Na osnovu člana 237. tačka 3) i člana 265, a u vezi sa članom 127. stav 4, članom 130. stav 4, članom 132. i članom 133. stav 3. Zakona o vazdušnom saobraćaju ("Službeni glasnik RS", br. 73/10, 57/11 i 93/12),
Upravni odbor Direktorata civilnog vazduhoplovstva Republike Srbije donosi

PRAVILNIK

O PRISTUPU TRŽIŠTU USLUGA ZEMALjSKOG OPSLUŽIVANjA NA AERODROMIMA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 71 od 9. avgusta 2013)

I. OSNOVNE ODREDBE

Cilj ovog pravilnika

Član 1.

Ovim pravilnikom uređuje se pristup tržištu usluga zemaljskog opsluživanja na aerodromima koji su namenjeni za javni (komercijalni) avio-prevoz, bliže opisuju pojedine usluge od kojih se sastoji zemaljsko opsluživanje i određuju vrste usluga zemaljskog opsluživanja koje moraju da se pružaju, usluge samoopsluživanja koje podležu izdavanju dozvole, usluge kod kojih može da se ograniči broj njihovih pružalaca, uslovi pod kojima pojedine usluge mogu da se izuzmu od samoopsluživanja, uslovi pod kojima može da se ograniči broj pružalaca usluga i merila i postupak po kojima se biraju pružaoci usluga, uslovi pod kojima se ograničava broj avio-prevozilaca koji imaju pravo na samoopsluživanje, kao i način obrazovanja Saveta avio-prevozilaca koji koriste aerodromske usluge i način njegovog rada.
Ovaj pravilnik je usklađen sa Direktivom Saveta 96/67/EEZ od 15. oktobra 1996. godine o pristupu tržištu usluga zemaljskog opsluživanja na aerodromima Zajednice.
Usluge zemaljskog opsluživanja navedene su u Aneksu ovog pravilnika.

Značenje izraza u ovom pravilniku

Član 2.

1. Pojedini izrazi koji se koriste u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1) aerodrom je svako definisano područje (uključujući sve objekte, instalacije i opremu), na kopnu ili na vodi ili na fiksnoj, fiksnoj priobalnoj ili plutajućoj strukturi, koje je u celini ili delimično namenjeno za sletanje, poletanje ili kretanje vazduhoplova. Aerodrom koji se koristi za javni avio-prevoz je površina na zemlji koja je posebno prilagođena za sletanje, uzletanje i manevrisanje vazduhoplova, uključujući pomoćne instalacije koje mogu da se pri tome koriste za potrebe saobraćaja vazduhoplova i usluge u vezi s njima, uključujući i instalacije koje su neophodne za komercijalni avio- prevoz;
2)ECAAsporazum je Multilateralni sporazum između Evropske zajednice i njenih država članica, Republike Albanije, Bosne i Hercegovine, Republike Bugarske, Republike Hrvatske, Bivše Jugoslovenske Republike Makedonije, Republike Island, Republike Crne Gore, Kraljevine Norveške, Rumunije, Republike Srbije i Misije privremene uprave Ujedinjenih nacija na Kosovu (u skladu sa Rezolucijom Saveta bezbednostiUN1244 od 10. juna 1999) o uspostavljanju Zajedničkog evropskog vazduhoplovnog područja;
3) infrastruktura aerodroma (airport infrastructure) je fizička, logička, tehnološka i informaciono-komunikaciona struktura koja obuhvata manevarske površine, platforme, saobraćajnice, objekte, instalacije, sisteme i opremu;
4) korisnik aerodroma (airport user) je pravno lice ili preduzetnik koji je odgovoran za prevoz putnika i/ili prtljaga i/ili pošte i/ili stvari vazdušnim putem, od aerodroma ili do aerodroma;
5) operater aerodroma je privredno društvo, drugo pravno lice ili preduzetnik koji koristi aerodrom, registrovan je da pruža aerodromske usluge, ima dozvolu za korišćenje aerodroma i koji je upisan u Registar aerodroma. Za potrebe ovog pravilnika izraz "operater aerodroma", znači i "telo koje upravlja aerodromom";
6) pružalac usluga zemaljskog opsluživanja je pravno lice ili preduzetnik koji je registrovan da pruža jednu ili više usluga zemaljskog opsluživanja i koji ima odgovarajuću dozvolu koju je izdao Direktorat civilnog vazduhoplovstva Republike Srbije (u daljem tekstu: Direktorat);
7) Savet je Savet avio-prevozilaca koji koriste aerodromske usluge;
8) samoopsluživanje je situacija u kojoj korisnik aerodroma sam sebi neposredno pruža jednu ili više vrsta usluga zemaljskog opsluživanja i za pružanje tih usluga ne zaključuje nikakav ugovor s pružaocem usluga zemaljskog opsluživanja. Za potrebe ove definicije korisnici aerodroma međusobno se ne smatraju trećim licima ako:
(1) jedan od njih ima većinski udeo u vlasništvu drugog;
(2) isti subjekat ima većinski udeo u vlasništvu svakog;
9) sistem aerodroma je grupa aerodroma koju je kao takvu odredio Direktorat i kojim upravlja jedan operater aerodroma;
10) telo koje upravlja aerodromom (managing body of the airport) je rukovodeće telo koje pored drugih aktivnosti, na osnovu zakona ili drugog propisa rukovodi ili upravlja infrastrukturom aerodroma, usklađuje i nadzire sistem aerodroma, kao i delatnosti različitih operatera na aerodromu;
11) usluge zemaljskog opsluživanja su usluge koje se pružaju korisnicima aerodroma navedene u Aneksu I ovog pravilnika.

