Na osnovu člana 246. stav 1. Zakona o radu ("Službeni glasnik RS", br. 24/05 i 61/05),
Sindikat zaposlenih u naučnoistraživačkoj delatnosti Srbije i Vlada zaključuju

POSEBAN KOLEKTIVNI UGOVOR

ZA NAUČNOISTRAŽIVAČKE INSTITUTE ČIJI JE OSNIVAČ REPUBLIKA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 107 od 28. novembra 2006)

I. OSNOVNE ODREDBE

1. Predmet

Član 1.

Posebnim kolektivnim ugovorom za naučnoistraživačke institute čiji je osnivač Republika (u daljem tekstu: Ugovor) utvrđuju se prava, obaveze i odgovornosti zaposlenih iz radnog odnosa u naučnoistraživačkim institutima čiji je osnivač Republika (u daljem tekstu: institut), postupak izmena i dopuna Ugovora, način rešavanja spornih pitanja koja proizilaze iz zaključivanja i primene Ugovora i međusobni odnosi ugovornih strana.

Član 2.

Prava, obaveze i odgovornosti iz radnog odnosa kod poslodavca uređuju se kolektivnim ugovorom kod poslodavca i ugovorom o radu, a pravilnikom o radu samo kad je to Zakonom o radu određeno.

Član 3.

Na pitanja koja nisu regulisana Ugovorom, kolektivnim ugovorom kod poslodavca, pravilnikom o radu i ugovorom o radu, primenjivaće se odredbe zakona.

2. Značenje pojedinih pojmova

Član 4.

Zaposleni u smislu Ugovora su istraživači i pomoćno osoblje koje je u radnom odnosu kod poslodavca.
Poslodavac, u smislu Ugovora je institut čiji je osnivač Republika, u skladu sa Zakonom o naučnoistraživačkoj delatnosti.
Sindikat u smislu Ugovora je reprezentativni sindikat u oblasti nauke Srbije.

3. Međusobni odnosi zakona, kolektivnog ugovora, pravilnika o radu i ugovora o radu

Član 5.

Kolektivnim ugovorom kod poslodavca, pravilnikom o radu i ugovorom o radu, ne mogu se utvrditi manja prava i nepovoljniji uslovi rada zaposlenih od prava i uslova koji su utvrđeni Ugovorom i Zakonom o radu.
Kolektivnim ugovorom kod poslodavca, pravilnikom o radu i ugovorom o radu mogu da se utvrde veća prava i povoljniji uslovi rada od prava i uslova koji su utvrđeni Ugovorom i zakonom, kao i druga prava koja nisu utvđena Ugovorom i Zakonom o radu.

Član 6.

Ako odredbe kolektivnog ugovora kod poslodavca, pravilnika o radu i ugovora o radu utvrđuju manja prava i nepovoljnije uslove rada od prava i uslova utvrđenih Ugovorom, odnosno Zakonom o radu, primenjivaće se odredbe Ugovora odnosno Zakona o radu.

Član 7.

Pojedine odredbe ugovora o radu kojima su utvrđeni nepovoljniji uslovi rada od uslova utvrđenih Zakonom o radu, kolektivnim ugovorom kod poslodavca ili pravilnikom o radu, odnosno koje se zasnivaju na netačnom obaveštavanju od strane poslodavca o pojedinim pravima, obavezama i odgovornostima zaposlenog - ništave su.
Ništavost odredaba ugovora o radu utvrđuje se pred nadležnim sudom.
Pravo da se zahteva utvrđivanje ništavosti ne zastareva.

4. Osnovna prava i obaveze

Član 8.

Zaposleni i poslodavci imaju prava i obaveze koja su utvrđena Zakonom o radu, Ugovorom, kolektivnim ugovorom kod poslodavca, pravilnikom o radu, odnosno ugovorom o radu.

5. Zabrana diskriminacije

Član 9.

Na zabranu diskriminacije primenjivaće se odredbe Zakona o radu.

II. ZASNIVANjE RADNOG ODNOSA

1. Uslovi za zasnivanje radnog odnosa

Član 10.

Zasnivanje radnog odnosa vrši se u skladu sa uslovima i na način utvrđenim Zakonom o naučnoistraživačkoj delatnosti, Zakonom o radu, kolektivnim ugovorom i pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji poslova kod poslodavca (u daljem tekstu: pravilnik).
Pravilnikom se utvrđuju organizacioni delovi, vrsta poslova, vrsta i stepen stručne spreme, broj zaposlenih, kao i drugi uslovi za rad na tim poslovima.
Pravilnik se donosi u skladu sa Statutom poslodavca i zakonom.

2. Ugovor o radu

Član 11.

Radni odnos se zasniva ugovorom o radu.
Ugovor o radu zaključuje zaposleni i poslodavac i može da se zaključi na određeno i na neodređeno vreme u skladu sa Zakonom o naučnoistraživačkoj delatnosti i Zakonom o radu.
Ugovor o radu zaključuje se pre stupanja na rad zaposlenog i zaključuje se u pisanom obliku.

