Na osnovu člana 246. stav 1. Zakona o radu ("Službeni glasnik RS", br. 24/05 i 61/05) reprezentativni sindikat: Sindikat obrazovanja Srbije - Odbor delatnosti univerziteta i viših škola Srbije i Vlada, zaključuju

POSEBAN KOLEKTIVNI UGOVOR

ZA VISOKO I VIŠE OBRAZOVANjE

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 86 od 7. oktobra 2005)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Posebnim kolektivnim ugovorom (u daljem tekstu: Ugovor) uređuju se prava, obaveze i odgovornosti iz rada i po osnovu rada zaposlenih na univerzitetima, fakultetima, višim školama, akademijama umetnosti, univerzitetskim bibliotekama, čiji je osnivač Republika, odnosno autonomna pokrajina (u daljem tekstu: Osnivač), a kojima se sredstva za plate obezbeđuju u budžetu Republike, postupak zaključivanja kolektivnog ugovora, kao i međusobni odnosi učesnika ovog ugovora.

Član 2.

Ovaj ugovor se neposredno primenjuje na univerzitetima, fakultetima, višim školama, akademijama umetnosti, univerzitetskim bibliotekama (u daljem tekstu: ustanova), iz člana 1. ovog ugovora.
Kolektivnim ugovorom kod poslodavca mogu se utvrditi i veća prava zaposlenih, od prava utvrđenih ovim ugovorom, kao i druga prava koja nisu utvrđena ovim ugovorom, u skladu sa zakonom.

II. ZASNIVANjE RADNOG ODNOSA

Član 3.

Radni odnos zasniva se ugovorom o radu, odnosno rešenjem sa licem koje ispunjava uslove utvrđene zakonom i pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji poslova.

Član 4.

Poslodavac je dužan da pri prijemu novozaposlenog o tome informiše sindikat ustanove.

III. OBRAZOVANjE, STRUČNO OSPOSOBLjAVANjE I USAVRŠAVANjE

Član 5.

Pravo i obaveza zaposlenog je da se u toku rada obrazuje, stručno osposobljava i usavršava za rad.
Troškovi obrazovanja, stručnog osposobljavanja i usavršavanja obezbeđuju se iz sredstava ustanove i drugih izvora, a na osnovu plana obrazovanja, stručnog osposobljavanja i usavršavanja zaposlenih u ustanovi.

IV. RADNO VREME

1. Puno radno vreme

Član 6.

Puno radno vreme zaposlenog iznosi, po pravilu, 40 časova, a ne kraće od 36 časova nedeljno.

V. ODMORI I ODSUSTVA

1. Godišnji odmor

Član 7.

Zaposleni u ustanovi koriste godišnji odmor za vreme semestralnog raspusta.
Za vreme semestralnog raspusta nastavno-naučno osoblje može biti angažovano u obavljanju isključivo nastavno-naučnih poslova.

Član 8.

Dužina godišnjeg odmora utvrđuje se tako što se zakonski minimum od 20 dana uvećava za:
1. po osnovu doprinosa na radu - 2 ili 3 radna dana;
2. uslova rada - od 1 do 4 radna dana;
3. radno iskustvo - za svake navršene tri godine radnog iskustva - 1 radni dan;
4. stručna sprema
- po osnovu obavljanja poslova za koje se traži odIdoIIIstepena stručne spreme - 1 radni dan,
- po osnovu obavljanja poslova za koje se traži odIVdoVIstepena stručne spreme - 2 radna dana,
- po osnovu obavljanja poslova za koje se traži odVIIdoVIIIstepena stručne spreme - 3 radna dana;

5. po osnovu drugih kriterijuma

- radniku invalidu, samohranom roditelju sa detetom do 18 godina života, roditelju sa dvoje ili više dece do 18 godina života, radniku koji u svom domaćinstvu izdržava dete koje ima smetnje u psihofizičkom radu, i

- radniku mlađem od 18 godina, radniku sa preko 30 godina penzijskog staža ili sa preko 55 godina života i radnici sa preko 25 godina penzijskog staža ili sa preko 50 godina života - 4 radna dana.

2. Plaćeno odsustvo

Član 9.

Zaposleni ima pravo u toku kalendarske godine na odsustvo sa rada uz naknadu zarade (plaćeno odsustvo) u ukupnom trajanju do 7 radnih dana u sledećim slučajevima:
1. sklapanja braka - 7 radnih dana;
2. porođaj supruge - 5 radnih dana;
3. teže bolesti člana uže porodice - 5 radnih dana;
4. zaštite od otklanjanja štetnih posledica u domaćinstvu prouzrokovanih elementarnom nepogodom - 5 radnih dana;
5. selidba sopstvenog domaćinstva na području istog mesta rada - 2 radna dana;
6. selidba sopstvenog domaćinstva iz jednog u drugo naseljeno mesto - 3 radna dana;
7. polaganje stručnog ili drugog ispita u zavisnosti koliko traje - od 1 do 5 radnih dana;
8. učestvovanje na sindikalnim susretima, seminarima, obrazovanju za sindikalne aktivnosti i sl. - 7 radnih dana.
Pored prava na odsustvo iz stava 1. ovog člana zaposleni ima pravo na plaćeno odsustvo i u sledećim slučajevima:
1. smrti člana uže porodice - 5 radnih dana;
2. dobrovoljnog davanja krvi, izuzimajući dan davanja krvi - 2 radna dana;
3. korišćenje organizovanog rekreativnog odmora u cilju prevencije radne invalidnosti - 7 radnih dana.

