Na osnovu čl. 9. i 11. a u vezi sa čl. 36. i 37. Zakona o standardizaciji ("Službeni list SRJ", br. 30/96, 59/98, 70/2001 i 8/2003) i člana 2. stav 3. Uredbe o načinu izrade i donošenja tehničkih propisa i vođenja registra tih propisa ("Službeni list SRJ", br. 4/97), ministar za unutrašnje ekonomske odnose donosi

PRAVILNIK

O DEKLARISANjU I OZNAČAVANjU UPAKOVANIH NAMIRNICA

(Objavljen u "Sl. listu SCG", br. 4 od 23. januara 2004; 12/04, 48/04)

I. OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuju se deklarisanje i označavanje upakovanih namirnica (u daljem tekstu: namirnice) u prometu koje su bez dalje prerade namenjene potrošaču ili objektima javne ishrane.
Odredbe ovog pravilnika ne odnose se na namirnice koje se pakuju u prisustvu potrošača i namirnice čije je deklarisanje uređeno propisima o vinu.

Član 2.

Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
- deklarisanje je slovna oznaka, robni znak, zaštitni znak, grafička oznaka ili simbol koji se odnosi na namirnice, a nalazi se na ambalaži, etiketi, dokumentu, alkici, privesku ili omotu namirnice;
- upakovana namirnica je pojedinačna namirnica u celini ili delimično unapred upakovana u ambalažu tako da se njena sadržina ne može promeniti dok se ambalaža ne otvori ili ne ošteti;
- objekat javne ishrane je objekat namenjen snabdevanju potrošača hranom (restoran, ugostiteljski objekat, škola, dečiji vrtić, bolnica i sl.);
- potrošač je lice koje nabavlja namirnicu za sopstvenu upotrebu bez namere da je dalje prerađuje, prodaje i sl.;
- zbirno pakovanje je pakovanje koje sadrži dve ili više po količini i sadržini istih pojedinačnih namirnica;
- nutritivna izjava je tvrdnja da namirnica ima određena nutritivna svojstva;
- protein je sadržaj proteina izračunat korišćenjem formule: protein = ukupni azot poKjeldahlu xfaktor;
- ugljeni hidrati su svi ugljeni hidrati koji se metabolišu u ljudskom organizmu;
- šećeri su svi monosaharidi i disaharidi;
- masti su svi lipidi uključujući fosfolipide;
- zasićene masne kiseline su masne kiseline bez dvostrukih veza;
- mono-nezasićene masne kiseline su masne kiseline sa jednom cis dvostrukom vezom;
- poli-nezasićene masne kiseline su masne kiseline sa cis, cis-dvostrukim vezama između kojih se nalazi metilenska grupa;
- vlakna su ugljeni hidrati i lignin biljnog i životinjskog porekla koji se ne digestuju u ljudskom organizmu.

II. NAČIN DEKLARISANjA

Član 3.

Deklaracija na namirnici je na srpskom jeziku, jasno uočljiva, čitka, nepromenljiva i ne može biti prekrivena drugim rečima ili oznakama.
Naziv namirnice, neto količina, rok upotrebe i procenat alkohola moraju biti označeni u istom vidnom polju (tegle, limenke, boce i sl. u obliku valjka imaju dva vidna polja i to telo i poklopac ambalaže jer dno nije vidno polje, četvrtasta ambalaža ima pet ili šest vidnih polja, u zavisnosti da li ima dno ili ne, i sl.).
Na namirnice pakovane u ambalaži čija je površina vidnog polja manja od 10cm²mogu se navesti samo podaci iz člana 8. tač. 1, 3. i 4. ovog pravilnika.
Na namirnici u zbirnom pakovanju pojedinačne neto količine do 100grilimlmogu se navesti samo podaci iz člana 8. tač. 1, 3. i 4. ovog pravilnika, pod uslovom da su ostali podaci navedeni na zbirnom pakovanju.
Namirnice iz uvoza moraju imati deklaraciju na srpskom jeziku.

Član 4.

Podaci na deklaraciji ne mogu biti takvi da potrošača dovode u zabludu u pogledu porekla, sastava, neto količine, roka upotrebe, načina izrade ili proizvodnje namirnice.
Namirnici se ne mogu pripisivati svojstva ili osobine koje ona nema.
Deklaracijom se ne može sugerisati da namirnica ima naročite osobine ako ih ima svaka namirnica iste vrste.
Odredbe ovog člana odnose se i na reklamiranje namirnica.

Član 5.

Namirnica koja je obrađena jonizujućim zracima ima oznaku "tretirano jonizujućim zracima".

Član 6.

Namirnica kojoj je trajnost produžena upotrebom gasova za pakovanje ima oznaku "pakovano u zaštitnoj atmosferi".

Član 7.