3. Radni odnos za obavljanje poslova sa povećanim rizikom

Član 12.

Poslodavac, za poslove za koje su utvđeni posebni uslovi rada zaključuje ugovor o radu sa zaposlenim, pod uslovom da je prethodno utvrđena njegova zdravstvena sposobnost za rad na tim poslovima od strane nadležnog zdravstvenog organa.

4. Pripravnici

Član 13.

Radni odnos može da se zaključi sa licem koje prvi put zasniva radni odnos u svojstvu pripravnika u skladu sa zakonom i pravilnikom.

III. UGOVOR O PRAVIMA I OBAVEZAMA DIREKTORA

Član 14.

Direktor zasniva radni odnos u skladu sa zakonom.
Prava, obaveze i odgovornosti direktora utvrđuju se ugovorom o radu u skladu sa zakonom i Statutom poslodavca.

IV. RADNO VREME

1. Puno radno vreme

Član 15.

Puno radno vreme zaposlenog iznosi 40 časova nedeljno.
Kolektivnim ugovorom kod poslodavca i pravilnikom o radu može da se utvrdi radno vreme kraće od 40 časova nedeljno, a ne kraće od 36 časova nedeljno.

2. Skraćeno radno vreme

Član 16.

Zaposleni koji radi na poslovima koji se u skladu sa zakonom smatraju posebnim uslovima rada ima pravo na skraćeno radno vreme.
Skraćeno radno vreme se utvrđuje na osnovu stručne analize u skladu sa zakonom.
Aktom kod poslodavca utvrđuju se kriterijumi za radna mesta sa posebnim uslovima rada u pogledu povećanog rizika na zdravlje zaposlenih, specifičnosti posla i tehnološkog procesa.

3. Prekovremeni rad

Član 17.

Na zahtev poslodavca, zaposleni je dužan da radi duže od punog radnog vremena u slučaju više sile, iznenadnog povećanja obima posla i u drugim slučajevima kad je neophodno da u određenom roku završi posao koji nije planiran (u daljem tekstu: prekovremeni rad).
Prekovremeni rad ne može da traje duže od osam časova nedeljno, odnosno četiri časa dnevno po zaposlenom.
Poslodavac je dužan da zaposlenom, pre početka obavljanja prekovremenog rada, izda rešenje o razlozima i trajanju prekovremenog rada.
U situacijama kad poslodavac nije u mogućnosti da donese rešenje u skladu sa stavom 3. ovog člana, obavezuje se da isto donese i uruči zaposlenom u što kraćem roku.

4. Noćni rad i rad u smenama

Član 18.

Rad koji se obavlja u vremenu od 22 časa do šest časova narednog dana smatra se radom noću.
Zaposlenom koji radi noću najmanje tri časa svakog radnog dana ili trećinu punog radnog vremena u toku jedne radne nedelje poslodavac je dužan da obezbedi obavljanje poslova u toku dana ako bi, po mišljenju nadležnog zdravstvenog organa, takav rad doveo do pogoršanja njegovog zdravstvenog stanja.
Poslodavac je dužan da pre uvođenja noćnog rada zatraži mišljenje sindikata o merama bezbednosti i zdravlja na radu zaposlenih koji rad obavljaju noću.

V. ODMORI I ODSUSTVA

1. Odmor u toku dnevnog rada, dnevni odmor i nedeljni odmor

Član 19.

Zaposleni, odmor u toku dnevnog rada, dnevni odmor i nedeljni odmor ostvaruje u skladu sa zakonom, kolektivnim ugovorom kod poslodavca, pravilnikom o radu, odnosno ugovorom o radu.

2. Godišnji odmor

Član 20.

U svakoj kalendarskoj godini zaposleni ima pravo na godišnji odmor, u skladu sa Zakonom o radu i Ugovorom.
Dužina godišnjeg odmora utvrđuje se tako što se zakonski minimum od 20 radnih dana uvećava po sledećim osnovama:
a) doprinos na radu do 3 dana;
b) uslovi rada do 3 dana;
v) radno iskustvo
- od 5 do 10 godina staža osiguranja - 1 radni dan,
- od 10 do 20 godina staža osiguranja - 2 radna dana,
- od 20 do 30 godina staža osiguranja - 3 radna dana,
- preko 30 godina staža osiguranja - 4 radna dana;
g) stručna sprema
- niža stručna sprema - 1 radni dan,
- srednja stručna sprema - 2 radna dana,
- viša stručna sprema - 3 radna dana,
- visoka stručna sprema - 4 radna dana,
- magistar nauka - 5 radnih dana,
- doktor nauka - 6 radnih dana;
d) socijalni uslovi
- invalidu rada i vojnom invalidu - 2 radna dana,
- samohranom roditelju sa detetom do 14 godina života - 2 radna dana,
- roditelju koji ima više od troje dece do 14 godina života - 2 radna dana.
Doprinos na radu utvrđuje se kolektivnim ugovorom