NAPOMENA REDAKCIJE:
Odredba člana 284. Zakona o radu ("Sl. glasnik RS", br. 24/2005, 61/2005) glasi:
Odredbe kolektivnog ugovora koji je na snazi na dan stupanja na snagu ovog zakona, a koje nisu u suprotnosti sa ovim zakonom, ostaju na snazi do zaključivanja kolektivnog ugovora u skladu sa ovim zakonom.
Odredbe opšteg i posebnih kolektivnih ugovora zaključenih pre 21. decembra 2001. godine, a koje su na snazi na dan stupanja na snagu ovog zakona i koje nisu u suprotnosti sa ovim zakonom ostaju na snazi do zakljucivanja kolektivnih ugovora u skladu sa ovim zakonom, a najduže šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
-----------------------------

POSEBAN

KOLEKTIVNI UGOVOR ZA ZAPOSLENE U OMLADINSKOM I STUDENTSKOM ZADRUGARSTVU U REPUBLICI SRBIJI

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 23 od 29. juna 1995; 51/95, 48/96 i 23/97)

I. OPŠTE ODREDBE

1. Osnov za zaključivanje

Osnov za zaključivanje ovog kolektivnog ugovora sadržan je u članu 3. stav 3. i članu 4. stav 2. Zakona o kolektivnim ugovorima ("Službeni glasnik Republike Srbije", br. 6/90 i 45/91) i čl. 2, 11. i 13. Opšteg kolektivnog ugovora ("Službeni glasnik Republike Srbije", br. 18/90, 10/92, 34/94, 14/95).

2. Ugovorne strane

Ugovorne strane u ovom kolektivnom ugovoru su:
1.
Sindikat radnika zanatstva i privatnog sektora Srbije, i
2.
Savez omladinskih i studentskih zadruga Srbije.

3. Cilj

Cilj ovog kolektivnog ugovora je da uredi pitanja iz oblasti:
- zasnivanja i prestanka radnog odnosa,
- radnog vremena, odmora i odsustvovanja sa rada,
- zarada, dodataka i drugih pitanja,
- zaštita prava radnika,
- uslova za rad sindikata,
- učešća radnika u upravljanju,
- rešavanje kolektivnih radnih sporova, uz puno uvažavanje zakonskih rešenja, Opšteg kolektivnog ugovora i interesa radnika i poslodavaca iz ovih delatnosti.

4. Područje važenja

Područje važenja ovog kolektivnog ugovora je:
1.
Prostorno: za područje Republike Srbije,
2.
Strukovno: za sve poslodavce koji se bave organizovanim obavljanjem poslova, poslova za potrebe pravnih i fizičkih lica, a za čije se obavljanje ne zahteva zasnivanje radnog odnosa koji su organizovani kao omladinske ili studentske zadruge (090209), i
- za sve poslodavce organizovane kao zadružna preduzeća, koja obavljaju razne vrste delatnosti, a čiji su osnivači omladinske, odnosno studentske zadruge.
3.
Lično:
- za sve radnike zaposlene u omladinskim i studentskim zadrugama i u zadružnim preduzećima čiji su osnivači omladinske i studentske zadruge (u daljem tekstu: poslodavac) iz delatnosti područja važenja, osim za direktore poslodavaca sa kojima se zaključuje poseban ugovor o uređivanju prava i obaveza u skladu sa odredbama zakona.

5. Početak i rok važenja

5.1. Ovaj kolektivni ugovor stupa na snagu osmog dana od dana potpisivanja, a primenjuje se za isplatu zarada, naknada i drugih primanja za maj 1995. godine i naredne mesece u skladu sa ovim kolektivnim ugovorom.
5.2. Ovaj kolektivni ugovor se zaključuje na neodređeno vreme, osim odredaba kojima se uređuju zarade, dodaci i druga lična primanja, koje se zaključuju sa rokom važenja do 31. marta 1996. godine.
Izuzetno od stava 1. ove tačke odredba kojom se utvrđuje cena rada za koeficijent 1, zaključuje se sa rokom važenja utvrđenim ovim kolektivnim ugovorom.
5.3. Ugovorne strane se obavezuju da najkasnije od 28. februara do 31. marta svake godine počnu postupak pregovaranja o ceni rada, naknadama i ostalim dodacima i utvrde cene rada, naknade i ostale dodatke, koji će se primenjivati od 1. aprila tekuće do 31. marta naredne godine.
5.4. Svaka od ugovornih strana može otkazati ovaj ugovor u pismenoj formi, sa otkaznim rokom od tri meseca.
U slučaju otkaza kolektivni ugovor se primenjuje najduže do roka utvrđenog u stavu 2. ove podtačke, a učesnici su saglasni da postupak pregovaranja započnu u roku od 15 dana od dana podnošenja otkaza.
5.5. Svaka od ugovornih strana može pokrenuti inicijativu za izmene i dopune ovog kolektivnog ugovora, a drugi učesnik je dužan da u roku od 15 dana od dana dostavljanja inicijative obrazuje pregovarački tim i otpočne pregovore.

6. Neposredna primena

Ovaj kolektivni ugovor se neposredno primenjuje po pitanjima koja su uređene u obliku neposredno primenjivih normi.
Pojedinačnim kolektivnim ugovorom mogu se utvrditi veća prava od prava utvrđenih ovim kolektivnim ugovorom, ako to nije u suprotnosti sa zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom kao i drugih prava koja nisu utvrđena ovim ugovorom.

