MEĐUNARODNI

RAČUNOVODSTVENI STANDARD MRS 11

(Objavljen u "Sl. glasnik RS", br. 133 od 31. decembra 2003)

Ugovori o izgradnji

Ovaj standard se primenjuje za finansijske izveštaje koji obuhvataju periode koji počinju na dan 1. januara 1995. godine ili nakon tog datuma.
U maju 1999. godine, izvršena je izmena stava 45 MRS 10 (koji je prerađen 1999. godine) Događaji nakon datuma bilansa stanja. Izmenjeni tekst primenjivao se na godišnje finansijske izveštaje koji obuhvataju periode koji počinju na dan 1. januar 2000. godine ili nakon tog datuma.

Međunarodni računovodstveni standard MRS 11

Ugovori o izgradnji

Međunarodni računovodstveni standard 11 Ugovori o izgradnji (MRS 11) utvrđen je stavovima 1-46 i Prilogom A. Svi stavovi imaju isti značaj, ali je Standard zadržao formu koju mu je dao MKRS (Napomena: Međunarodni komitet za računovodstvene standarde) kada je Standard usvojen od strane OMRS (Napomena: Odbor za Međunarodne računovodstvene standarde). MRS 11 se čita u kontekstu njime utvrđenih ciljeva, Predgovora Međunarodnim standardima finansijskog izveštavanja i Okvira za pripremu i prikazivanje finansijskih izveštaja. Ovim je obezbeđena osnova za izbor i primenu računovodstvenih politika u slučajevima odsustva jasnih smernica.

CILj

Cilj ovog standarda je da propiše računovodstveni postupak za prihode i troškove, koji su u vezi sa ugovorima o izgradnji. Zbog prirode aktivnosti koje se obavljaju u okviru ugovora o izgradnji, datum kada su aktivnosti iz ugovora započete i datum kada su te aktivnosti završene obično pripadaju različitim računovodstvenim periodima. Prema tome, osnovno pitanje u vezi sa računovodstvenim obuhvatanjem ugovora o izgradnji jeste raspoređivanje prihoda po osnovu ugovora i troškova po osnovu ugovora na računovodstvene periode u kojima su građevinski radovi izvršeni. U ovom standardu se primenjuje kriterijum za priznavanje, koji je uspostavljen u Okviru za sastavljanje i prikazivanje finansijskih izveštaja, kako bi se utvrdilo kada se prihodi po osnovu ugovora i troškovi po osnovu ugovora priznaju u bilansu uspeha kao prihodi i rashodi. U ovom okviru takođe su data praktična uputstva u vezi sa primenom ovih kriterijuma.

DOMET

1.
Ovaj standard se primenjuje za računovodstveno obuhvatanje ugovora o izgradnji u finansijskim izveštajima izvođača radova.
2.
Ovaj standard zamenjuje MRS 11 Računovodstveno obuhvatanje ugovora o izgradnji, koji je odobren 1978. godine.

DEFINICIJE

3.
Sledeći izrazi koriste se u ovom standardu u dole navedenom značenju:
Ugovor o izgradnji je ugovor koji je posebno sklopljen radi izgradnje nekog sredstva ili grupe sredstava, koja su međusobno tesno povezana ili zavisna u smislu dizajna, tehnologije i funkcije ili u smislu konačne namene ili upotrebe.
Ugovor sa fiksnom cenom je ugovor o izgradnji, u kojem izvođač radova prihvata fiksnu ugovorenu cenu ili fiksnu cenu po jedinici učinka, koja, u nekim slučajevima, podleže klauzulama o povećanju troškova.
Ugovor sa troškom plus je ugovor o izgradnji, u kojem se izvođaču radova nadoknađuju prihvaćeni troškovi ili troškovi koji su utvrđeni na neki drugi način, uvećani za procenat tih troškova ili za fiksnu naknadu.
4.
Ugovorom o izgradnji može biti ugovorena izgradnja jednog sredstva, kao što je most, zgrada, brana, naftovod, put, brod ili tunel. Ugovor o izgradnji takođe može da se odnosi na izgradnju više sredstava koja su međusobno tesno povezana ili zavisna u smislu dizajna, tehnologije i funkcije ili u smislu konačne namene ili upotrebe. Primeri za takve ugovore uključuju ugovore za izgradnju rafinerija i ostalih složenih delova nekog postrojenja ili opreme.
5.
Za potrebe ovog standarda, ugovori o izgradnji obuhvataju:
(a) ugovore za pružanje usluga koje se direktno odnose na izgradnju tog sredstva, na primer, za usluge rukovodilaca projekta ili arhitekata; i
(b) ugovore za rušenje ili restauraciju sredstava, kao i za vraćanje okoline u prvobitno stanje nakon rušenja tih sredstava.
6.
Ugovori o izgradnji formulisani su na više načina, a, za potrebe ovog standarda, oni su klasifikovani kao ugovori sa fiksnom cenom i kao ugovori sa troškom plus. Neki ugovori o izgradnji mogu da sadrže odlike kako ugovora sa fiksnom cenom tako i ugovora sa troškom plus sa dogovorenom maksimalnom cenom. U takvim okolnostima, izvođač radova mora da uzme u obzir sve uslove koji su predviđeni stavovima 23 i 24 da bi utvrdio kada treba da prizna prihode i rashode po osnovu ugovora.

