NAPOMENA REDAKCIJE:
Odredba člana 284. Zakona o radu ("Sl. glasnik RS", br. 24/2005, 61/2005) glasi:
Odredbe kolektivnog ugovora koji je na snazi na dan stupanja na snagu ovog zakona, a koje nisu u suprotnosti sa ovim zakonom, ostaju na snazi do zaključivanja kolektivnog ugovora u skladu sa ovim zakonom.
Odredbe opšteg i posebnih kolektivnih ugovora zaključenih pre 21. decembra 2001. godine, a koje su na snazi na dan stupanja na snagu ovog zakona i koje nisu u suprotnosti sa ovim zakonom ostaju na snazi do zakljucivanja kolektivnih ugovora u skladu sa ovim zakonom, a najduže šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
-----------------------------

POSEBAN

(GRANSKI) KOLEKTIVNI UGOVOR ZA DELATNOST TEKSTILA, KOŽE I OBUĆE SRBIJE

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 45 od 6. oktobra 1997; 22/98, 31/98, 9/99, 37/99, 4/2000, 7/2000, 29/2000, 44/2000, 2/01, 21/01, 43/01, 65/01)

I. OPŠTE ODREDBE

1. Osnov za zaključivanje

Osnov za zaključivanje ovog kolektivnog ugovora sadržan je u članu 123. stav 2. Zakona o radnim odnosima ("Službeni glasnik Republike Srbije", broj 55/96).

2. Ugovorne strane

2.1. Ugovorne strane ovog kolektivnog ugovora su:
1.
Sindikat radnika tekstila, kože i obuće Srbije, i
2.
Privredna komora Srbije, Odbor za industriju tekstila, odeće, kože i obuće.
2.2. Učesnici ovog kolektivnog ugovora su saglasni da u dobroj nameri preduzimaju aktivnosti radi stvaranja uslova za primenu odredaba ovog kolektivnog ugovora.
2.3. Poslodavac kod koga nije organizovan sindikat je dužan za opšti akt - Pravilnik o međusobnim pravima i odgovornostima, odnosno ugovor o radu kojim se uređuju pitanja i odnosi i odnosi koji se uređuju pojedinačnim kolektivnim ugovorom, dostavi sindikatu - potpisniku ovog kolektivnog ugovora u roku od osam dana od dana donošenja akta, odnosno zaključivanja ugovora o radu.
Udruženje poslodavaca - potpisnik ovog kolektivnog ugovora je saglasan da će delovati u cilju realizacije obaveze poslodavca iz stava 1. ove podtačke.

3. Cilj

Cilj ovog kolektivnog ugovora je da uredi pitanja iz oblasti:
- zasnivanja i prestanka radnog odnosa,
- radnog vremena, odmora i odsustvovanja sa rada,
- uslova rada i osiguranja zaposlenih,
- zarada, dodataka i drugih pitanja,
- zaštite prava zaposlenih,
- uslova za rad sindikata,
- učešća zaposlenih u upravljanju,
- rešavanja kolektivnih radnih sporova, uz puno uvažavanje zakonskih rešenja, Opšteg kolektivnog ugovora i interesa radnika i poslodavaca iz ovih delatnosti.

4. Područje važenja

Područje važenja ovog kolektivnog ugovora je:
1) prostorno: za područje Republike Srbije;
2) strukovno: za sve poslodavce koji se bave:
- proizvodnjom tekstilnih prediva, pletenina i tkanina (0125)
- proizvodnjom gotovih tekstilnih proizvoda (0126)
- proizvodnjom kože i krzna (0127)
- proizvodnjom kožne obuće i galanterije (0128)
3) lično:
- za sve zaposlene u preduzećima iz delatnosti područja važenja, osim za direktore i, ukoliko je to pojedinačnim kolektivnim ugovorom predviđeno, radnike sa posebnim ovlašćenjima i odgovornostima koje imenuje direktor.

5. Početak i rok važenja

5.1. Ovaj kolektivni ugovor stupa na snagu osmog dana od dana potpisivanja, a primenjuje se za isplatu zarada, naknada i drugih primanja, za jul 1997. godine i naredne mesece u skladu sa ovim kolektivnim ugovorom.
5.2. Ovaj kolektivni ugovor se zaključuje na neodređeno vreme.
Izuzetno od stava 1. ove podtačke, odredba kojom se uređuje cena rada za koeficijenat 1, zaključuje se sa rokom važenja utvrđenim ovim kolektivnim ugovorom.
5.3. Svaka od ugovornih strana može otkazati ovaj kolektivni ugovor, u celini ili u pojedinim njegovim delovima, ukoliko dođe do značajnijih promena elemenata i uslova na osnovu kojih je kolektivni ugovor zaključen.
Kolektivni ugovor se otkazuje u pisanoj formi, sa otkaznim rokom od 6 meseci. Najkasnije dva meseca pre isteka otkaznog roka učesnici ovog kolektivnog ugovora su dužni da otpočnu pregovore radi zaključivanja novog kolektivnog ugovora.
Svaka od ugovorenih strana može pokrenuti inicijativu za izmene i dopune ovog kolektivnog ugovora, a drugi učesnik je dužan da u roku od 15 dana od dana dostavljanja inicijative obrazuje pregovarački tim i otpočne pregovore.
5.4. Učesnici ovog kolektivnog ugovora su dužni da do dana njegovog stupanja na snagu, tekst učine dostupnim svojim članicama, sindikalnim organizacijama i poslovodstvima u preduzećima.

