Na osnovu člana 21. stav 1. Zakona o Narodnoj banci Srbije ("Službeni glasnik RS", br. 72/2003 i 55/2004) i člana 41. stav 4, člana 42. stav 5, člana 43. i člana 44. stav 3. Zakona o bankama ("Službeni glasnik RS", broj 107/2005),
Guverner Narodne banke Srbije donosi

ODLUKU

O NAČINU I POSTUPKU SPROVOENjA OPŠTIH USLOVA POSLOVANjA KOJE BANKA PRIMENjUJE U ODNOSU S KLIJENTIMA FIZIČKIM LICIMA

(Objavljena u "Sl. glasniku RS", br. 74 od 7. septembra 2009)

Opšte odredbe

1.
Ovom odlukom bliže se propisuju način i postupak sprovođenja opštih uslova poslovanja koje banka primenjuje u odnosu s klijentima fizičkim licima (u daljem tekstu: klijent), način objavljivanja opštih uslova poslovanja banke, jedinstveni način obračuna i objavljivanja troškova, kamata i naknada bankarskih usluga (u daljem tekstu: efektivna kamatna stopa), kao i uslovi i način obaveštavanja klijenata o njihovim pravima i o ostvarivanju tih prava, izuzev prava na podnošenje prigovora banci.
Opštim uslovima poslovanja banke, u smislu stava 1. ove tačke, smatraju se standardni uslovi poslovanja banke koji se primenjuju na klijente, uslovi za uspostavljanje odnosa između klijenta i banke i postupak komunikacije između njih, kao i uslovi za obavljanje transakcija između klijenta i banke - sadržani u pismenom dokumentu banke.
Jedinstvenim načinom obračuna i objavljivanja efektivne kamatne stope, u smislu stava 1. ove tačke, smatra se način koji banka primenjuje u postupku obavljanja depozitnih i kreditnih poslova iz člana 4. Zakona o bankama.
Klijentom, u smislu stava 1. ove tačke, smatra se fizičko lice koje koristi ili je koristilo usluge banke, ili fizičko lice koje se obrati banci radi korišćenja tih usluga i koje je banka kao takvo identifikovala.
2.
Banka je dužna da klijentu obezbedi da se upozna sa opštim uslovima njenog poslovanja tako što će ga, na njegov zahtev, obavestiti da može dobiti pismene informacije o onim opštim uslovima poslovanja banke koji su u vezi sa ovim zahtevom i tražiti odgovarajuća objašnjenja i instrukcije koji se odnose na primenu tih uslova.

