Na osnovu člana 126. stav 1. tačka 1. Zakona o unutrašnjim poslovima ("Službeni glasnik SRS", br. 53/72), a saglasno čl. 89. i 90. Zakona o organima uprave u Socijalističkoj Republici Srbiji ("Službeni glasnik SRS", br. 16/65), republički sekretarijat za unutrašnje poslove, odnosi

PRAVILNIK

O NAČINU VRŠENjA POSLOVA SLUŽBE JAVNE BEZBEDNOSTI

(Objavljen u "Sl. glasniku SRS", br. 29/74, 40/74)

I. OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilnikom utvrđuje se način postupanja službe javne bezbednosti i ovlašćenih službenih lica ove službe u izvršavanju poslova i primeni ovlašćenja propisanih zakonom i drugim propisima donetim na osnovu zakona (pravila službe javne bezbednosti).
Ovlašćena službena lica službe javne bezbednosti izvršavaju poslove ove službe i primenjuju ovlašćenja samo na osnovu i pod uslovima propisanim zakonom, a na način određen ovim pravilnikom i drugim propisima donetim na osnovu zakona.
Druga ovlašćena službena lica organa unutrašnjih poslova kad vrše poslove službe javne bezbednosti postupaju na način propisan ovim pravilnikom.

Član 2.

Poslovi službe javne bezbednosti u smislu Zakona o unutrašnjim poslovima su:
- zaštita života i lične sigurnosti ljudi;
- sprečavanje i otkrivanje krivičnih dela;
- pronalaženje i hvatanje učinilaca krivičnih dela i njihovo predavanje nadležnim organima;
- održavanje javnog reda i mira;
- bezbednost saobraćaja na putevima;
- kontrola kretanja na državnoj granici;
- kontrola prelaženja državne granice;
- kontrola kretanja i boravka stranaca;
- izdavanje putnih isprava za prelazak državne granice, kao i određeni poslovi u vezi sa:
- utvrđivanjem i rešavanjem graničnih incidenata i drugih povreda državne granice;
- obezbeđenjem određenih ličnosti i objekata;
- nabavljanjem, nošenjem i držanjem oružja i municije;
- proizvodnjom, prometom i čuvanjem eksploziva, zapaljivih tečnosti i gasova;
- protivpožarnom zaštitom;
- pružanjem pomoći u slučaju opšte opasnosti i otklanjanjem posledica prouzrokovanih elementarnim nepogodama i epidemijama;
- pružanjem pomoći građanima, mesnim zajednicama, organizacijama udruženog rada i drugim organizacijama i organima u ostvarivanju društvene samozaštite.

Član 3.

Pod ovlašćenjima, u smislu ovog pravilnika, smatra se pravo ovlašćenih službenih lica da preduzimaju određene mere i radnje u slučajevima predviđenim zakonom i na način propisan ovim pravilnikom, i to da:
- daju upozorenja i izdaju naređenja;
- vrše legitimisanje, upućivanje, pozivanje, privođenje, zadržavanje, ograničavanje kretanja, lišenje slobode, sprovođenje i pritvaranje lica;
- uđu u tuđ stan, druge prostorije ili objekte, vrše pregled i pretresanje tih prostorija, lica, prevoznih sredstava, prtljaga i uvid u dokumentaciju;
- upotrebe sredstva prinude;
- upotrebe tuđe saobraćajno sredstvo i sredstvo veze;
- osmatraju određene objekte i prostore i vrše nadzor nad određenim učiniocima krivičnih dela i prekršaja;
- prikupljaju obaveštenja i traže podatke od građana, uzimaju otiske papilarnih linija, fotografišu lica i objavljuju njihove fotografije, kao i utvrđuju istovetnost lica i predmeta;
- privremeno oduzimaju predmete i dokumentaciju;
- vrše uviđaj, naređuju ili vrše veštačenje;
- raspisuju potrage za licima i predmetima;
- regulišu i kontrolišu saobraćaj na putevima;
- kontrolišu kretanje na graničnim prelazima i kretanje i boravak stranaca;
- vrše nadzor nad sprovođenjem propisa iz nadležnosti organa unutrašnjih poslova;
- preduzimaju druge mere i radnje na zahtev ovlašćenih organa i organizacija i u drugim slučajevima predviđenim zakonom.
Ovlašćena službena lica mogu preduzimati pojedine istražne radnje i pre pokretanja istrage kad su na to ovlašćena Zakonikom o krivičnom postupku (u daljem tekstu: ZKP), ili na zahtev javnog tužioca kad je učinilac krivičnog dela nepoznat.
Ovlašćena službena lica mogu posle pokretanja istrage preduzimati samo one istražne radnje koje im poveri istražni sudija.

