-------------------
NAPOMENA REDAKCIJE:
Na osnovu Pravilnika o deklarisanju i označavanju upakovanih namirnica ("Sl. list SCG", br. 4/04), prestale se da važe sve odredbe ovog Pravilnika koje se odnose na deklarisanje i označavanje upakovanih namirnica.
-------------------
NAPOMENA REDAKCIJE:
Prestale su da važe odredbe ovog Pravilnika koje se odnose na uslove upotrebe aditiva na osnovu Pravilnika o kvalitetu i drugim zahtevima za aditive i njihove mešavine za prehrambene proizvode ("Sl. list SCG", broj 56/03).
-------------------

Na osnovu člana 80. Zakona o standardizaciji ("Službeni list SFRJ", br. 37/88), u sporazumu sa saveznim ministrom za rad, zdravstvo i socijalnu politiku, direktor Saveznog zavoda za standardizaciju propisuje

PRAVILNIK

O KVALITETU ŽITA, MLINSKIH I PEKARSKIH PROIZVODA, TESTENINA I BRZO SMRZNUTIH TESTA

(Objavljen u "Sl. listu SRJ", br. 52/95, "Sl. listu SCG", br. 56/03)

I. OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuju se minimalni uslovi koje u pogledu kvaliteta moraju da ispunjavaju žita, mlinski i pekarski proizvodi, testenine i brzo smrznuta testa (u daljem tekstu: proizvodi), kao i minimalni uslovi za obezbeđenje i očuvanje kvaliteta tih proizvoda.
Uslovi propisani ovim pravilnikom moraju biti ispunjeni u proizvodnji i prometu proizvoda.

Član 2.

Za proizvode za koje ovim pravilnikom nisu propisani uslovi kvaliteta shodno važe uslovi propisani ovim pravilnikom za grupu srodnih proizvoda.
Za proizvode iz stava 1. ovog člana, kao i za proizvode za koje je to ovim pravilnikom izričito predviđeno, proizvođač je dužan da donese proizvođačku specifikaciju pre dana početka proizvodnje.
Proizvođačka specifikacija, pored podataka navedenih u članu 3. stav 3. ovog pravilnika, mora da sadrži kratak opis tehnološkog postupka proizvodnje odnosnog proizvoda, vrstu i količinu upotrebljenih sirovina u odnosu na neto - količinu proizvoda i izveštaj o izvršenom ispitivanju organoleptičkih, fizičkih i hemijskih karakteristika proizvoda.
U evidenciju o donesenim proizvođačkim specifikacijama proizvođač unosi sledeće podatke:
1) evidencijski broj specifikacije;
2) naziv proizvoda i njegovo trgovačko ime, ako ga proizvod ima;
3) datum donošenja proizvođačke specifikacije;
4) datum izvršenog ispitivanja sastava proizvoda;
5) datum početka proizvodnje po predmetnoj specifikaciji;
6) grupu kojoj proizvod pripada prema odredbama ovog pravilnika.

Član 3.

Proizvodi koji se stavljaju u promet u originalnom pakovanju moraju, na omotu, sudu ili nalepnici, imati deklaraciju.
Proizvodi koji se ne stavljaju u promet u originalnom pakovanju moraju imati deklaraciju samo ako je to ovim pravilnikom određeno.
Deklaracija iz stava 1. ovog člana sadrži:
1) naziv proizvoda i njegovo trgovačko ime, ako ga proizvod ima;
2) firmu, odnosno naziv i sedište proizvođača;
3) oznaku klase kvaliteta proizvoda ako je to određeno ovim pravilnikom;
4) datum proizvodnje, odnosno pakovanja (dan, mesec i godina) i rok trajanja ili tekst "upotrebljivo do";
5) neto-količinu (masu, zapreminu) proizvoda;
6) podatke o grupi upotrebljenih aditiva predviđenih ovim pravilnikom;
7) podatke o osnovnim sirovinama proizvoda po redosledu procentualne zastupljenosti;
8) druge podatke od interesa za potrošače.
Deklaracija mora biti lako uočljiva, jasna i čitka.
Podaci o bojenju, aromatizovanju i konzervisanju proizvoda moraju biti navedeni u deklaraciji neposredno ispod naziva proizvoda.
Slova kojima su odštampani naziv proizvoda i firma, odnosno naziv proizvoda moraju biti veća od slova kojima su odštampani ostali podaci u tekstu deklaracije.

Član 4.

Ako proizvode ne pakuje proizvođač, deklaracija mora da sadrži sve podatke iz člana 3. stav 3. ovog pravilnika, osim podataka iz tačke 2. tog člana, kao i firmu onoga ko je proizvod pakovao.

Član 5.

Deklaracija proizvoda iz uvoza, pored podataka iz člana 3. ovog pravilnika, mora da sadrži i oznaku zemlje iz koje je proizvod uvezen.

Član 6.