II. RADNI ODNOSI

1. Zasnivanje radnog odnosa

1.1. Odluku o potrebi zasnivanja radnog odnosa donosi direktor ili drugi nadležni organ, u skladu sa odredbama odgovarajućeg akta poslodavca.
1.2. Ako pojedinačnim kolektivnim ugovorom nije drukčije određeno odluku o izboru između prijavljenih kandidata po oglasu donosi direktor.
1.3. Direktor poslodavca je dužan da u roku od 15 dana od dana isteka poslednjeg dana za prijave kandidata po objavljenom oglasu, izvrši izbor između kandidata koji ispunjavaju uslove za zasnivanje radnog odnosa.
Odluka o izboru dostavlja se svim kandidatima u roku od 8 dana od dana donošenja odluke, sa poukom da svaki kandidat ima pravo da se u narednih 8 dana upozna sa materijalom o izboru, da ih razmotri i da uloži zahtev za zaštitu prava.
1.4. Odluku o zasnivanju radnog odnosa bez javnog oglašavanja, u slučajevima predviđenim zakonom, donosi direktor.
Radni odnos bez javnog oglašavanja može da se zasnuje sa radnikom na osnovu sporazuma sa nadležnim organom drugog preduzeća, zadruge, ustanove ili drugog pravnog lica u slučajevima kada se radi o radniku:
- posebne stručnosti, odnosno znanja i iskustva stečenog radom, potrebnog poslodavcu,
- za čijim je radom prestala potreba u drugoj zadruzi, preduzeću ustanovi ili drugom pravnom licu, a kod poslodavca postoji potreba da se sa takvim radnikom zasnuje radni odnos.
Radni odnos preuzimanjem zasniva se uz saglasnost radnika, osim kada se preuzima radnik za čijim je radom prestala potreba zbog tehnoloških i drugih unapređenja kojima se doprinosi produktivnosti rada.
Ako radnik za čijim radom je prestala potreba odbije da zasnuje radni odnos, pod uslovom da se preuzima za rad na radnom mestu koje odgovara njegovoj stručnoj spremi, odnosno radnoj sposobnosti, prestaje mu radni odnos u skladu sa odredbama zakona.
1.5. Probni rad se određuje za radna mesta za koje je to predviđeno aktom poslodavca o sistematizaciji poslova i zadataka, u skladu sa zakonom.
1.6. Radni odnos u svojstvu pripravnika zasniva lice sa visokom, višom ili srednjom stručnom spremom, odnosno sa trećim ili četvrtim stepenom stručne spreme radi osposobljavanja za samostalno i uspešno obavljanje poslova i zadataka radnog mesta za koje se zasniva radni odnos.
Radnici sa posebnim ovlašćenjima i odgovornostima ne mogu zasnivati radni odnos u svojstvu pripravnika.
Poslovi i zadaci za čije obavljanje pripravnik zasniva radni odnos na određeno ili neodređeno vreme utvrđuju se opštim aktom poslodavca o sistematizaciji poslova i zadataka.
Pripravnički staž traje za pripravnike koji poseduju:
- srednju stručnu spremu, odnosnoIIIiliIVstepen stručne spreme do šest meseci,
- višu stručnu spremu do osam meseci,
- visoku stručnu spremu do dvanaest meseci.
Program obuke pripravnika za vreme pripravničkog staža utvrđuje direktor, kojim se utvrđuje način osposobljavanja pripravnika za samostalno obavljanje poslova i zadataka radnog mesta za koje je zasnovao radni odnos.
Sadržinu i postupak polaganja stručnog ispita određuje direktor poslodavca svojom odlukom, s tim da se stručni ispit mora polagati najkasnije po isteku 15 dana od prestanka pripravničkog staža.
Pripravnički staž se polaže pred stručnom komisijom čiji sastav određuje direktor, a u čiji sastav ulaze radnici ili spoljni članovi najmanje iste stručne spreme, a najmanje jedan član i iste struke koju ima radnik koji polaže stručni ispit.
Ako pripravnik iz neopravdanog razloga nije pristupio polaganju stručnog ispita, ili nije položio stručni ispit radni odnos mu prestaje. Radni odnos u skladu sa odredbama zakona može prestati i pripravniku koji je zasnovao radni odnos na određeno vreme.
Ako je radnik zasnovao radni odnos na neodređeno vreme i položi stručni ispit raspoređuje se na poslove radnog mesta za koje je zasnovao radni odnos, a može se prema potrebi poslodavca rasporediti i na drugo radno mesto koje odgovara njegovoj stručnoj spremi određenog smera i struke u skladu sa odredbama ovog kolektivnog ugovora o raspoređivanju radnika.
1.7. Direktor je dužan da sa radnikom koji zasniva radni odnos zaključi pismeni ugovor o zapošljavanju, kojim se utvrđuju poslovi koje će radnik obavljati, cena za te poslove, elementi za utvrđivanje zarade, kao i druga prava i obaveze radnika u skladu sa ovim kolektivnim ugovorom, odnosno pojedinačnim kolektivnim ugovorom ako ga poslodavac zaključuje.
Direktor je dužan da obezbedi da svaki radnik koji zasniva radni odnos, pre stupanja na rad, bude upoznat sa opštim aktima poslodavca i odredbama ovog kolektivnog ugovora.

2. Raspoređivanje radnika

2.1. Radnik se raspoređuje na radno mesto radi čijeg je vršenja zasnovao radni odnos.
U toku trajanja radnog odnosa radnik može biti raspoređen na svako radno mesto koje odgovara njegovoj stručnoj spremi određene vrste zanimanja, znanju i sposobnostima.
Odluku o raspoređivanju u slučajevima iz st. 1. i 2. ove podtačke donosi