Na osnovu člana 132. stav 8. Zakona o plovidbi i lukama na unutrašnjim vodama ("Službeni glasnik RS", br. 73/10 i 121/12),
Ministar saobraćaja donosi

PRAVILNIK

O PROGRAMU I NAČINU POLAGANjA STRUČNOG ISPITA ZA STICANjE ZVANjA ČLANOVA POSADE BRODOVA TRGOVAČKE MORNARICE

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 59 od 5. jula 2013)

Predmet uređenja

Član 1.

Ovim pravilnikom se propisuje program i način polaganja stručnog ispita za sticanje zvanja članova posade brodova trgovačke mornarice (u daljem tekstu: stručni ispit).

Program stručnog ispita

Član 2.

Program stručnog ispita za sticanje zvanja članova posade brodova trgovačke mornarice obuhvata predmete, i to:
1) Za zvanje zapovednika vrste A:
(1) navigacija i signalizacija: detaljno poznavanje karakteristika vodnih puteva; pojam vodnih i plovnih puteva, vodni i plovni putevi u Republici Srbiji; evropski vodni putevi od međunarodnog značaja, uključujući i unutrašnje vodne puteve pomorskog karaktera koji su navedeni u PriloguIIDirektive91/672/EEZ, osim Rajne; detaljno poznavanje plovnog puta i objekata bezbednosti plovidbe za samostalno upravljanje broda na deonici plovnog puta za koju se polaže ispit; pravila plovidbe u svim vremenskim uslovima; dnevno i noćno obeležavanje brodova; zvučni znaci brodova, detaljno poznavanje opštih geografskih, hidroloških, meteoroloških i morfoloških uslova za plovidbu unutrašnjim i pomorskim vodnim putevima: vlažnost vazduha, magla, strujanje vazduha, atmosferski talozi, karakteristike rečnih tokova, led, vodostaj - praćenje vodostaja, prognoze i dr.; proces plovidbe i manevrisanje brodom, tegljenim, bočnim i potiskivanim sastavom u svim uslovima; međunarodna pravila plovidbe (Osnovna pravila plovidbe na Dunavu, Evropski pravilnik za unutrašnje vodne puteve -CEVNI, Pravila plovidbe na slivu reke Save); zemaljska navigacija sa određivanjem kursa, pozicije broda, navigacionim instrumentima i uređajima; upotreba plovidbenih karata, Rečnih informacionih servisa (RIS) i Servisa za upravljanje brodskim saobraćajem (VTS) i drugih nautičkih pomagala; obeležavanje plovnog puta i objekti bezbednosti plovidbe, brodske prevodnice, manevar prevođenja, zimovnici, sidrišta, skloništa; red u pristaništu, sidrištu i zimovniku; plovidbene nezgode - preduzimanje mera uključujući i sprečavanje prodora vode; postupak u vanrednim situacijama; vezivanje plovila (usmeno i praktično);
(2) plovidbeno pravo i propisi: nacionalni i međunarodni propisi o bezbednosti plovidbe; međunarodni ugovori koji se odnose na unutrašnju plovidbu; propisi Evropske unije koji se odnose na unutrašnju plovidbu; međunarodni propisi za sprečavanje sudara na moru; međunarodni carinski propisi u unutrašnjoj plovidbi; državna pripadnost plovila; značaj i uloga diplomatskih i konzularnih predstavništava u oblasti plovidbe; osnovno poznavanje tehničkih pravila za brodove unutrašnje plovidbe, tehnički pregled brodova; poznavanje prava unutrašnje plovidbe; nadležni organi za bezbednost plovidbe, inspekcijski nadzor; brodske isprave i knjige i njihovo vođenje; isprave članova posade; prevozne isprave; prava i dužnosti zapovednika i drugih članova posade broda, zdravstvena sposobnost brodaraca; upisnici plovila; propisi o prelasku državne granice, carinski i zdravstveni propisi; pravila o postupanju sa brodskim teretom i prevoznim ispravama; sigurnosna zaštita plovila; zaštita na radu; propisi o zaštiti vode i životne sredine od zagađenja sa plovila (usmeno);
(3) brodogradnja: osnovni pojmovi o brodogradnji, vrste plovila, glavni delovi plovila, plovnost plovila, osnovni principi plovnosti; istisnina i nosivost plovila, baždarenje plovila; stabilitet; otpori pri plovidbi plovila; pogonski uređaj broda (glavni i pomoćni), uloga i funkcionisanje krme i propelera; elementi brodskog trupa - sposobnost u pogledu čvrstoće, vodonepropusnosti, plovnosti, stabiliteta i manevarskih sposobnosti; palubni uređaji i oprema za sidrenje, privez, tegljenje i potiskivanje, navigaciju i kormilarenje, signalizaciju i vezu, spašavanje i gašenje od požara; funkcionisanje, rukovanje i održavanje opreme; dodatna oprema za unutrašnje vodne puteve pomorskog karaktera; održavanje brodskog trupa i prostorija; osnovno poznavanje DirektiveEU 2006/87/ECsa izmenama i dopunama (usmeno);
