Na osnovu člana 97. Zakona o turizmu ("Službeni glasnik RS", broj 36/09),
Ministar ekonomije i regionalnog razvoja donosi
PRAVILNIK
O PROGRAMU I NAČINU POLAGANjA STRUČNOG ISPITA ZA TURISTIČKOG VODIČA I TURISTIČKOG PRATIOCA
(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 40 od 11. juna 2010, 55/12)
I. UVODNA ODREDBA
Član 1.
Ovim pravilnikom propisuju se program i način polaganja stručnog ispita za turističkog vodiča i turističkog pratioca.
II. PROGRAM I GRADIVO STRUČNOG ISPITA
Član 2.
Stručni ispit za turističkog vodiča polaže se po programu koji obuhvata sledeće predmete:
1) Osnovi turizma;
2) Turistički resursi;
3) Agencijsko i hotelijersko poslovanje;
4) Društveno uređenje, turistička politika i propisi u turizmu;
5) Informativno-vodička služba u turizmu;
6) Nacionalna istorija;
7) Strani jezik.
Stručni ispit za turističkog pratioca polaže se po programu koji obuhvata sledeće predmete:
1) Društveno uređenje, turistička politika i propisi u turizmu;
2) Informativno-vodička služba u turizmu;
3) Agencijsko i hotelijersko poslovanje;
4) Strani jezik.
Član 3.
Predmet Osnovi turizma obuhvata sledeće gradivo: pojam turizma i vidovi turizma; funkcije turizma; osnovne karakteristike razvoja turizma; osnovne karakteristike epoha razvoja turizma; savremene tendencije u međunarodnom turizmu; globalna turistička kretanja; pojam usluga i uslužnih delatnosti u turizmu; osnovni faktori razvoja turizma; definisanje potrošača u turizmu; vrste turističkih putovanja; karakteristike turističkog tržišta; specifičnosti turističke ponude i tražnje; heterogenost turističkih kretanja; definisanje pojma turističkih motiva i njihove karakteristike; osnovne funkcije turizma; značaj i uloga marketinga u turizmu; zagađenje i turistički razvoj; pojam i značaj održivog razvoja turizma; važniji trendovi u turizmu.
Član 4.
Predmet Turistički resursi obuhvata oblast prirodnih resursa i oblast kulturnih resursa.
Oblast Prirodni resursi obuhvata sledeće gradivo: saobraćajno-geografski položaj i granice Republike Srbije; turistički položaj Republike Srbije; prirodni potencijali za razvoj turizma Republike Srbije; geomorfološki turistički resursi; hidrološki resursi; termomineralne vode Republike Srbije; klima kao turistički resurs; flora i fauna kao turistički resurs; antropogeni turistički resursi (etnografski, umetnički i ambijentalni); gradski turistički centri; planinski turistički centri; banjski turistički centri; seoski turizam; kongresni turizam; tranzitni turizam; nautički turizam; banjski turizam; sportski i manifestacioni turizam; turizam posebnih interesovanja; zaštita životne sredine i nacionalni parkovi.
Oblast Kulturni resursi obuhvata sledeće gradivo: osnovna obeležja stvaralaštva i uticaj na našu kulturu; praistorijske i antičke umetnosti; romanska i gotska umetnost; islamska umetnost; barok; umetnosti 19. veka; savremeno kulturno i umetničko stvaralaštvo; monumentalno slikarstvo u srednjevekovnoj Srbiji; srednjevekovna umetnost Kosova i Metohije; spomenici raške škole; spomenici moravske škole; srednjevekovni manastiri; fruškogorski manastiri; manastiri Ovčarsko-Kablarske klisure; humanizam i renesansa; tvrđave na Dunavu; pravci u modernoj umetnosti; oblici folklornog stvaralaštva.
Član 5.
Predmet Agencijsko i hotelijersko poslovanje u turizmu obuhvata sledeće gradivo: nastanak i razvoj turističkih agencija; savremene tendencije poslovanja turističkih agencija; vrste turističkih agencija; funkcije agencija na turističkom tržištu; nastanak i razvoj organizatora putovanja; turistički aranžmani; hotelijerstvo kao privredna delatnost; tržišne osnove poslovanja u hotelijerstvu; opšti pristup klasifikaciji i kategorizaciji objekata; poslovna saradnja hotelijera i turističkih agencija; međunarodni lanci hotela; mala i srednja preduzeća u hotelijerstvu.