Telo koje upravlja aerodromom

Član 3.

Ako infrastrukturom aerodroma ili sistema aerodroma upravlja više od jednog operatera aerodroma, svaki operater, za potrebe ovog pravilnika, smatra se delom jedinstvenog tela koje upravlja infrastrukturom aerodroma.
Ako jedan operater upravlja infrastrukturom dva ili više aerodroma ili sistema aerodroma, svaki aerodrom, odnosno sistem aerodroma, za potrebe ovog pravilnika, smatra se izdvojenom celinom.

Aerodromi na kojima je slobodan pristup tržištu usluga zemaljskog opsluživanja

Član 4.

Usluge zemaljskog opsluživanja se pružaju na svim aerodromima koji su namenjeni za javni (komercijalni) avio-prevoz.
Usluge zemaljskog opsluživanja može da pruža:
(1) operater aerodroma;
(2) korisnik aerodroma (avio-prevozilac) koji se samoopslužuje;
(3) pružalac usluga zemaljskog opsluživanja.
Na aerodromu koji se koristi za javni avio-prevoz sa godišnjim prometom većim od 2.000.000 putnika ili 50.000 tona robe, pružaoci usluga zemaljskog opsluživanja imaju slobodan pristup tržištu, radi pružanja jedne ili više usluga.
Korisnik aerodroma može da se samoopslužuje na svim aerodromima. Međutim, samoopsluživanje uslugama prihvata i otpreme predatog prtljaga, prihvata i otpreme vazduhoplova na platformi, snabdevanja vazduhoplova gorivom i mazivom i prihvata i otpreme pošte i robe u delu koji se odnosi na fizičko rukovanje pri dolasku, odlasku ili transferu između robnog (kargo) terminala i vazduhoplova - dopušteno je samo na aerodromima čiji je godišnji promet veći od 1.000.000 putnika ili od 25.000 tona robe.
Ako aerodrom dostigne jednu od granica u prometu robe navedenu u ovom članu, a ne dostigne potrebnu granicu u prometu putnika, odredbe ovog pravilnika ne primenjuju se na usluge zemaljskog opsluživanja koje se odnose na putnike.
Direktorat dostavlja Evropskoj komisiji, do 1. maja svake godine, podatke o aerodromima koje dostignu navedene granice prometa, radi izrade njihovog spiska.

II. PRISTUP TRŽIŠTU USLUGA ZEMALjSKOG OPSLUŽIVANjA

Načela

Član 5.

Operater aerodroma dužan je da pružaocima usluga zemaljskog opsluživanja omogući pružanje usluga, odnosno da dopusti samoopsluživanje, pod uslovima koji su određeni zakonom kojim se uređuje vazdušni saobraćaja i ovim pravilnikom, na osnovu objektivnih, transparentnih i nediskriminatornih kriterijuma.

Mogućnosti korisnika aerodroma

Član 6.

Svaki korisnik aerodroma može:
(1) da izabere pružaoca usluga zemaljskog opsluživanja;
(2) da se samoopslužuje.
Korisnik aerodroma slobodno bira pružaoca usluga zemaljskog opsluživanja, uz uvažavanje ograničenja i izuzeća predviđenih ovim pravilnikom.
Korisnik aerodroma se samoopslužuje tako što sebi samom neposredno pruža jednu ili više vrsta usluga zemaljskog opsluživanja, uz uvažavanje ograničenja i izuzeća predviđenih ovim pravilnikom.

Ograničenje broja pružalaca usluga zemaljskog opsluživanja

Član 7.

Direktorat može, na pojedinom aerodromu čiji godišnji promet je veći od 2.000.000 putnika ili 50.000 tona robe, da ograniči broj pružalaca usluga zemaljskog opsluživanja na najmanje dva, u pogledu sledećih usluga:
(1) prihvata i otpreme predatog prtljaga;
(2) prihvata i otpreme vazduhoplova na platformi;
(3) snabdevanja vazduhoplova gorivom i mazivom;
(4) prihvata i otpreme pošte i robe, u delu koji se odnosi na fizičko rukovanje pri dolasku, odlasku ili transferu između robnog (kargo) terminala i vazduhoplova.
U slučaju ograničenja broja pružalaca usluga zemaljskog opsluživanja iz stava 1. ovog člana, najmanje jedan pružalac usluga koji bude imao pravo na pružanje usluga ne može direktno ili indirektno da bude pod kontrolom:
(1) operatera aerodroma;
(2) korisnika aerodroma koji je prevezao više od 25% putnika ili robe u godini koja prethodni godini u kojoj su pružaoci usluga izabrani;
(3) subjekta koji direktno ili indirektno