Na osnovu člana 1036. stav 2. tačka 5. Zakona o pomorskoj i unutrašnjoj plovidbi ("Službeni list SFRJ", br. 22/77), Savezni komitet za saobraćaj i veze propisuje

PRAVILNIK

O IZBEGAVANjU SUDARA NA MORU

(Objavljen u "Sl. listu SFRJ", br. 4/79, 25/85 i 84/89)

I. OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Primenjivanje

Ovim pravilnikom određuju se mere za izbegavanje sudara na moru.
Odredaba ovog pravilnika dužni su da se pridržavaju:
1) brodovi koji viju zastavu trgovačke mornarice Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, odnosno jugoslovenske vojno-pomorske zastave, kao i jugoslovenski hidroavioni koji plove po otvorenom moru i po vodama koje su spojene s morem, a po kojima mogu ploviti pomorski brodovi;
2) brodovi i hidroavioni svih zastava koji plove po obalnom moru i po unutrašnjim plovnim putevima na teritoriji Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije po kojima mogu ploviti pomorski brodovi.
Jugoslovenski ratni brodovi, brodovi trgovačke mornarice Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije koji plove u konvoju, ribarski brodovi koji su zauzeti ribolovom i sačinjavaju ribarsku grupu, hidroavioni na vodi i specijalne mete za gađanje koje plutaju ili se tegle mogu imati dodatna položajna svetla ili svetlosne znakove, signalna tela i zvučne signale.
Ako jugoslovenski ratni brodovi i jugoslovenski vojni hidroavioni imaju dodatna položajna svetla ili svetlosne znakove, signalna tela i zvučne signale, ta svetla, svetlosni znakovi i signalna tela i zvučni signali ne smeju biti takvi da se mogu lako zameniti svetlima, svetlosnim znakovima, signalnim telima i zvučnim signalima predviđenim ovim pravilnikom.
Dodatna položajna svetla ili svetlosne znakove, signalna tela i zvučne signale za brodove trgovačke mornarice Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije koji plove u konvoju određuje, po potrebi, nadležni organ u republici na čijem se području obrazuje konvoj. Ako konvoj obrazuje, kontroliše ili obezbeđuje Jugoslovenska ratna mornarica, ona određuje i ta svetla ili svetlosne znakove, signalna tela i zvučne signale.
Brodovi trgovačke mornarice Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije koji nisu navedeni u stavu 3. ovog člana mogu upotrebljavati posebne znakove za raspoznavanje, koje na predlog brodara, odobrava Savezni komitet za saobraćaj i veze.
Ako jugoslovenski ratni brod ili vojni hidroavion koji je specijalne konstrukcije, odnosno koji je namenjen za specijalne svrhe ne može u potpunosti da postupa po odredbama ovog pravilnika koje se odnose na broj, položaj, domet i luk vidljivosti svetala ili svetlosnih znakova, signalnih tela i zvučnih signala a da to ne smeta vojnoj funkciji broda, odnosno hidroaviona, takav ratni brod ili vojni hidroavion uskladiće, po mogućnosti u najvećoj meri, broj, položaj, domet i luk vidljivosti svojih svetala ili svetlosnih znakova, signalnih tela i zvučnih signala sa odredbama ovog pravilnika.
Dodatna položajna svetla, svetlosni znakovi, signalna tela i zvučni signali moraju biti objavljeni u "Oglasu za pomorce".

Član 2.

Odgovornost

Ništa što je propisano ovim pravilnikom ne može osloboditi nosioca prava raspolaganja brodom, sopstvenika broda, odnosno brodara ili zapovednika broda ili posadu broda od posledica bilo kakvog propusta u pogledu primenjivanja odredaba ovog pravilnika ili mera opreznosti koje zahtevaju uobičajeno iskustvo pomorca ili naročite okolnosti slučaja.
Pri tumačenju i primenjivanju odredaba ovog pravilnika treba imati u vidu sve opasnosti plovidbe i sudara kao i posebne okolnosti, uključujući i ograničene mogućnosti odnosnih brodova, koje mogu zahtevati da se odstupi od odredaba ovog pravilnika da bi se izbegla neposredna opasnost.

Član 3.