Član 4.

Kao ovlašćena službena lica smatraju se:
- radnici milicije;
- radnici službe javne bezbednosti koji rade na operativnim poslovima i drugi radnici organa unutrašnjih poslova koji se smatraju ovlašćenim službenim licima po posebnim propisima;
- uniformisani radnici škola unutrašnjih poslova, učenici Srednje škole unutrašnjih poslova koji su navršili 18 godina starosti i slušaoci pripravničkih tečajeva i kurseva kad izvršavaju zadatke u sastavu posebne jedinice milicije za vršenje određenih poslova;
- vojni obveznici koji se nalaze na vojnoj vežbi u organima unutrašnjih poslova i angažuju se za vršenje određenih poslova iz nadležnosti organa unutrašnjih poslova.
Radnicima iz stava 1. ovog člana izdaje se posebna legitimacija (službena legitimacija).
Ovlašćena službena lica imaju pravo da drže i nose oružje po službenoj dužnosti.

Član 5.

Poslove neposrednog održavanja javnog reda i mira, kontrole i regulisanja saobraćaja na putevima, kontrole putničkog saobraćaja preko državne granice, kao i druge poslove javne bezbednosti čija priroda i uslovi zahtevaju da ih izvršavaju uniformisani radnici organa unutrašnjih poslova, vrše radnici milicije.
Prilikom vršenja službenih poslova radnici milicije dužni su da nose propisanu uniformu, da budu naoružani i snabdeveni posebnom opremom u skladu sa propisima.
Određene poslove javne bezbednosti radnici milicije mogu da vrše u građanskom odelu kad to naredi starešina opštinskog organa unutrašnjih poslova odnosno republički sekretar za unutrašnje poslove ili lica koja oni ovlaste.
Kad interesi javnog poretka ili održavanja javnog reda i mira od posebnog značaja to zahtevaju, starešina opštinskog organa unutrašnjih poslova odnosno republički sekretar za unutrašnje poslove mogu narediti da ovlašćena službena lica iz člana 4. ovog pravilnika izvršavaju određene poslove u uniformi milicije.

Član 6.

Ovlašćena službena lica u smislu Zakona o unutrašnjim poslovima su dužna da poslove zaštite života i lične sigurnosti ljudi, sprečavanja vršenja krivičnih dela i hvatanja njihovih učinilaca i održavanja javnog reda i mira vrše u svakoj prilici, bez obzira da li se nalaze na službenoj dužnosti i da li im je to stavljeno u zadatak.
Ovlašćena službena lica dužna su da službene poslove iz stava 1. ovog člana vrše i kad je njihovo izvršenje skopčano sa opasnošću po život.

Član 7.

Ovlašćena službena lica dužna su da izvrše sva naređenja pretpostavljenog starešine, odnosno rukovodioca izdata radi vršenja službe, osim onih kojima se naređuje izvršenje radnje koja predstavlja krivično delo.

Član 8.

U vršenju poslova službe javne bezbednosti ovlašćena službena lica dužna su da štite i čuvaju živote ljudi i dostojanstvo čoveka i mogu primenjivati samo one mere prinude koje su predviđene zakonom i kojima se sa najmanje štetnih posledica za građane, državne organe, organizacije udruženog rada i druge