Kod namirnica u zbirnom pakovanju koje su namenjene prodaji na veliko ili objektima javne ishrane navode se podaci iz člana 8. ovog pravilnika na zbirnom pakovanju i u propratnoj dokumentaciji koja se dostavlja istovremeno sa pošiljkom ili pre, ako su na pojedinačnom pakovanju navedeni podaci iz člana 8. tač. 1, 3, 4. i 7. ovog pravilnika.

III. SADRŽINA DEKLARACIJE

Član 8.

Deklaracija na namirnici sadrži sledeće podatke:
1) naziv pod kojim se namirnica prodaje i trgovačko ime ako ga namirnica ima;
2 )spisak sastojaka, a kod sastojaka iz člana 16. ovog pravilnika navodi se količina;
3) neto količina;
4) rok upotrebe;
5) uslove čuvanja i skladištenja namirnice, gde je to potrebno;
6) serija (šarža, partija ili lot) namirnice;
7) naziv i sedište, odnosno adresu proizvođača i subjekta koji namirnicu pakuje ako to nije proizvođač, kod uvoznih namirnica naziv i sedište, odnosno adresu uvoznika, zemlju porekla ("proizvedeno u...") i zemlju iz koje je namirnica uvezena ("uvezeno iz...");
8) uputstvo za upotrebu, gde je to potrebno;
9) količinu alkohola kod pića koja sadrže više od 1,2%v/v;
10) kategoriju kvaliteta ili klasu proizvoda ako namirnica po posebnim propisima podleže kategorizaciji ili klasifikaciji;
11) druge podatke od značaja za potrošača u skladu sa posebnim propisima za pojedine vrste namirnica.

Član 9.

Naziv namirnice određuje se tehničkim propisima o kvalitetu za pojedinačne grupe, odnosno kategorije namirnica.
Ako naziv namirnice nije određen propisima iz stava 1. ovog člana, namirnica se označava:
1) nazivom uobičajenim u Srbiji i Crnoj Gori,
2) opisnim nazivom tako da potrošač može da je razlikuje od drugih sličnih namirnica.
Naziv namirnice sadrži i podatak o njenom fizičkom stanju ili posebnom postupku obrade (u prahu, kondenzovana, dimljena, sušena, pasterizovana, brzo smrznuta i sl.) ako izostavljanje takvog podatka potrošača može da dovede u zabludu.
Naziv namirnice ne može se zameniti robnim znakom, zaštitnom markom ili popularnim imenom.

Član 10.

Sastojak je svaka komponenta, uključujući i aditive, koja se upotrebljava u proizvodnji ili u pripremi namirnice i prisutna je u namirnici kao takva ili u izmenjenom obliku.
Pod sastojkom iz stava 1. ovog člana ne smatraju se:
1) sastavni delovi sastojka koji se u toku proizvodnog procesa izdvoje i opet vrate u proporciji koja nije veća od prvobitne;
2) preneseni aditivi, odnosno aditivi koji su u namirnicu došli preko jednog ili više sastojaka, a u samom proizvodu nemaju tehnološku funkciju;
3) pomoćna sredstva u proizvodnji, uključujući rastvarače i enzimske preparate;
4) supstance koje se u određenim količinama koriste za dispergovanje, standardizaciju ili rastvaranje aditiva ili aroma.

Član 11.

Spisak sastojaka uključuje sve sastojke namirnice po opadajućem redosledu u odnosu na njihovu masu u trenutku upotrebe u proizvodnji namirnice. Spisku sastojaka prethodi reč "sastojci".
U spisku sastojaka navode se na sledeći način:
1) voda i isparljive materije po opadajućem redosledu u odnosu na njihovu masu u gotovoj namirnici. Količina dodate vode izračunava se tako što se od ukupne količine namirnice oduzme ukupna količina drugih upotrebljenih sastojaka. Navođenje vode nije obavezno:
- ako količina dodate vode ne prelazi 5% mase gotove namirnice;
- ako se voda u pripremi namirnice upotrebljava samo za rekonstituisanje određenog koncentrovanog ili dehidriranog sastojka;
- ako se radi o tečnom sredstvu u smislu člana 22. ovog pravilnika;
2) sastojci upotrebljeni u koncentrovanom ili dehidriranom obliku, koji su u procesu proizvodnje rekonstituisani, redosledom po masi koju su imali pre koncentrisanja ili dehidracije;
3) sastojci u rekonstituisanoj namirnici po opadajućem redosledu kod koncentrovanih ili dehidriranih namirnica koje se pre upotrebe rekonstituišu dodavanjem vode ako spisak sastojaka sadrži oznaku "sastojci rekonstituisane namirnice" ili "sastojci namirnice pripremljene za upotrebu";
4) sastojci proizvoljnim redosledom kod mešavina voća ili povrća gde količina određenog voća i povrća značajno ne preovlađuje ako spisak sastojaka sadrži oznaku "u promenljivom odnosu";
5) sastojci proizvoljnim redosledom kod mešavina začina i biljaka gde količina nijedne značajno ne preovlađuje ako spisak sastojaka sadrži oznaku "u