Opšti uslovi poslovanja banke

3.
Banka je dužna da opštim uslovima poslovanja utvrdi minimum uslova pod kojima prima depozite klijenta, odobrava mu kredite, otvara, vodi i gasi njegove račune, kao i minimum uslova pod kojima mu izdaje i daje na korišćenje platne kartice (debitne i kreditne), i to za svaku pojedinačnu vrstu.
Opštim uslovima poslovanja iz stava 1. ove tačke banka je dužna da obezbedi primenu dobrih poslovnih običaja, dobre poslovne prakse i fer odnosa prema klijentu.
4.
Minimum uslova iz tačke 3. ove odluke koji se odnose na primanje depozita obuhvata:
1) vrstu depozita i period na koji banka prima depozit;
2) najmanji iznos sredstava koji banka prima u depozit;
3) valutu u kojoj klijent može položiti sredstva na ime depozita (dinar i dr.);
4) valutu u kojoj banka indeksira depozit, kurs koji se primenjuje kod obračuna, kao i periode u kojima se kurs usklađuje;
5) kriterijume za indeksiranje/revalorizaciju depozita i periode u kojima se ti kriterijumi usklađuju (stopa rasta cena na malo i dr.);
6) određenje vrste nominalnih kamatnih stopa koje banka primenjuje na depozite (fiksna ili promenljiva);
7) visinu, odnosno raspon bruto nominalnih godišnjih kamatnih stopa, uz naznaku da li postoji obaveza klijenta da plaća porez;
8) bliže određenje kriterijuma za promenu ugovorene promenljive nominalne kamatne stope, i to:
- kad se promena odnosi na ukupnu nominalnu kamatnu stopu - banka je dužna da bliže odredi njene elemente, periode u kojima će je menjati, kao i razloge za ovu izmenu,
- kad je promena nominalne kamatne stope uslovljena promenom referentne kamatne stope - banka je dužna da bliže odredi a) vrstu referentne kamatne stope i njenu visinu u vreme utvrđivanja opštih uslova poslovanja, kao i periode u kojima će je menjati, i b) iznos marže koju dodaje referentnoj kamatnoj stopi ili ga oduzima od nje;
9) metod koji se primenjuje kod obračuna kamate (konformni, proporcionalni i dr.);
10) način na koji i uslove pod kojima klijent može raspolagati sredstvima depozita;
11) vrste i visine, odnosno raspon svih naknada i drugih troškova koji se uključuju u obračun efektivne kamatne stope i koji padaju na teret deponenta, uz određenje da li su fiksni ili promenljivi, a ako su promenljivi - periode u kojima će ih banka menjati, način izmene i razloge za izmenu;
12) iznos osiguranog depozita.
5.
Minimum uslova iz tačke 3. ove odluke koji se odnose na odobravanje kredita, uključujući i dozvoljeno prekoračenje po tekućem računu i odobreni iznos zaduženja (limit) po kreditnoj kartici, obuhvata:
1) vrstu kredita;
2) najmanji i najveći iznos kredita koji se odobrava;
3) period na koji se kredit odobrava;
4) valutu u kojoj banka iskazuje/odobrava ili indeksira kredit, kurs koji se primenjuje kod obračuna, kao i periode u kojima se kurs usklađuje;
5) kriterijume za indeksiranje/revalorizaciju kredita i periode u kojima se ti kriterijumi usklađuju (stopa rasta cena na malo i dr.);
6) određenje vrste nominalnih kamatnih stopa koje banka primenjuje na kredite (fiksna ili promenljiva);
7) visinu, odnosno raspon nominalnih godišnjih kamatnih stopa;
8) bliže određenje kriterijuma za promenu ugovorene promenljive nominalne kamatne stope, i to:
- kad se promena odnosi na ukupnu nominalnu kamatnu stopu - banka je dužna da bliže odredi njene elemente, periode u kojima će je menjati, način izmene i razloge za izmenu,
- kad je promena nominalne kamatne stope uslovljena promenom referentne kamatne stope - banka je dužna da bliže odredi a) vrstu referentne kamatne stope i njenu visinu u vreme utvrđivanja opštih uslova poslovanja, kao i periode u kojima će je menjati, i b) iznos marže koju dodaje referentnoj kamatnoj stopi ili oduzima od nje;
9) metod koji se primenjuje kod obračuna kamate (konformni, proporcionalni i dr.);
10) visinu kamatnih stopa koje banka primenjuje u slučaju docnje, uz određenje da li su fiksne ili promenljive, a ako su promenljive - periode u kojima će ih banka menjati, način izmene i razloge za izmenu;
11) vrste i visine, odnosno raspon svih naknada i drugih troškova koji se uključuju u obračun efektivne kamatne stope i koji padaju na teret korisnika kredita, uz određenje da li su fiksni ili promenljivi, a ako su promenljivi - periode u kojima će ih banka menjati, način izmene i razloge za izmenu;
12) vrste sredstava obezbeđenja i mogućnost za njihovu zamenu tokom perioda otplate kredita, kao i troškove koje klijent može imati po ovim osnovima;
13) uslove za prevremenu otplatu kredita i raspon visina troškova u vezi s tim, uz određenje da li su fiksni ili promenljivi, a ako su promenljivi - periode u kojima će ih banka menjati, način izmene i razloge za izmenu;
14) uslove za aktiviranje sredstava obezbeđenja, kao i posledice u slučaju neizmirivanja obaveza;
15) uslove i postupak raskida ugovora o kreditu, kao i razloge zbog kojih banka može od klijenta zahtevati da svoje potraživanje izmiri u celosti pre isteka ugovorenog roka.
6.
Minimum uslova iz tačke 3. ove odluke koji se odnose na otvaranje, vođenje i gašenje računa klijenta kod banke obuhvata:
1) vrste i visine, odnosno raspon svih naknada i drugih troškova koji padaju na teret klijenta, uz određenje da li su fiksni ili promenljivi, a ako su promenljivi - periode u kojima će ih banka menjati, način izmene i razloge za izmenu;
2) podatak da li banka plaća kamatu, visinu kamatne stope po kojoj banka obračunava kamatu, uz određenje da li je fiksna ili promenljiva, a ako je promenljiva -