(4) pretovar i prevoz tereta: opšte o teretu, vrste tereta, pretovarni uređaji na brodu, indikatori gaza broda, način ukrcavanja, iskrcavanja i slaganja tereta, stabilitet broda; zaštita trupa od deformacije i preloma i zaštita tereta; postavljanje broda za ukrcavanje i iskrcavanje tereta; raspored tereta s obzirom na čvrstoću i stabilitet broda; određivanje količine tereta na brodu; luke, pristaništa, privremena pretovarna mesta, lučka delatnost, lučki operater, nadležnosti Agencije za upravljanje lukama ( usmeno);
(5) strani jezik (ruski ili francuski, odnosno nemački): poznavanje plovidbene terminologije; čitanje i prevođenje stručnog teksta uz upotrebu rečnika, konverzacija (pismeno i usmeno);
2) Za zvanje zapovednika vrste B:
(1) navigacija i signalizacija: detaljno poznavanje karakteristika vodnih puteva; pojam vodnih i plovnih puteva, vodni i plovni putevi u Republici Srbiji; evropski vodni putevi od međunarodnog značaja; detaljno poznavanje plovnog puta i objekata bezbednosti plovidbe za samostalno upravljanje broda na deonici plovnog puta za koju polaže ispit; pravila plovidbe u svim vremenskim uslovima, uključujući i pravila plovidbe skelom; plovidba na rekama; dnevno i noćno obeležavanje brodova; zvučni znaci brodova, detaljno poznavanje opštih geografskih, hidroloških, meteoroloških i morfoloških uslova za plovidbu; vlažnost vazduha, magla, strujanje vazduha, atmosferski talozi, karakteristike rečnih tokova, led, vodostaj - praćenje vodostaja, prognoze i dr.; proces plovidbe i manevrisanje brodom i skelom sa sopstvenim pogonom u svim uslovima; međunarodna pravila plovidbe (Osnovna pravila plovidbe na Dunavu, Evropski pravilnik za unutrašnje vodne puteve -CEVNI, Pravila plovidbe na slivu reke Save); navigacija sa određivanjem kursa i pozicije broda, navigacionim instrumentima i uređajima; upotreba plovidbenih karata, Rečnih informacionih servisa (RIS) i Servisa za upravljanje brodskim saobraćajem (VTS) i drugih nautičkih pomagala; obeležavanje plovnog puta i objekti bezbednosti plovidbe, brodske prevodnice, manevar prevođenja, zimovnici, sidrišta, skloništa; red u pristaništu, sidrištu i zimovniku; plovidbene nezgode - preduzimanje mera uključujući i sprečavanje prodora vode; postupak u vanrednim situacijama; vezivanje plovila (usmeno i praktično);
(2) plovidbeno pravo i propisi: nacionalni i međunarodni propisi o bezbednosti plovidbe; međunarodni ugovori koji se odnose na plovidbu; propisi Evropske unije koji se odnose na unutrašnju plovidbu; međunarodni carinski propisi u unutrašnjoj plovidbi; državna pripadnost plovila; značaj i uloga diplomatskih i konzularnih predstavništava u oblasti plovidbe; osnovno poznavanje tehničkih pravila za brodove i skele sa sopstvenim pogonom unutrašnje plovidbe, tehnički pregled brodova i skela sa sopstvenim pogonom; poznavanje prava unutrašnje plovidbe; nadležni organi za bezbednost plovidbe, inspekcijski nadzor; brodske isprave i knjige i njihovo vođenje; isprave članova posade; prevozne isprave; prava i dužnosti zapovednika i drugih članova posade broda i skele sa sopstvenim pogonom; zdravstvena sposobnost brodaraca; postupci u slučaju plovidbenih nezgoda; upisnici plovila; propisi o prelasku državne granice, carinski i zdravstveni propisi; pravila o postupanju sa brodskim teretom i prevoznim ispravama; sigurnosna zaštita plovila; zaštita na radu; propisi o zaštiti vode i životne sredine od zagađenja sa plovila (usmeno);
(3) brodogradnja: osnovni pojmovi o brodogradnji, vrste plovila, glavni delovi plovila, plovnost plovila, osnovni principi plovnosti; istisnina i nosivost plovila, baždarenje plovila; stabilitet; otpori pri plovidbi plovila; pogonski uređaj broda, uloga i funkcionisanje krme i propelera; elementi brodskog trupa - sposobnost brodskog trupa u pogledu čvrstoće, vodonepropusnosti, plovnosti, stabiliteta i manevarskih sposobnosti; palubni uređaji i oprema za sidrenje, privez, navigaciju, kormilarenje, signalizaciju i