6. Neposredna primena

6.1. Ovaj kolektivni ugovor se neposredno primenjuje, osim odredaba čija je primena uslovljena bližim uređenjem u pojedinačnim kolektivnim ugovorima.
6.2. Pojedinačnim kolektivnim ugovorom mogu se utvrditi veća prava za zaposlene od prava utvrđenih ovim kolektivnim ugovorom kao i druga prava zaposlenih koja nisu uređena ovim kolektivnim ugovorom, ako to nije u suprotnosti sa Zakonom.
6.3. Ako je pojedinačnim kolektivnim ugovorom utvrđen manji obim prava za zaposlenog od prava utvrđenog ovim kolektivnim ugovorom, zaposleni ostvaruje pravo na osnovu ovog kolektivnog ugovora.

II. RADNI ODNOSI

1. Zasnivanje radnog odnosa

1.1. Poslodavac je dužan da najmanje tromesečno informiše sindikat - potpisnika Pojedinačnog kolektivnog ugovora o licima sa kojima je zasnovao radni odnos.
1.2. Ovlašćeni predstavnik sindikata ima pravo uvida u zaključene ugovore o radu, odnosno anekse ugovora o radu ili izvršene izmene rešenja.
1.3. Lice iz podtačke 1.2. ima pravo uvida u akte na osnovu kojih se angažuju lica za rad van radnog odnosa.
1.4. Ako poslodavac u roku od godinu dana od dana utvrđivanja prestanka potrebe za radom zaposlenih, vrši prijem novih lica u radni odnos, dužan je da o prijemu obavesti zaposlene za čijim radom je prestala potreba, ako nije moglo da im se obezbedi nijedno od prava iz člana 26. Zakona o radnim odnosima.
1.5. U slučaju iz podtačke 1.4, ako zaposleni za čijim je radom prestala potreba ispunjavaju uslove oglasa, imaju prednost za zasnivanje radnog odnosa, u skladu sa Pojedinačnim kolektivnim ugovorom.

2. Raspoređivanje zaposlenih

2.1. Zaposlena za vreme trudnoće i sa detetom predškolskog uzrasta, zaposleni kod koga je utvrđena invalidnost, samohrana majka, zaposlena sa preko 25 i zaposleni sa preko 30 godina staža osiguranja ne mogu da se rasporede na rad kod istog poslodavca iz jednog u drugo mesto bez njegove saglasnosti.
2.2. Komisija koja ocenjuje znanje i sposobnost zaposlenog - nalaz do koga je došla dužna je da dostavi direktoru, odnosno zaposlenom sa posebnim ovlašćenjima i odgovornostima u roku od 15 dana od dana njenog obrazovanja.
Komisija iz stava 1. ove podtačke utvrđuje činjenično stanje na osnovu dokumentacije i neposrednog uvida u rad zaposlenog. Ako je zaposleni na bolovanju rok iz stava 1. ove podtačke počinje teći od dana kada je zaposleni počeo sa radom.
Nalaz iz stava 1. ove podtačke dostavlja se zajedno sa izjavom zaposlenog i mišljenjem sindikata.
2.3. Zaposleni može u toku rada da bude raspoređen na svako radno mesto koje odgovara njegovoj stručnoj spremi određene vrste zanimanja, znanju i sposobnostima u sledećim slučajevima:
- kada dođe do promene u organizaciji i tehnologiji rada,
- radi potpunijeg korišćenja stručne spreme, odnosno radne sposobnosti zaposlenog,
- kada prestane potreba za radom zaposlenog na određenom radnom mestu,
- kada se trajnije smanji obim rada u preduzeću,
- kada se otvore nova radna mesta u procesu rada,
- radi racionalnijeg korišćenja sredstava rada,
- kada to zaposleni zahteva, ako se time zadovoljavaju potrebe procesa rada,
- radi zamene odsutnog zaposlenog.
Odluka o raspoređivanju mora da sadrži razloge i obrazloženje.
Pojedinačnim kolektivnim ugovorom se mogu utvrditi i drugi slučajevi.

3. Disciplinska i materijalna odgovornost

3.1. Teže štetne posledice koje su uslov izricanja mere prestanka radnog odnosa su nastupile ako su ispunjeni uslovi utvrđeni pojedinačnim kolektivnim ugovorom.
Smatraće se da su nastupile teže štetne posledice ako je povredom radne obaveze bitno poremećen proces rada u preduzeću, ako je bitno otežano poslovanje preduzeća, ako je ugrožen ili je mogao biti ugrožen život i zdravlje ljudi.
3.2. Zahtev za pokretanje disciplinskog postupka zaposlenom se dostavlja ličnim uručivanjem.
Ako zaposleni odbija da primi zahtev, zahtev iz stava 1. ove podtačke, smatraće se da je zahtev uručen, kada se objavi na oglasnoj tabli organizacione celine u kojoj zaposleni obavlja poslove i radne zadatke.
3.3. Poslodavac je dužan da u odluci o izricanju mere prestanka radnog odnosa navede dokaze koji potvrđuju da je zaposleni učinio povredu i da je za nju odgovoran.
3.4. Poslodavac može po zahtevu zaposlenog da umanji visinu naknade štete ukoliko bi naplata