Na osnovu člana 52. stav 3, u vezi sa članom 32. stav 2. i članom 34. Osnovnog zakona o zaštiti na radu ("Službeni list SFRJ", br. 15/65 i 28/66), u saglasnosti sa Saveznim savetom za zdravstvo i socijalnu politiku, Savezni savet za rad propisuje

PRAVILNIK

O OPREMI I POSTUPKU ZA PRUŽANjE PRVE POMOĆI I O ORGANIZOVANjU SLUŽBE SPASAVANjA U SLUČAJU NEZGODE NA RADU

(Objavljen u "Sl. listu SFRJ", br. 21/71)

I. OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuju se postupak za pružanje prve pomoći i organizovanje službe spasavanja, materijal odnosno oprema potrebna za pružanje prve pomoći, kao i uslovi koje u pogledu stručnosti treba da ispunjavaju lica za vršenje tih poslova.
Odredbe ovog pravilnika primenjuju se u radnim i drugim organizacijama, organima, društveno-političkim zajednicama i kod drugih pravnih i fizičkih lica kod kojih su zapošljena lica na radu (u daljem tekstu: organizacije).

Član 2.

Povređenim i naglo obolelim licima na radu, obezbeđuje se brzo pružanje prve pomoći na licu mesta, a u skladu sa savremenim metodama pružanja prve pomoći.

Član 3.

Organizacije u kojima postoje naročite opasnosti i posebni uslovi rada predviđaju opštim aktom sprovođenje posebnih mera za pružanje prve pomoći i organizovanje službe spasavanja prema odredbama ovog pravilnika.

Član 4.

Pružanjem prve pomoći na mestu udesa mora se neodložno obezbediti otklanjanje neposredne opasnosti po život i zdravlje povređenog odnosno naglo obolelog lica.

Član 5.

Povređenom ili naglo obolelom licu na radu mora se odmah pružiti prva pomoć na najbližem mestu, na kome se može ona pružiti, da ne bi nastupile teže posledice usled odlaganja.
Organizacija će odrediti da svako zapošljeno lice bude upoznato na kom mestu može potražiti i kome licu se može obratiti za pružanje prve pomoći u slučaju povrede ili iznenadnog oboljenja.
Pozivanje hitne lekarske pomoći ne sme izazvati nikakvo odlaganje u neposrednom i brzom pružanju prve pomoći.

Član 6.

Prvu pomoć pružaju posebno za to osposobljena lica za pružanje prve pomoći povređenim odnosno naglo obolelim radnicima.
Radnici koji rade na radnim mestima sa povećanom opasnošću od povređivanja i zdravstvenih oštećenja, moraju biti obučeni da mogu i sami sebi pomoći ako su u opasnosti odnosno ako se povrede ili naglo obole.

II. PRUŽANjE PRVE POMOĆI

1. Materijal i oprema za pružanje prve pomoći

Član 7.

Kod svih radova, bez obzira na broj zapošljenih lica, mora postojati ormarčić ili torba snabdevena sanitetskim materijalom i sredstvima za pružanje prve pomoći.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, organizacije odnosno radilišta na kojima je zapošljeno manje od 10 radnika moraju imati najmanje tri sterilna prva (zaštitna) zavoja, 50 g vate, jedan komad flaster-zavoja, jednu manju anatomsku pincetu i makaze sa zavrnutom glavicom, a ako postoji povećana opasnost od povređivanja, mogu se postaviti ormarčići sa potrebnim sanitetskim materijalom za pružanje prve pomoći.

Član 8.

U svakoj organizaciji odnosno radilištu, mora na svakih 50 zapošljenih radnika postojati ormarčić snabdeven sanitetskim materijalom i sredstvima za pružanje prve pomoći (u daljem tekstu: ormarčić za prvu pomoć).
U ormarčiću iz stava 1. ovog člana mora se uvek najmanje nalaziti sledeći sanitetski materijal:
1) 2 komada flaster-zavoja;
2) 5 manjih i 5 većih sterilnih prvih (zaštitnih) zavoja;
3) 4 komada kaliko-zavoja dužine 5 m a širine 8 cm;
4) 2 trouglaste marame i 4 sigurnosne igle ("ziherice");
5) 3 paketića bele vate po 10 g i 1 paket proste vate od 100 g;
6) 6 komada naprstaka od kože u tri veličine;
7) 1 manja anatomska pinceta;
8) 1 makaze za rezanje zavoja, sa zavrnutom glavicom;
9) 1 Esmarh guma 80 do 100 cm dužine a 2,5 cm širine;
10) 4 udlage za prelom kostiju vatirane, i to 2 komada Kramerovih po 100 cm i 2 komada po 50 cm dužine a 10 cm širine.
Ormarčić se stalno mora održavati u urednom stanju. Zabranjeno je stavljati u takav ormarčić materijal i predmete koji se ne smatraju sanitetskim materijalom.