Član 6.
Predmet Društveno uređenje, turistička politika i propisi u turizmu obuhvata sledeće gradivo: društveno uređenje, osnovni instrumenti turističke politike; osnovni sistemski propisi i mere ekonomske politike Republike Srbije od značaja za poslovanje i kretanje u turizmu.
Član 7.
Predmet Informativno-vodička služba u turizmu obuhvata sledeće gradivo: mesto i uloga informativne službe u turizmu; karakteristike informativno-propagandne delatnosti u turizmu; komunikacije u turizmu; mesto i uloga turističkih vodiča i turističkih pratilaca u realizaciji turističkih aranžmana; specifičnosti rada turističkih vodiča i turističkih pratilaca; metodologija rada turističkih vodiča i turističkih pratilaca; dokumentacija pri realizaciji turističkih aranžmana; nepredviđene situacije u radu turističkih vodiča i turističkih pratilaca; ponašanje i etika u radu turističkih vodiča i turističkih pratilaca; korišćenje savremene tehnologije u radu turističkih vodiča i turističkih pratilaca; veština vođenja.
Član 8.
Predmet Nacionalna istorija obuhvata sledeće gradivo: periodizacija praistorije; kameno doba na Balkanu; bronzano i gvozdeno doba na tlu Srbije; grčka antička kultura i rimsko doba na Balkanu; poreklo Slovena, njihove seobe i doseljavanje Slovena; hristijanizacija Slovena; najstarije srpske kneževine; nastanak glagoljice i ćirilice; Srbija u 11. i 12. veku; stvaranje srpske države; Stefan Nemanja i njegovo doba; Sveti Sava život i delo; sticanje međunarodne nezavisnosti Srbije; nastanak, razvoj i značaj srpske pravoslavne crkve; turska osvajanja Balkana; Kosovska bitka; balkanske zemlje pod turskom vlašću; obnova Pećke patrijaršije i njen značaj; uzroci, početak i tok Prvog srpskog ustanka; početak i tok Drugog srpskog ustanka; sticanje međunarodne nezavisnosti Srbije; Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca; dinastija Karađorđevića; dinastija Obrenovića; Prvi i Drugi balkanski rat; Prvi svetski rat; učešće Jugoslavije u Drugom svetskom ratu; stvaranje i razvoj posleratne Jugoslavije (FNRJ, SFRJ i SRJ); stvaranje državne zajednice Srbija i Crna Gora; Republika Srbija od 2006. godine do danas.
Član 8a
Predmet strani jezik kandidat polaže iz jednog od sledećih stranih jezika: engleskog, francuskog, nemačkog, ruskog, španskog ili italijanskog jezika, koji su obuhvaćeni nastavnim planom i programom ministarstva nadležnog za poslove prosvete.
Kandidat mora da pokaže znanje stranog jezika tako da:
1) razume suštinu konkretnih ili apstraktnih sadržaja u složenim tekstovima, kao i stručnu raspravu vezanu za delatnost koju obavlja;
2) je u stanju da se izražava sa određenim stepenom spontanosti i lakoće, tako da razgovor sa izvornim govornikom ne predstavlja napor ni jednoj ni drugoj strani;
3) se o velikom broju tema izražava jasno i potpuno, ume da iskaže svoje mišljenje o aktuelnim dešavanjima i izloži prednosti i mane različitih situacija i pojava.
III. NAČIN POLAGANjA STRUČNOG ISPITA
Član 9.
Stručni ispit za turističkog vodiča polaže se pred Komisijom za polaganje stručnog ispita za turističkog vodiča, a stručni ispit za turističkog pratioca polaže se pred Komisijom za polaganje stručnog ispita za turističkog pratioca koje obrazuje ministar nadležan za poslove turizma (u daljem tekstu: ministar).
Komisija za polaganje stručnog ispita za turističkog vodiča ima predsednika, i osam članova koji imaju zamenike, a Komisija za polaganje stručnog ispita za turističkog pratioca ima predsednika i četiri člana koji imaju zamenike.
Predsednik i članovi komisija iz stava 1. ovog člana su ispitivači za određene predmete.
Na predlog predsednika komisija iz stava 1. ovog člana, mogu se imenovati ispitivači van sastava tih komisija, o čemu ministar donosi posebno rešenje.
Administrativne poslove za komisije iz