Na osnovu člana 11. tačka 5. Zakona o udruživanju u Zajednicu jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona ("Službeni list SFRJ", br. 18/78) i člana 8. tačka 7. Statuta Zajednice jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona ("PTT vesnik", br. 8/2002), Upravni odbor Zajednice jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona utvrđuje

OPŠTE USLOVE

ZA VRŠENjE POŠTANSKIH USLUGA

(Objavljeni u "Sl. listu SRJ", br. 46 od 23. avgusta 2002; 18/04 i 1/2006)

I. OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Opštim uslovima za vršenje poštanskih usluga (u daljem tekstu: Opšti uslovi) uređuju se jedinstveni uslovi pod kojima preduzeća poštanskog saobraćaja vrše poštanske usluge iz Nomenklature poštanskih usluga i utvrđuje postupak za ostvarivanje međusobnih prava i obaveza preduzeća poštanskog saobraćaja i korisnika poštanskih usluga u vezi sa vršenjem, odnosno korišćenjem poštanskih usluga, u skladu sa odredbama posebnog zakona kojim se uređuje oblast poštanskog saobraćaja.
Odredbe Opštih uslova primenjuju se i na vršenje poštanskih usluga u međunarodnom poštanskom saobraćaju, ako međunarodnim ugovorima nije drukčije određeno.

Član 2.

U vršenju i korišćenju poštanskih usluga i ostvarivanju međusobnih prava i obaveza koje iz toga proizilaze, preduzeća poštanskog saobraćaja i korisnici poštanskih usluga pridržavaće se načela poštenja i savesnosti.

Član 3.

Preduzeća poštanskog saobraćaja dužna su da stalno preduzimaju organizacione, eksploatacione i tehnološke mere kojima se korisnicima poštanskih usluga obezbeđuju i pružaju kvalitetne, sigurne i brze poštanske usluge.

1. Izbor vrste poštanskih usluga

Član 4.

Korisnici poštanskih usluga opredeljuju se za onu vrstu poštanskih usluga koja odgovara:
1) prirodi sadržine pošiljke;
2) vrsti i značaju pošiljke;
3) brzini prenosa i načinu uručenja;
4) stvarnoj vrednosti pošiljke;
5) značaju saopštenja;
6) adresi primaoca.

2. Radno vreme

Član 5.

Utvrđeno radno vreme jedinice poštanske mreže (u daljem tekstu: pošte) za rad sa korisnicima poštanskih usluga mora biti vidno istaknuto na ulazu u zgradu, odnosno u prostorijama pošte koje služe za rad neposredno sa korisnicima poštanskih usluga.
Za vršenje pojedinih vrsta poštanskih usluga radno vreme u pošti mora biti i posebno naznačeno na odgovarajućim radnim mestima, ako se razlikuje od radnog vremena iz stava 1. ovog člana.
Preduzeće poštanskog saobraćaja može sa korisnicima poštanskih usluga ugovarati posebno radno vreme i mesto vršenja poštanskih usluga.

3. Punomoćje

Član 6.

Korisnici poštanskih usluga mogu poštanske usluge da ostvaruju preko punomoćnika u skladu sa opštim propisima o punomoćju.
Punomoćje se može izdati za uručenje svih poštanskih pošiljaka, za pojedine vrste pošiljaka ili za pojedinačnu pošiljku. Korisnicima pregratka i pravnim licima se obavezno izdaje punomoćje za sve vrste pošiljaka.
Punomoćje overeno od nadležnih organa važi za vreme koje je u njemu označeno, a punomoćje koje je overeno od pošte važi najduže do isteka kalendarske godine u kojoj je overeno.

4. Isprave za dokazivanje identiteta

Član 7.

Za dokazivanje identiteta korisnika poštanskih usluga služe sledeće isprave:
1) lična karta;
2) pasoš;
3) druge isprave izdate od nadležnog državnog organa o kojima se vodi službena evidencija, a koje sadrže fotografiju, matični broj lica i adresu korisnika.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, kao dokaz identiteta može poslužiti i izjava svedoka čiji se identitet utvrđuje navedenim ispravama.
Zaposleni u pošti odbiće da izvrši poštansku uslugu ako konstatuje da isprava kojom se dokazuje identitet nije valjana, odnosno ako posumnja u zakonitost njenog posedovanja, kao i u istinitost izjave svedoka.

II. POŠTANSKE USLUGE

1. Pojam poštanskih usluga

Član 8.