KOMBINOVANjE I SEGMENTIRANjE UGOVORA O IZGRADNjI

7.
Zahtevi iz ovog standarda obično se odvojeno primenjuju na svaki ugovor o izgradnji. Međutim, u određenim okolnostima, neophodno je da se ovaj standard primeni na posebne prepoznatljive komponente jedinstvenog ugovora koji mogu odvojeno da se utvrde ili na jednu grupu ugovora zajedno, kako bi se utvrdila suština ugovora ili grupe ugovora.
8.
U slučaju kada ugovor obuhvata više sredstava, izgradnja svakog od tih sredstava smatra se posebnim ugovorom o izgradnji kada:
(a) je za svako sredstvo podneta posebna ponuda;
(b) je svako sredstvo bilo predmet posebnih pregovora, a izvođač radova i naručilac su mogli da prihvate ili da odbace onaj deo ugovora koji se odnosi na svako sredstvo pojedinačno; i
(c) troškovi i prihodi po osnovu svakog sredstva mogu da se utvrde.
9.
Grupa ugovora, bez obzira na to da li se radi o jednom naručiocu ili o više njih, smatra se jedinstvenim ugovorom o izgradnji kada:
(a) je grupa ugovora sklopljena u jednom paketu;
(b) su ugovori u tolikoj meri međusobno povezani da zapravo čine sastavni deo jednog istog projekta, sa jedinstvenim dobitkom; i
(c) se ugovori izvršavaju istovremeno ili kontinuiranim redosledom.
10.
Ugovorom može da bude predviđena izgradnja dodatnog sredstva, po izboru naručioca ili ugovor može da se izmeni i dopuni kako bi njime bila obuhvaćena izgradnja dodatnog sredstva. Izgradnja tog dodatnog sredstva smatra se posebnim ugovorom o izgradnji kada:
(a) se to sredstvo po dizajnu, tehnologiji ili funkciji znatno razlikuje od sredstva ili sredstva koja su obuhvaćena prvobitnim ugovorom; ili
(b) cena tog sredstva se ugovara nezavisno od prvobitno ugovorene cene.

PRIHODI PO OSNOVU UGOVORA

11.
Prihodi po osnovu ugovora obuhvataju:
(a) početni iznos prihoda koji je utvrđen ugovorom; i
(b) varijacije u ugovorenim radovima, potraživanjima i isplatama stimulacije po osnovu ugovora: (i) u onoj meri u kojoj je verovatno da će se po tom osnovu ostvariti prihod; i
(ii) ako postoji mogućnost da se pouzdano izmere.
12.
Prihodi po osnovu ugovora mere se po poštenoj vrednosti koristi koja je ostvarena ili koja može da se ostvari. Na merenje prihoda po osnovu ugovora utiče čitav niz neizvesnosti, koje zavise od ishoda budućih događaja. Često je potrebno revidirati izvršene procene onda kada se ti događaji dese i kada se neizvesnosti reše. Prema tome, iznos prihoda po osnovu ugovora može da se povećava ili da se smanjuje iz perioda u period. Na primer:
(a) izvođač radova i naručilac mogu da se dogovore oko varijacija ili oko potraživanja, koja mogu da dovedu do povećanja ili do smanjenja prihoda po osnovu ugovora u periodu koji sledi nakon perioda u kojem je ugovor prvobitno sklopljen;
(b) iznos ugovorenih prihoda iz ugovora sa fiksnom cenom može da se poveća po osnovu klauzula o povećanju troškova;
(c) iznos prihoda po osnovu ugovora može da se smanji po osnovu penala do kojih je došlo zbog kašnjenja, koje je prouzrokovao izvođač radova prilikom izvršavanja ugovora; ili
(d) u slučaju kada ugovor sa fiksnom cenom uključuje fiksnu cenu po jedinici učinka, prihod po osnovu ugovora povećava se kako se povećava broj jedinica učinka.
13.
Varijacija predstavlja uputstvo od strane naručioca u vezi sa