ZAKON

O POTVRĐIVANjU KONVENCIJE O ZAŠTITI LjUDSKIH PRAVA I DOSTOJANSTVA LjUDSKOG BIĆA U POGLEDU PRIMENE BIOLOGIJE I MEDICINE: KONVENCIJA O LjUDSKIM PRAVIMA I BIOMEDICINI

(Objavljen u "Sl. glasniku RS - Međunarodni ugovori", br. 12 od 17. decembra 2010)

Član 1.

Potvrđuje se Konvencija o zaštiti ljudskih prava i dostojanstva ljudskog bića u pogledu primene biologije i medicine: Konvencija o ljudskim pravima i biomedicini, sačinjena u Oviedu (Asturias) 4. aprila 1997. godine, u originalu na engleskom i francuskom jeziku.

Član 2.

Tekst Konvencije o zaštiti ljudskih prava i dostojanstva ljudskog bića u pogledu primene biologije i medicine: Konvencija o ljudskim pravima i biomedicini, u prevodu na srpski jezik glasi:

KONVENCIJA O ZAŠTITI LjUDSKIH PRAVA I DOSTOJANSTVA LjUDSKOG BIĆA U POGLEDU PRIMENE BIOLOGIJE I MEDICINE

KONVENCIJA O LjUDSKIM PRAVIMA I BIOMEDICINI

PREAMBULA

Države članice Saveta Evrope, druge države i Evropska zajednica, koje su potpisnice ove Konvencije,
Imajući u vidu Opštu deklaraciju o ljudskim pravima, koju je proglasila Opšta skupština Ujedinjenih nacija 10. decembra 1948. godine,
Imajući u vidu Konvenciju o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda od 4. novembra 1950. godine,
Imajući u vidu Evropsku socijalnu povelju od 18. oktobra 1961. godine,
Imajući u vidu Međunarodni pakt o građanskim i političkim pravima i Međunarodni pakt o ekonomskim, socijalnim i kulturnim pravima od 16. decembra 1966. godine,
Imajući u vidu Konvenciju o zaštiti lica u pogledu automatske obrade ličnih podataka od 28. januara 1981. godine,
Takođe imajući u vidu Konvenciju o pravima deteta od 20. novembra 1989. godine,
Smatrajući da je cilj Saveta Evrope postizanje većeg jedinstva među svojim članicama, kao i da je jedan od načina kojim treba postići taj cilj očuvanje i dalje ostvarivanje ljudskih prava i osnovnih sloboda,
Svesne ubrzanog razvoja biologije i medicine,
Uverene u potrebu da se ljudsko biće poštuje kao individua i kao pripadnik ljudske vrste, te priznajući važnost obezbeđivanja dostojanstva ljudskog bića,
Svesne da zloupotreba biologije i medicine može dovesti do aktivnosti koje ugrožavaju ljudsko dostojanstvo,
Potvrđujući da se napretkom u biologiji i medicini treba koristiti za dobrobit sadašnjih i budućih generacija,
Naglašavajući potrebu za međunarodnom saradnjom tako da celo čovečanstvo može koristiti dobrobiti biologije i medicine,
Priznajući važnost podsticanja javne rasprave o pitanjima koja izaziva primena biologije i medicine i odgovora koje na njih treba dati,
U želji da sve pripadnike društva podseti na njihova prava i obaveze,
Uzimajući u obzir rad Parlamentarne skupštine na ovom području, uključujući Preporuku 1160 (1991) o pripremi konvencije o bioetici,
Odlučujući da preduzmu takve mere kakve su potrebne za zaštitu ljudskog dostojanstva i osnovnih ljudskih prava i sloboda u pogledu primene biologije i medicine,
Dogovorile su se kako sledi:

IPoglavlje

Opšte odredbe

Svrha i predmet

Član 1.

Strane ove Konvencije štite dostojanstvo i identitet svih ljudskih bića i garantuju svima, bez diskriminacije, poštovanje njihovog integriteta i drugih prava i osnovnih sloboda u pogledu primene biologije i medicine.
Svaka strana preduzima u svom pravnom sistemu neophodne mere za primenu odredaba ove Konvencije.

Primat ljudskog bića

Član 2.

Interesi i dobrobit ljudskog bića imaju prednost nad samim interesom društva ili nauke.

Pravičan pristup zdravstvenoj zaštiti

Član 3.

