Na osnovu člana 21. stav 1. Zakona o Narodnoj banci Srbije ("Službeni glasnik RS", br. 72/2003 i 55/2004), a u vezi s članom 83. stav 6. Zakona o bankama ("Službeni glasnik RS", broj 107/2005), članom 68. stav 3. Zakona o dobrovoljnim penzijskim fondovima i penzijskim planovima ("Službeni glasnik RS", broj 85/2005), članom 143. Zakona o osiguranju ("Službeni glasnik RS", br. 55/2004, 61/2005 i 101/2007) i članom 13ž Zakona o finansijskom lizingu ("Službeni glasnik RS", br. 55/2003 i 61/2005),
Guverner Narodne banke Srbije donosi
ODLUKU
O MINIMALNOJ SADRŽINI PROCEDURE "UPOZNAJ SVOG KLIJENTA"
(Objavljena u "Sl. glasniku RS", br. 46 od 19. juna 2009)
1.
Radi otklanjanja rizika koji može nastati zbog neusklađenosti poslovanja banaka, društava za upravljanje dobrovoljnim penzijskim fondovima, davalaca finansijskog lizinga, kao i društava za osiguranje, društava za posredovanje u osiguranju, društava za zastupanje u osiguranju i zastupnika u osiguranju a koji imaju dozvolu za obavljanje poslova životnog osiguranja (u daljem tekstu: obveznik), s propisima kojima se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma - obveznik je dužan da utvrdi proceduru "Upoznaj svog klijenta" (u daljem tekstu: Procedura) u skladu sa ovom odlukom.
2.
Pojedini pojmovi, u smislu ove odluke, imaju sledeće značenje:
1) klijent je stranka u smislu zakona kojim se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma (u daljem tekstu: Zakon);
2) faktori rizika su one okolnosti i odlike klijenta, proizvoda, usluga ili transakcija koje upućuju na postojanje rizika od pranja novca i finansiranja terorizma a bliže su određene odlukom kojom se utvrđuju smernice za procenu tog rizika (u daljem tekstu: Odluka o smernicama);
3) neuobičajene transakcije su:
- transakcije koje nisu u skladu sa uobičajenom praksom, uključujući i neuobičajenu učestalost deponovanja (uplata) i/ili povlačenja sredstava s računa,
- složene transakcije znatne vrednosti kojima se deponuju (uplaćuju) ili povlače veliki novčani iznosi, transakcije koje imaju veći broj učesnika, transferi ili druge transakcije koji ekonomski ili pravno nisu opravdani, uključujući i transfere koji nisu u skladu s registrovanom delatnošću klijenta;
4) sumnjive transakcije su transakcije u vezi s kojima postoje osnovi sumnje da je u pitanju pranje novca i finansiranje terorizma, a prepoznaju se na osnovu pokazatelja (indikatora) utvrđenih listom koju obveznik izrađuje u skladu sa Zakonom;
5) rizičan klijent je klijent za koga je obveznik utvrdio da ga može izložiti riziku od pranja novca i finansiranja terorizma u smislu Odluke o smernicama;
6) ovlašćeno lice je lice koje obveznik imenuje za obavljanje poslova u skladu sa Zakonom.
3.
Obveznik utvrđuje Proceduru u skladu s vrstama i obimom poslova koje obavlja, svojom veličinom i unutrašnjom organizacijom, kao i nivoom rizika kome je izložen od pranja novca i finansiranja terorizma - a prema kategorijama klijenata kojima pruža usluge.
Procedurom se obuhvataju sve aktivnosti koje obveznik preduzima radi smanjenja rizika od pranja novca i finansiranja terorizma.
4.
Procedura se donosi u pismenoj formi i utvrđuje je organ obveznika u čijem je to delokrugu.
Procedurom se uređuje naročito:
1) utvrđivanje prihvatljivosti klijenta prema stepenu rizika od pranja novca i finansiranja terorizma;
2) klasifikacija klijenata prema faktorima rizika;
3) poznavanje i praćenje poslovanja klijenata;
4) upravljanje rizicima kojima je obveznik izložen od pranja novca i finansiranja terorizma;
5) program obuke zaposlenih koji su u neposrednom kontaktu s klijentima ili obavljaju poslove izvršenja transakcija.
Utvrđivanje prihvatljivosti klijenta
5.
Obveznik utvrđuje prihvatljivost klijenta prema stepenu kom ga klijent može izložiti riziku od pranja novca i finansiranja terorizma, u skladu sa Zakonom i Odlukom o smernicama.
Radi utvrđivanja prihvatljivosti klijenta, obveznik Procedurom naročito uređuje:
- postupak utvrđivanja faktora rizika u vezi s novim klijentom;
- postupak utvrđivanja faktora rizika u toku trajanja postojećih ugovornih odnosa s klijentom;
- način postupanja s rizičnim klijentom;
- pod kojim uslovima neće zasnivati ugovorne odnose s klijentom ili će postojeće otkazati.
Klasifikacija klijenata prema faktorima rizika
6. Obveznik klasifikuje klijente prema stepenu izloženosti riziku od pranja novca i finansiranja terorizma, u skladu sa Zakonom i Odlukom o smernicama.
Obveznik Procedurom uređuje način klasifikovanja iz stava 1. ove tačke, s detaljnim opisom onih kategorija klijenata koji bi za obveznika mogli biti rizični.
7.
Nakon što utvrdi faktore rizika, obveznik je dužan da:
- klasifikuje svoje klijente na način utvrđen Procedurom;
- tačno odredi koju vrstu bankarskih, odnosno drugih proizvoda i usluga iz svog delokruga ne može pružiti pojedinim kategorijama klijenata.
Poznavanje i praćenje poslovanja klijenata
8.
Obveznik vrši radnje i preduzima mere poznavanja i praćenja poslovanja klijenata pod uslovima i na način koji su utvrđeni Zakonom, a u skladu sa Odlukom o smernicama.
Obveznik Procedurom uređuje koje će radnje izvršiti i mere preduzeti prema izvršenoj klasifikaciji klijenata, a pri uspostavljanju poslovnog odnosa s klijentom, i to:
- pri utvrđivanju identiteta klijenta;
- pri proveri identiteta klijenta na osnovu dokumenata, podataka ili informacija pribavljenih iz pouzdanih i verodostojnih izvora;
- pri utvrđivanju i proveri identiteta stvarnog vlasnika klijenta;
- kad postoji sumnja u istinitost ili verodostojnost pribavljenih podataka o klijentu ili njegovom stvarnom vlasniku;
- pri pribavljanju informacija o svrsi i nameni poslovnog odnosa;
- pri poveravanju trećem licu vršenja pojedinih radnji i preduzimanja mera poznavanja i praćenja klijenta.
9. Obveznik Procedurom utvrđuje da dosije o otvaranju