Na osnovu člana 76. stav 1. Zakona o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja ("Službeni glasnik RS", br. 62/2003 i 64/2003), na predlog Prosvetnog saveta
Ministar prosvete i sporta donosi

Pravilnik

o opštim osnovama školskog programa

(Objavljeno u "Prosvetni glasnik", br. 5 od 28 februara 2004)

Član 1.

Ovim pravilnikom utvrđuju se Opšte osnove školskog programa po ciklusima u osnovnom obrazovanju i vaspitanju i vrstama i obrazovnim profilima u srednjem obrazovanju i vaspitanju.

Član 2.

Opšte osnove iz člana 1 ovog pravilnika odštampane su uz ovaj pravilnik i čine njegov sastavni deo.

Član 3.

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Prosvetnom glasniku".

Broj 110-00-10/2004-02

U Beogradu, 3. februara 2004. godine

Ministar,

prof. dr Gašo Knežević, s.r.

OPŠTE OSNOVE ŠKOLSKOG PROGRAMA

Opšte osnove školskog programa jesu osnova za: utvrđivanje osnova programa po ciklusima u osnovnom i vrstama srednjeg obrazovanja i vaspitanja; donošenje programa završnih i maturskih ispita; donošenje školskog programa i utvrđivanje kriterijuma vrednovanja kvaliteta obrazovanja i vaspitanja.

Osnovno i srednje obrazovanje i vaspitanje ostvaruje se na osnovu školskog programa koji škola donosi u skladu sa zakonom.

Pod školskim programom podrazumevaju se svi sadržaji, procesi i aktivnosti usmereni na ostvarivanje ciljeva i ishoda obrazovanja i vaspitanja, propisani na republičkom i školskom nivou.

Opšte osnove školskog programa mogu da se menjaju saglasno stečenim iskustvima u primeni školskog programa, objektivnim pokazateljima uspešnosti i kvaliteta, stvarnim i projektovanim potrebama društva i obrazovnog sistema.

Opšte osnove školskog programa predstavljaju osnovu za izradu posebnih osnova školskog programa za svaku godinu primene školskog programa.

Školski program škole sastoji se od opšteg i posebnog dela.

Zastupljenost nastave opšteg i posebnog dela školskog programa određena je Zakonom i posebnim osnovama školskog programa za svaki razred.

Obavezni broj časova na godišnjem nivou propisuje se posebnim osnovama školskog programa.

1. OPŠTI PRINCIPI, CILjEVI I ISHODI
1.1 Opšti principi obrazovanja i vaspitanja

Opšti principi obrazovanja i vaspitanja su:

-poštovanje nepovredivosti ljudskog života i individualne vrednosti, identiteta i integriteta svakog ljudskog bića;
-jednaka vrednost svakog i jednakopravnost svih;
-uvažavanje i poštovanje svih učesnika u obrazovnom procesu;
-poštovanje i negovanje osnovnih ljudskih prava i sloboda i prava deteta;
-uvažavanje i poštovanje ličnosti i ličnih svojstava, uzrasnih i razvojnih karakteristika učenika i individualnih razlika među učenicima u pogledu načina učenja i brzine napredovanja;
- pravednost, pravičnost i solidarnost;
- decentralizacija, demokratizacija i profesionalizacija;
- dostupnost i kvalitet;
- odgovornost učesnika u obrazovnom procesu i nosilaca interesa u obrazovanju;
- poštovanje, negovanje i odgovornost za održanje i unapređivanje prirodne i socijalne sredine;
-obrazovanje je doživotni proces.

Principi na kojima se zasniva obrazovni proces:

- obrazovanje priprema za informaciono, tehnološki napredno, globalno društvo;
- obrazovanje se ostvaruje kombinovanjem disciplinarnog i integrisanog pristupa;
- obrazovanje se ostvaruje aktivnim, kooperativnim i participativnim metodama nastave i učenja;
- kvalitet i efikasnost obrazovanja i uspeh u obrazovanju određuju se stepenom ostvarenosti ishoda;
- obrazovanje se ostvaruje u razvojno i obrazovno podsticajnom okruženju.
1.2 Opšti ciljevi obrazovanja i vaspitanja

Obrazovanje i vaspitanje razvija znanja, veštine, stavove i vrednosti koje osposobljavaju učenika da uspešno zadovoljava sopstvene potrebe i interese, razvija sopstvenu ličnost i potencijale, uz poštovanje drugih osoba, njihovog identiteta, potreba i interesa i aktivno i odgovorno učestvuje u ekonomskom, društvenom i kulturnom životu i doprinosi demokratskom, ekonomskom i kulturnom razvoju društva.