Opšte definicije

Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku, ako pojedinim njegovim odredbama nije drukčije određeno, imaju sledeća značenja:
1) brod je svaka vrsta plovnog objekta, uključujući i plovni objekt bez istisnine i hidroavion, koji se upotrebljava ili je sposobno da se upotrebi kao sredstvo za prevoz na vodi;
2) brod na mehanički pogon je svaki brod koji se pokreće strojem;
3) jedrenjak je svaki brod koji se pokreće jedrima, pod uslovom da pogonski stroj, ako je na njemu instaliran, nije u upotrebi;
4) brod zauzet ribolovom je svaki brod koji lovi ribu mrežama, povrazima, kočama ili drugim ribarskim priborom koji ograničava mogućnost njegovog manevrisanja, osim broda koji je zauzet ribolovom, povlačnim povrazom ili kojim drugim ribarskim priborom koji ne ograničava mogućnost njegovog manevrisanja;
5) hidroavion je bilo koja letilica koja je sposobna da manevriše po vodi;
6) brod nesposoban za manevar je brod koji se ne može ukloniti s puta drugom brodu, s obzirom da je zbog posebnih okolnosti nesposoban za manevrisanje na način na koji to zahtevaju odredbe ovog pravilnika;
7) brod ograničene mogućnosti manevrisanja je brod koji je zbog prirode svoga posla, ograničen u mogućnosti manevrisanja onako kako je to predviđeno odredbama ovog pravilnika i zbog toga je nesposoban da se ukloni s puta drugom brodu. Saglasno odredbi stava 1. ove tačke, brodovi ograničene mogućnosti za manevrisanje, ali bez ograničenja samo na njih, su:
a) brod koji je zauzet polaganjem, pregledom ili podizanjem navigacijske oznake, podvodnog kabla ili cevovoda;
b) brod koji jaruža, vrši hidrografska istraživanja ili podvodne radove;
v) brod koji vrši snabdevanje ili prekrcavanje lica, zaliha ili tereta, dok plovi;
g) brod koji je zauzet poletanjem ili sletanjem vazduhoplova;
d) brod koji je zauzet razminiranjem;
đ) brod koji je zauzet takvim tegljenjem koje mu onemogućava promenu kursa;

8) brod koji je ograničen svojim gazom je brod na mehanički pogon koji je zbog svog gaza, u odnosu na raspoloživu dubinu i širinu plovnog puta, bitno ograničen u mogućnosti promene kursa kojim plovi;

9) izraz "plovi" označava da brod nije usidren ili privezan uz obalu ili nasukan;

10) izrazi "dužina" i "širina" broda označavaju njegovu dužinu preko svega i najveću širinu;

11) izraz "smanjena vidljivost" označava svaku okolnost u kojoj je vidljivost smanjena zbog magle, sumaglice, padanja snega ili jake oluje s kišom, peščane oluje i drugih sličnih uzroka.

U smislu ovog pravilnika smatra se da brodovi vide jedan drugog samo ako se jedan brod može videti golim okom sa drugog broda.

II. PRAVILA ZA PLOVIDBU I MANEVRISANjE

1. Upravljanje brodovima pri svim stanjima vidljivosti

Član 4.

Primenjivanje

Odredbe ove glave primenjuju se pri svim stanjima vidljivosti.

Član 5.

Osmatranje

Radi potpune procene situacije i rizika sudara, svaki brod vrši odgovarajuće osmatranje, vizuelno i slušanjem, kao i pomoću svih raspoloživih sredstava koja su pogodna s obzirom na preovlađujuće okolnosti i stanja.

Član 6.

Sigurnosna brzina

Svaki brod mora uvek da se kreće sigurnosnom brzinom da bi se mogla preduzeti pravilna i efikasna radnja koja bi sprečila sudar i da bi se brod mogao zaustaviti na odgovarajućoj udaljenosti, s obzirom na preovlađujuće okolnosti i stanje.
Prilikom određivanja sigurnosne brzine iz stava 1. ovog člana, moraju se za sve brodove uzeti u obzir i okolnosti o:
1) stanju vidljivosti;
2) gustini saobraćaja, uključujući i saobraćaj ribarskih i drugih brodova;
3) manevarskim sposobnostima broda, uzimajući posebno u obzir zaustavni put i sposobnost okretanja broda prema preovlađujućim okolnostima;
4) prisutnosti pozadinskih svetala noću, kao što su svetla na obali i reflektivno raspršivanje sopstvenih svetala;
5) stanju vetra, mora i struje i blizini opasnosti za