o policiji i na međunarodnu saradnju koju policija ostvaruje.

Član 19.

Policijski službenik suprotstavlja se svakom aktu korupcije, protivpravno ne pribavlja bilo koju korist za sebe ili drugog, ne prima poklone i ne bavi se poslovima koji su nespojivi sa službenom dužnošću i koji bi mogli uticati na njegov rad i narušavati ugled policije i države.

Član 20.

Mere za efikasno sprečavanje i borbu protiv korupcije preduzimaju se na svim organizacionim nivoima policije.

V. IZBOR LjUDSTVA ZA POLICIJU

Član 21.

Izbor kandidata i prijem na rad u policiji zasniva se na ličnim kvalifikacijama i iskustvu kandidata koje je relevantno za policijske poslove i zadatke.

Član 22.

Lica osuđivana za teška krivična dela ne mogu raditi u policiji.

Član 23.

Postupak prijema u službu zasniva se na objektivnim i nediskriminatorskim uslovima za prijem, a prijem vrši posle potrebnog testiranja kandidata. Politikom prijema teži se prijemu na rad muškaraca i žena iz različitih društvenih grupa, uključujući etničke manjinske grupe, sa krajnjim ciljem da policijski službenici odražavaju strukturu društva kome služe.

Član 24.

Dužnost policijskih službenika je da tokom rada razvijaju svoje lične sposobnosti kojima se ispoljava ispravno rasuđivanje, otvoren stav, zrelost, poštenje,