Obrazovanje i vaspitanje se ostvaruje sa ciljem da svakom učeniku omogući:

- razvoj svih aspekata ličnosti, u skladu sa razvojnim potrebama, potencijalima i interesovanjima;
-da upozna sebe i da samostalno, promišljeno i odgovorno donosi odluke koje se tiču sopstvenog razvoja i budućeg života, i promišljeno i odgovorno učestvuje u donošenju odluka društvenih grupa i zajednice koje pripada;
- poznavanje i razumevanje prirodnog i društvenog okruženja, njihove međusobne povezanosti i sopstvenog mesta u njima;
- razvoj osećanja pripadnosti socijalnim grupama i društvu kao celini, kao i osećanje pripadnosti širem evropskom prostoru.

Obrazovanje i vaspitanje se ostvaruje sa ciljem da svakog učenika osposobi za:

- kontinuirano obrazovanje, u skladu sa vlastitim potrebama, interesima, potencijalima i interesovanjima;
- uspešno suočavanje sa izazovima savremenog sveta i života i izazovima budućnosti;
- izbor i sticanje profesije, u skladu sa sposobnostima, interesovanjima i ekonomskim okruženjem, osiguranje zaposlenja i ostvarivanje sopstvenih prihoda;
- izgradnju i usvajanje vrednosnih stavova;
- aktivno učešće u očuvanju i negovanju sopstvene tradicije i kulture, kao i tradicije i kulture drugih;
- zaštitu sopstvenih potreba i interesa, razvoj i očuvanje sopstvene autonomije i integriteta, uz poštovanje autonomije i integriteta drugih osoba;
- uvažavanje, saradnju i solidarnost sa pripadnicima različitih socijalnih, etničkih i kulturnih grupa i aktivno učešće u razvoju i očuvanju društvene kohezije;
- fizički aktivan i zdrav način života i kreativno korišćenje slobodnog vremena;
- buduće partnerske odnose, bračni i porodični život i odgovorno roditeljstvo;
- aktivno učešće u zaštiti i očuvanju prirode i prirodnih resursa.

Opšti ciljevi muzičkog i baletskog obrazovanja i vaspitanja

Muzičko i baletsko obrazovanje i vaspitanje ostvaruju se sa ciljem da svakom učeniku omoguće:

- razvoj reproduktivno-kreativnih i estetskih aspekata ličnosti u skladu sa razvojnim potrebama, umetničkim potencijalima i interesovanjima;
- da upozna sebe i da samostalno, promišljeno i odgovorno donosi odluke koje se tiču prvenstveno umetničkog razvoja i budućeg života;
- da se opredeli i osposobi za određenu umetničku profesiju, da osigura umetničko angažovanje (zaposlenje) i ostvaruje sopstvene prihode;
- poznavanje i razumevanje društvenog i kulturnog okruženja, njihove međusobne povezanosti i sopstvenog mesta u njima;
- razvoj osećanja pripadnosti društvu i kulturi kao celini i osećanja pripadnosti širem evropskom društvenom i kulturnom prostoru.

Muzičko i baletsko obrazovanje i vaspitanje ostvaruju se sa ciljem da svakog učenika osposobe za:

- kontinuirano umetničko obrazovanje u skladu sa sopstvenim potrebama, interesima, potencijalima i interesovanjima;
- izgradnju i očuvanje lične umetničke autonomije i integriteta;
- uspešno suočavanje sa izazovima budućeg umetničkog života;
- kreativno korišćenje slobodnog vremena i amatersko bavljenje umetnošću;
- usvajanje i izgradnju opštekulturnih i civilizacijskih vrednosnih stavova koji proizilaze iz nacionalne, evropske i svetske kulturne baštine;
- očuvanje i prenošenje vlastitog kulturnog nasleđa;
- aktivan doprinos razvoju, očuvanju i negovanju vlastite tradicije i kulture;
- uvažavanje, saradnju i solidarnost sa pripadnicima