3. Neplaćeno odsustvo

Član 10.

Na predlog naučno-nastavnog, odnosno nastavnog veća, poslodavac je dužan da zaposlenom omogući pravo na neplaćeno odsustvo u slučajevima:
1. doškolovavanja - od 30 dana do tri godine;
2. izrade magistarskog rada - do 6 meseci;
3. učešća u naučnoistraživačkom projektu - do okončanja projekta;
4. izrade doktorske disertacije - do godinu dana.
Zaposleni može, na lični zahtev, koristiti neplaćeno odsustvo za lečenje člana uže porodice van mesta boravka ili u inostranstvu.
Zaposlenom koji koristi neplaćeno odsustvo miruju prava i obaveze iz radnog odnosa.

VI. ZARADE, ODNOSNO PLATE, NAKNADE ZARADA, ODNOSNO PLATA I OSTALA PRIMANjA

1. Visina osnovice

Član 11.

Ugovorne strane u postupku pregovaranja dogovaraju visinu osnovice za obračun i isplatu zarada, odnosno plata koja se dogovara na određeno vreme, s tim što dogovoreni period ne može biti duži od dvanaest meseci, odnosno od budžetske godine.
Ugovorne strane u postupku pregovaranja iz stava 1. ovog člana razmatraju mogućnost i potrebu korekcije koeficijenata.
Osnovica za obračun zarada, odnosno plata iz stava 1. ovog člana dogovara se polovinom meseca novembra tekuće godine za narednu godinu i to pre usvajanja budžeta Republike Srbije.

Član 12.

Ukoliko se u toku kalendarske godine bitno promene okolnosti i pretpostavke na osnovu kojih je utvrđena osnovica za obračun zarada, odnosno plata, ugovorne strane se mogu sporazumeti o promeni osnovice.
Inicijativu za pregovore pokreće sindikat.
Učesnici ovog ugovora se obavezuju da pregovore započnu u roku od deset dana od dana pokretanja inicijative, te da pregovori budu završeni u roku od narednih 30 dana.

Član 13.

Zarade, odnosno plate se utvrđuju na osnovu osnovice za obračun plata, koeficijenata sa kojim se množi osnovica, dodatak na zaradu, odnosno platu i obaveza koje zaposleni plaća po osnovu poreza i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje iz plata, u skladu sa zakonom.
Zarada, odnosno plata se isplaćuje za obavljeni rad i vreme provedeno na radu.

2. Utvrđivanje zarade, odnosno plate zaposlenog

Član 14.

Kolektivnim ugovorom kod poslodavca zarada, odnosno plata zaposlenog može da se uveća i po osnovu sopstvenih prihoda koje ostvari ustanova u skladu sa zakonom.
Poslodavac je obavezan da utvrđuje prihode i rashode i vrši raspodelu sredstava iz prethodnog stava i obavezan je da o tome obaveštava sindikat.

3. Zarada za obavljeni rad i vreme provedeno na radu

Član 15.

Osnovna zarada, odnosno plata određuje se na osnovu uslova utvrđenih Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji poslova potrebnih za rad na poslovima za koje je zaposleni zaključio ugovor o radu, odnosno rešenjem i vremena provedenog na radu.
Radni učinak utvrđuje se na osnovu kvaliteta i obima obavljenog posla kao i odnosa zaposlenog prema radnim obavezama, koji se reguliše kolektivnim ugovorom kod poslodavca.

Član 16.

Zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu, odnosno platu:
1. za rad na dan praznika koji je neradni dan - 110% od osnovice;
2. za rad noću i rad u smenama ako takav rad nije vrednovan pri utvrđivanju osnovne zarade - 26% od osnovice;
3. za prekovremeni rad - 26% od osnovice;
4. po osnovu vremena na radu za svaku punu godinu rada ostvarenu u radnom odnosu - 0,4% od osnovice.
Ako se istovremeno steknu uslovi za uvećanje zarade, odnosno plate po više osnova, zarada se uvećava procentom dobijenim sabiranjem procenata uvećanja po svim osnovama.
Osnovicu za utvrđivanje uvećane zarade, odnosno plate iz stava 1. ovog člana predstavlja zarada, odnosno plata zaposlenog za ostvareni rad i vreme provedeno na radu.

Član 17.

Zarada, odnosno plata u punom iznosu isplaćuje se najmanje jednom mesečno.
Zarada, odnosno plata se može isplaćivati u dva jednaka dela, i to:
- prvi deo do 8. u narednom mesecu, i
- drugi deo do 22. u narednom mesecu.

5. Naknada zarade, odnosno plate

Član 18.

Zaposleni ima pravo na naknadu zarade, odnosno plate, u visini prosečne zarade, odnosno plate u prethodna tri meseca, u sledećim slučajevima:
1. stručnog usavršavanja;
2. prisustvovanja sednicama državnih organa, organa uprave i lokalne samouprave, organa udruženja poslodavaca, privredne komore, organa upravljanja kod poslodavca, organa sindikata u svojstvu člana;
3. učešća na naučnim skupovima, simpozijumima, kongresima, seminarima;
4. davanje organa u