Član 9.

Organizacija može odrediti da se ormarčić iz člana 8. ovog pravilnika popuni i drugim sanitetskim materijalom i sredstvima, uzimajući u obzir mogućnost naročitih povreda u odnosnoj organizaciji odnosno na radilištu, kao što su opekotine, trovanja, ujedi zmija i sl.

Član 10.

Utrošeni materijal iz člana 8. ovog pravilnika mora se odmah nadopuniti drugim odgovarajućim materijalom. Radi toga, organizacija odnosno radilište dužno je da ima u rezervi najmanje dvostruku količinu sanitetskog materijala iz tač. 1. do 6. stava 2. člana 8. ovog pravilnika, a ako je organizacija odnosno radilište od najbližeg mesta snabdevanja sanitetskim materijalom udaljeno više od 50 km - najmanje trostruku količinu. Taj materijal se čuva na za to određenom mestu.

Član 11.

Ormarčić za prvu pomoć mora biti smešten na lako pristupačnom mestu i na spoljašnjoj strani nositi znak crvenog krsta.
Na ormarčiću iz stava 1. ovog člana mora biti označeno:
1) adresa najbližeg lekara (eventualno i telefonski broj);
2) adresa i telefonski broj najbliže zdravstvene ustanove;
3) za pojedine radne smene: imena lica osposobljenih i određenih za pružanje prve pomoći.

Član 12.

U svakom ormarčiću za prvu pomoć treba da se nalazi uputstvo za rukovanje sredstvima za pružanje prve pomoći i kratko uputstvo o načinu pružanja prve pomoći pri povredama i naglim oboljenjima radnika na radu.
Uputstvo za rukovanje sredstvima za pružanje prve pomoći i uputstvo o načinu pružanja prve pomoći moraju biti istaknuta i na radnim mestima sa povećanom opasnošću od povređivanja i zdravstvenih oštećenja.

Član 13.

Ormarčić za prvu pomoć mora biti zaključan. Ključ se mora nalaziti kod lica koje je osposobljeno i određeno za pružanje prve pomoći u odnosnoj radnoj smeni i ne sme se iznositi van organizacije odnosno radilišta. Rezervni ključ mora se nalaziti kod rukovodioca odnosnog odeljenja ili radilišta.

Član 14.

Ako se u krugu organizacije odnosno radilišta nalazi zdravstvena stanica ili druga zdravstvena organizacija, umesto ormarčića iz člana 8. ovog pravilnika postaviće se u pojedinim odeljenjima odnosno na pojedinim radilištima torba od kože ili od nepromočivog jakog platna snabdevena sanitetskim materijalom iz člana 7. ovog pravilnika.

Član 15.

Ako u organizaciji odnosno na radilištu postoji potreba ulaženja u prostorije, rezervoare, jame i slična mesta na kojima može doći do razvijanja otrovnih gasova i para, potrebno je da, pored ostale opreme za pružanje prve pomoći, postoje i najmanje dva izolaciona aparata sa komprimovanim kiseonikom, kao i lica osposobljena za rukovanje tim aparatima.
Kod radova kod kojih postoji mogućnost trovanja gasovima, mogućnost davljenja i sličnih nezgoda, moraju postojati stalno u pripremi naprave za spasavanje i sredstva za pružanje prve pomoći sa kiseonikom i kompletnom opremom (nosila, pulmotor ili inhalator, protivotrovi). Takvim napravama i sredstvima za pružanje prve pomoći rukuju za to naročito osposobljena lica.

Član 16.

U organizaciji odnosno na radilištu na kome postoji povećana opasnost od povređivanja i oštećenja zdravlja moraju postojati podesna nosila za prenošenje povređenih odnosno naglo obolelih lica. Takva nosila moraju radi prenošenja povređenog odnosno naglo obolelog lica, u pogledu konstrukcije, odgovarati svojoj nameni. Nosila moraju stajati na određenom mestu.

Član 17.

Radi obezbeđivanja ukazivanja pomoći i prevoženja povređenih