Strane, uzimajući u obzir zdravstvene potrebe i dostupna sredstva, preduzimaju odgovarajuće mere kako bi na području svoje nadležnosti osigurale pravičan pristup zdravstvenoj zaštiti odgovarajućeg kvaliteta.

Profesionalni standardi

Član 4.

Svaki zahvat u oblasti zdravstva, uključujući istraživanje, mora se sprovoditi u skladu s relevantnim stručnim obavezama i standardima.

IIPoglavlje

Pristanak

Opšte pravilo

Član 5.

Zahvat koji se odnosi na zdravlje može se izvršiti samo nakon što je lice na koje se zahvat odnosi o njemu informisano i dalo slobodan pristanak na njega.
Tom se licu prethodno daju odgovarajuće informacije o svrsi i prirodi zahvata kao i njegovim posledicama i rizicima.
To lice može slobodno i u bilo koje vreme povući svoj pristanak.

Zaštita lica koja nisu sposobna dati pristanak

Član 6.

1. Pod uslovima iz članova 17. i 20. zahvat na licu koje nije sposobno dati pristanak može se izvršiti samo u njegovu direktnu korist.
2. Ako, prema zakonu, maloletno lice nije sposobno dati pristanak na zahvat, zahvat se može izvršiti samo uz odobrenje njegovog zastupnika ili organa vlasti, ili lica ili organa koje predviđa zakon.
Mišljenje maloletnog lica uzima se u obzir kao sve značajniji činilac u skladu sa njenim ili njegovim godinama i stepenu zrelosti.
3. Ako, prema zakonu, odraslo lice nije sposobno dati pristanak na zahvat zbog mentalne nesposobnosti, bolesti ili sličnih razloga, zahvat se može izvršiti samo uz odobrenje njegovog zastupnika ili organa vlasti, ili lica ili nekog drugog organa koje predviđa zakon.
To lice, koliko je to moguće, učestvuje u postupku davanja odobrenja.
4. Zastupniku, organu vlasti, licu ili nekom drugom organu iz prethodnih stavova 2. i 3. daju se, pod istim uslovima, informacije navedene u članu 5.
5. Odobrenje iz prethodnih stavova 2. i 3. može se povući u bilo koje vreme u najboljem interesu tog lica.

Zaštita lica s mentalnim poremećajem

Član 7.

U skladu sa zaštitnim uslovima koje propisuje zakon, uključujući nadzorne, kontrolne i žalbene postupke, lice s ozbiljnim mentalnim poremećajem može se, bez njegovog pristanka, podvrći intervenciji u cilju lečenja njegovog mentalnog poremećaja samo ako bi, bez takvog tretmana, verovatno došlo do teškog oštećenja njegovog zdravlja.

Hitna situacija

Član 8.

Ako se zbog hitne situacije ne može dobiti odgovarajući pristanak, bilo koji medicinski nužan zahvat može se sprovesti odmah u korist zdravlja određenog lica.

Ranije izražene želje

Član 9.

Uzeće se u obzir ranije izražene želje u pogledu medicinske intervencije od pacijenta koji u vreme intervencije nije u stanju izraziti svoje želje.

IIIPoglavlje

Privatni život i pravo na informaciju

Privatni život i pravo na informaciju

Član 10.

1. Svako ima pravo na poštovanje privatnog života u vezi informacija o svome zdravlju.
2. Svako je ovlašćen da zna za svaku informaciju prikupljenu o svom zdravlju. Ipak, uvažiće se želje pojedinaca da ne budu informisani.
3. U izuzetnim slučajevima zakonom se mogu postaviti ograničenja u korišćenju prava sadržanih u stavu 2. u interesu pacijenta.

IVPoglavlje

Ljudski genom

Nediskriminacija

Član 11.

Zabranjen je svaki oblik diskriminacije nekog lica na osnovu njegovog genetskog nasleđa.

Predviđajući genetski testovi

Član 12.

Testovi koji predviđaju genetski uslovljene bolesti ili služe za identifikaciju ispitanika kao nosioca gena odgovornog za bolest ili za otkrivanje genetske predispozicije ili predispozicije za bolest mogu se obavljati samo u zdravstvene svrhe ili radi naučnog istraživanja vezanog uz zdravstvene svrhe i uz odgovarajuće genetsko savetovanje.

Intervencije na ljudskom genomu

: