Na osnovu člana 45. stav 6. i člana 69. Zakona o sudijama ("Službeni glasnik RS", broj 116/08) i člana 13. Zakona o Visokom savetu sudstva ("Službeni glasnik RS", broj 116/08),
Visoki savet sudstva donosi
ODLUKU
O UTVRIVANjU KRITERIJUMA I MERILA ZA OCENU STRUČNOSTI, OSPOSOBLjENOSTI I DOSTOJNOSTI ZA IZBOR SUDIJA I PREDSEDNIKA SUDOVA
(Objavljena u "Sl. glasniku RS", br. 49 od 3. jula 2009)
Član 1.
Sudija i predsednik suda, pored uslova za rad u državnim organima, završenog pravnog fakulteta, položenog pravosudnog ispita i radnog iskustva posle položenog pravosudnog ispita, moraju da zadovolje i zahteve za izbor u pogledu stručnosti, osposobljenosti i dostojnosti.
Stručnost podrazumeva teorijsko i praktično znanje potrebno za obavljanje sudijske funkcije.
Osposobljenost podrazumeva veštine koje omogućavaju efikasnu primenu specifičnih pravnih znanja u rešavanju sudskih predmeta.
Dostojnost podrazumeva moralne osobine koje sudija treba da poseduje i ponašanje u skladu sa tim osobinama.
Član 2.
Ovom odlukom utvrđuju se kriterijumi i merila za:
1) prvi izbor sudije na trogodišnji mandat;
2) izbor sudije na stalnu funkciju po isteku trogodišnjeg mandata;
3) izbor za sudiju suda višeg stepena;
4) izbor predsednika suda;
5) izbor na stalnu funkciju sudije koji je biran po ranijim propisima i koji u vreme izbora vrši sudijsku dužnost.
I. Prvi izbor sudije na trogodišnji mandat
Član 3.
Prvi izbor sudije na trogodišnji mandat odnosi se na lice koje se prvi put kandiduje za obavljanje sudijske funkcije.
1) Stručnost
Član 4.
Merila za ocenu stručnosti svrstavaju se prema osnovnim i dopunskim merilima.
Osnovna merila su:
1) prosečna ocena na studijama;
2) dužina studiranja;
3) ocena rada.
Dopunska merila su:
1) akademski naziv (magistar ili doktor pravnih nauka);
2) objavljeni stručni radovi.
Osnovna merila se izražavaju u bodovima.
Bodovi za uspeh na studijama izračunavaju se tako što se prosečna ocena na studijama pomnoži sa brojem 10.
Bodovi za dužinu studiranja izračunavaju se tako, što se 100 bodova, za dužinu studiranja od četri godine, umanjuje za po 10 bodova, na svakih šest meseci dužeg studiranja.
Ocena rada je merilo praktičnog znanja kandidata, prema poslovima koje je kandidat obavljao posle položenog pravosudnog ispita.
Bodovi za ocene rada su:
100 bodova za ocenu - naročito se ističe;
80 bodova za ocenu - ističe se;
60 bodova za ocenu - dobar;
40 bodova za ocenu - zadovoljava.
Kandidati koji nisu sudijski pomoćnici ocenjuju se na osnovu izveštaja organa, organizacije, advokatskih komora i principala kod kojih su radili na praksi.
Ako više kandidata, primenom ovih merila, ostvare isti broj bodova, prednost ima kandidat koji ima duži staž posle položenog pravosudnog ispita.
Član 5.
Stručnost sudije za prekršaje koji se kandiduje za prekršajni sud sagledava se prema osnovnim i dopunskim merilima.
Osnovna merila su:
1) broj i vrsta predmeta u radu;
2) broj meritorno rešenih predmeta i predmeta rešenih na drugi način;
3) broj potvrđenih, preinačenih i ukinutih odluka po pravnom leku;
4) vreme izrade odluke;
5) procenat ispunjenosti orijentacione norme i koeficijent ažurnosti;
6) broj predmeta u kojima je zastarelo vođenje postupka, a koji se mogu pripisati očiglednom propustu kandidata.
Dopunska merila su:
1) akademski naziv (magistar ili doktor pravnih nauka);
2) objavljeni stručni radovi;
3) učešće u programima stručnog usavršavanja.
Merila za ocenu stručnosti iz člana 4. ove odluke primenjuju se i na stručne saradnike u organima za prekršaje koji se kandiduju za prekršajni sud.
2) Osposobljenost
Član 6.
Osposobljenost podrazumeva veštine koje omogućavaju efikasnu primenu specifičnih pravničkih znanja u rešavanju sudskih predmeta.
Osposobljenost je uslovljena: dobrim poznavanjem materijalnog i procesnog prava, poznavanjem Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, svešću o potrebi proučavanja predmeta, umešnošću, sposobnošću analitičkog i sintetičkog mišljenja, rasuđivanjem po vlastitom razumu, jasnim izražavanjem, uzornom pismenošću, marljivošću, samokontrolom, smislom za kolegijalnu saradnju i kulturom ophođenja.
Osposobljenost za vršenje sudijske funkcije sudijskog pomoćnika utvrđuje se na osnovu ocene rada sudijskog pomoćnika i mišljenja koje daju sudija, odnosno veće i sednica sudskog odeljenja u koje je sudijski pomoćnik raspoređen.
Osposobljenost za vršenje sudijske funkcije advokata, odnosno advokatskog pripravnika utvrđuje se na osnovu vrednovanja njihovog rada i mišljenja advokatske komore u čiji imenik je advokat upisan, odnosno mišljenja principala kada je kandidat advokatski pripravnik.
Osposobljenost sudije za prekršaje koji je kandidat za sudiju ocenjuje se na osnovu vrednovanja njegovog rada i mišljenja sednice sudija u organu za prekršaje i veća za prekršaje.
Osposobljenost kandidata za vršenje sudijske funkcije može se ocenjivati na osnovu rezultata razgovora i drugih metoda.
3) Dostojnost
Član 7.
Moralne osobine koje sudiju čine dostojnim funkcije su: poštenje, savesnost, pravičnost, dostojanstvenost, istrajnost i uzornost.
Član 8.
Moralno ponašanje uslovljava ugled suda, a ocenjuje se zavisno od: društvene odgovornosti za vršenje sudijske funkcije, nezavisnosti, nepristrasnosti, pouzdanosti i dostojanstva sudije, odgovornosti sudije za unutrašnju organizaciju suda i pozitivnu sliku o sudstvu u javnosti.
Ugled suda zavisi od znanja, sposobnosti, pravičnosti, efikasnosti, odvažnosti i časnog života sudije.
Svest o društvenoj odgovornosti sudije, izvire iz njihove obaveze da u razumnom roku obezbede sudsku zaštitu prava i sloboda.
Nezavisnost sudije ogleda se u njegovoj slobodi i sposobnosti da donosi nepristrasne odluke, na osnovu sopstvene ocene činjenica i sopstvenog shvatanja zakona, bez ograničenja, uticaja, podsticaja, pretnji, pritisaka i intervencija, ma od koga i bilo iz kojeg razloga.
Nepristrasnost sudije ogleda se u posvećivanju jednake pažnje oprečnim interesima stranaka i objektivnom suđenju bez ideoloških, političkih i drugih predubeđenja ili predrasuda.
Pouzdanost i dostojanstvo sudije jednako se neguje i brani u vršenju sudijske funkcije i izvan nje.
Pozitivnoj slici o sudstvu u javnosti sudija doprinosi moralnim osobinama i ponašanjem.
Član 9.
Dostojnost sudijskog pomoćnika ocenjuje se na osnovu mišljenja sudije, odnosno veća i sednice sudskog odeljenja u koje je sudijski pomoćnik raspoređen.
Dostojnost advokata ocenjuje se na osnovu mišljenja advokatske komore u čiji imenik je advokat upisan, a dostojnost advokatskog pripravnika ocenjuje se na osnovu mišljenja principala.
Dostojnost sudije za prekršaje ocenjuje se na osnovu mišljenja sednice sudija organa u kojem je sudija za prekršaje vršio, odnosno vrši fukciju.
Dostojnost ostalih kandidata ocenjuje se na osnovu mišljenja rukovodioca organa i organizacija u kojima kandidat radi.
II. Izbor sudije na stalnu funkciju po isteku trogodišnjeg mandata
Član 10.
Po isteku trogodišnjeg mandata, sudija koji je prvi put biran, obavezno se bira na stalnu funkciju ako je svake godine u tom mandatu ocenjen ocenom "izuzetno uspešno obavlja sudijsku funkciju".
Po isteku trogodišnjeg mandata, sudija koji je prvi put biran, može biti biran na stalnu funkciju ako je u toku mandata ocenjivan ocenama "izuzetno uspešno obavlja sudijsku funkciju" ili "uspešno