Pod poštanskim uslugama podrazumevaju se sve usluge koje se vrše u poštama. U zavisnosti od načina vršenja, sadržaja, vrednosti, dimenzija, mase, načina pakovanja i brzine prenosa poštanske usluge se dele na:
1) pismonosne usluge;
2) paketske usluge;
3) ekspres usluge;
4) usluge novčanog poslovanja;
5) posebne usluge;
6) dopunske usluge;
7) usluge po posebnim ugovorima;
8) ostale usluge.

1) Pismonosne usluge

Član 9.

Pismonosne usluge su usluge prenosa zatvorenih ili otvorenih pošiljaka, čija je sadržina, po pravilu, pisano saopštenje, kao i elektronskih saopštenja. Pismonosnim uslugama smatra se i prenos pošiljaka sa drugim sadržajem ako odgovaraju uslovima predviđenim za pismonosne pošiljke.
U pismonosne usluge spadaju:
1) pismo;
2) dopisnica;
3) tiskovina;
4) sekogram;
5) M vreća;
6) elektronsko saopštenje.

Pismo

Član 10.

Pismo je zatvorena pošiljka, čija je sadržina zaštićena tako da se u toku prenosa sadržaj ne može izvaditi ni oštetiti.
Pismo može biti mase najviše do 2kg.
Najmanje dimenzije adresne strane pisma su 140mm x 90 mm.
Pismo mora da odgovara sledećim dimenzijama: zbir dužine, širine i visine može biti najviše do 900mm, s tim da najveća od te tri dimenzije može biti najviše do 600mm.
Ako je pismo u obliku valjka, dužina i dva prečnika mogu biti najviše do 1040mm, s tim da najveća od tih dimenzija može biti najviše do 900mm, odnosno zbir dužine i dva prečnika može biti najmanje do 170mm, u kom slučaju dužina pisma može biti najmanje 100mm.

Dopisnica

Član 11.

Dopisnica je otvorena pošiljka, bez koverte, sa najvećom masom do 20g.
Najmanje desna polovina prednje strane dopisnice mora biti namenjena za adresu, a poleđina i najviše leva polovina prednje strane, namenjeni su za saopštenje.
Najveće dimenzije dopisnice su 150mmx 105 mm, a najmanje 140mm x 90 mm.
Dopisnicama se smatraju sve vrste razglednica koje odgovaraju dimenzijama predviđenim za dopisnice.
Dopisnica koja ne ispunjava uslove predviđene odredbama ovog člana, smatra se u pogledu poštarine za poštanske usluge (u daljem tekstu: poštarina) pismom.

Tiskovina

Član 12.

Tiskovina je otvorena pošiljka koja sadrži knjige, novine i časopise.
Tiskovina može da sadrži i porudžbenicu, otpremnicu, uplatnicu, magnetni medij, kompakt disk i sl., koji se odnose na sadržinu pošiljke i čine njen sastavni deo. Tiskovina može da sadrži posvetu.
Tiskovina može biti mase do 2kgi dimenzija koje odgovaraju dimenzijama predviđenim za pismo.
Izuzetno, tiskovina može biti mase do 5kg, ako je sadržina nedeljiva, a u unutrašnjem poštanskom saobraćaju do 10kg, uz posebnu saglasnost nadležnog preduzeća poštanskog saobraćaja. Na adresnoj strani tiskovine, u gornjem levom uglu, pošiljalac je dužan da stavi oznaku: "Tiskovina" ili oznaku: "Imprime".

Direktna pošta (Direct mail)

Član 12a

Direktna pošta je pošiljka koja se sastoji od reklamnih, marketinških i oglasnih materijala i koja sadrži identičnu poruku, a šalje se velikom broju primalaca.

Sekogram

Član 13.

Sekogram je otvorena pošiljka, koja sadrži tiskovine sa znacima namenjenim slepim licima. Ti znaci sastoje se od slova otisnutih na čvrstoj hartiji ili nekom drugom sličnom materijalu bušenjem ili otiskivanjem, tako da hartija ili drugi materijal na kome su slova otisnuta dobije odgovarajuće ispunjenje.
Sekogramom smatra se:
1) kliše sa znacima sekografije;
2) zvučni snimak ili naročita hartija namenjena slepim licima, pod uslovom da ga predaje na prenos neka ustanova za slepe ili da je upućen toj ustanovi.
Sekogram može biti mase do 7kgi dimenzija koje odgovaraju dimenzijama predviđenim za pismo.
Na adresnoj strani sekograma, u desnom gornjem uglu, pošiljalac je dužan da stavi