Ako neto-količina proizvoda koji se stavlja u promet u originalnom pakovanju ne iznosi više od 200 g, deklaracija mora da sadrži samo: naziv proizvoda, firmu, odnosno naziv i sedište proizvođača, odnosno preduzeća koje je proizvod upakovalo, neto-količinu upakovanog proizvoda, datum proizvodnje i rok trajanja ili tekst "upotrebljivo do", kao i oznake kvaliteta, odnosno klasu, ako je to ovim pravilnikom određeno.
Deklaracija iz stava 1. ovog člana mora da sadrži i podatke o bojenju, aromatizovanju i konzervisanju, ako je proizvod obojen, aromatizovan, odnosno konzervisan.

Član 7.

Zabranjeno je bojenje, zaslađivanje i aromatizovanje veštačkim sredstvima i dodavanje drugih hemijskih sredstava, kao i konzervisanje hemijskim sredstvima i zračenje jonizujućim ili ultravioletnim zracima, ako ovim pravilnikom nije drukčije određeno.

Član 8.

Ako ovim pravilnikom nije drukčije određeno, njegove odredbe primenjuju se na sva preduzeća, druga pravna lica i subjekte koji proizvode stavljaju u promet.
Pod prometom u smislu stava 1. ovog člana, podrazumeva se i zamena žita za brašno i ušurna meljava.

II. ŽITA

Član 9.

Žita za preradu u mlinske proizvode i za neposrednu ljudsku potrošnju, u smislu ovog pravilnika, jesu plodovi:
1) pšenice (Triticum vulgareiTriticum turgidum) za neposrednu ljudsku potrošnju;
2) pšenice za preradu prema jugoslovenskom standardu - pšenica kao sirovina za mlinsku industriju - JUS E. B1. 200;
3) raži (Secale cereale);
4) ječma (Hordeum vulgare);
5) ovsa (Avena sativa);
6) kukuruza (Zea mays evertailiZea mays microsperma)za neposrednu ljudsku potrošnju;
7) kukuruza za preradu prema jugoslovenskom standardu - kukuruz kao sirovina za industrijsku preradu i stočnu hranu - JUS E. B3. 516;
8) pirinča (Oryza sativa);
9) prosa(Panicum miliaceum);
10) heljde(Fagopyrum vulgare);
11) sirka (Sorghum vulgare);
12) hibrida raži i pšenice(Triticale).

Član 10.

Kvalitet žita, u smislu ovog pravilnika, jeste skup svojstava žita od kojih zavisi njihova upotrebna vrednost kao sirovine za preradu u mlinske proizvode za ljudsku ishranu i žita za neposrednu ljudsku potrošnju, a određena su:
1) botaničkom pripadnošću;
2) organoleptičkim svojstvima;
3) količinom i vrstom primesa;
4) količinom vode;
5) određenim fizičkim svojstvima;
6) hektolitarskom masom;
7) prisutnošću štetočina;
8) prisutnošću mikroorganizama i njihovih štetnih metabolita;
9) prisutnošću ostataka pesticida i drugih otrovnih materija.

1. Organoleptička svojstva žita

Član 11.

Žita namenjena za preradu u mlinske proizvode i žita za neposrednu ljudsku potrošnju moraju biti zrela i zdrava. Izgled, oblik, boja i sjaj, kao i miris i ukus žita, moraju biti svojstveni vrsti, sorti, odnosno liniji.
Žita iz stava 1. ovog člana ne smeju imati nikakav strani miris i ukus, a naročito:
1) miris i ukus semenki žitnih korova (urodica);
2) miris i ukus plesni i sneti;
3) miris na skladišne štetočine;
4) miris i ukus pokvarenosti usled lošeg uskladištenja;
5) strani miris apsorbovan tokom prevoza ili uskladištenja.

2. Vrsta i količina primesa u žitu

Član 12.

Pod primesama u žitu, u smislu ovog pravilnika, podrazumevaju se sve strane materije koje nisu osnovno žito i oštećena zrna.
Primese iz stava 1. ovog člana dele se na tri osnovne grupe:
1) nečistoće stranog porekla;
2) zrna drugih žita;
3) oštećena zrna.
Nečistoće stranog porekla koje mogu biti u osnovnoj masi žita, jesu:
1) nečistoće biljnog porekla;
2) nečistoće životinjskog porekla;
3) nečistoće mineralnog porekla;
4) ostale nečistoće.
Nečistoće biljnog porekla jesu: ostaci slame, pleva, plevica, ljuske, delovi drveta, zrna korova.
Nečistoće životinjskog porekla jesu: insekti, delovi insekata, ekskrementi glodara, dlake glodara i sl.
Nečistoće mineralnog porekla jesu: metalni delovi, kamenčići, pesak, prašina i zemlja.
Ostale nečistoće jesu: kanap, papir, konac i sl.
Zrna drugih žita su zrna koja ne pripadaju osnovnoj masi odnosne vrste žita.
U oštećena zrna spadaju:
1)