Na osnovu člana 129. stav 6. Zakona o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja ("Službeni glasnik RS", br. 72/09, 52/11 i 55/13),
Ministar prosvete, nauke i tehnološkog razvoja donosi

PRAVILNIK

O STALNOM STRUČNOM USAVRŠAVANjU I STICANjU ZVANjA NASTAVNIKA, VASPITAČA I STRUČNIH SARADNIKA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 85 od 27. septembra 2013)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilnikom utvrđuju se: oblici stručnog usavršavanja, prioritetne oblasti za stručno usavršavanje za period od tri godine, programi i način organizovanja stalnog stručnog usavršavanja; uslovi, organ koji odlučuje o sticanju zvanja i postupak napredovanja, sticanje zvanja u toku usavršavanja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika; obrazac uverenja o savladanom programu i druga pitanja od značaja za razvoj sistema stručnog usavršavanja.

Član 2.

Profesionalni razvoj je složen proces koji podrazumeva stalno razvijanje kompetencija nastavnika, vaspitača i stručnog saradnika radi kvalitetnijeg obavljanja posla i unapređivanja razvoja dece i učenika i nivoa postignuća učenika.
Sastavni i obavezni deo profesionalnog razvoja je stručno usavršavanje koje podrazumeva sticanje novih i usavršavanje postojećih kompetencija važnih za unapređivanje vaspitno-obrazovnog, obrazovno-vaspitnog, vaspitnog, stručnog rada i nege dece (u daljem tekstu: obrazovno-vaspitni rad).
Sastavni deo profesionalnog razvoja jeste i razvoj karijere napredovanjem u određeno zvanje.

Član 3.

Stručno usavršavanje nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika ustanova planira u skladu sa potrebama i prioritetima obrazovanja i vaspitanja dece i učenika, prioritetnim oblastima koje utvrđuje ministar nadležan za poslove obrazovanja (u daljem tekstu: ministar) i na osnovu sagledavanja nivoa razvijenosti svih kompetencija za profesiju nastavnika, vaspitača i stručnog saradnika u ustanovi.
Potrebe i prioritete stručnog usavršavanja ustanova planira na osnovu iskazanih ličnih planova profesionalnog razvoja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika, rezultata samovrednovanja i vrednovanja kvaliteta rada ustanove, izveštaja o ostvarenosti standarda postignuća i drugih pokazatelja kvaliteta obrazovno-vaspitnog rada.
Lični plan profesionalnog razvoja nastavnika, vaspitača i stručnog saradnika sačinjava se na osnovu samoprocene nivoa razvijenosti svih kompetencija za profesiju nastavnika, vaspitača i stručnog saradnika (u daljem tekstu: kompetencije).

Član 4.

Stalno stručno usavršavanje ostvaruje se aktivnostima koje:
1) preduzima ustanova u okviru svojih razvojnih aktivnosti, i to:
(1) izvođenjem uglednih časova, odnosno aktivnosti sa diskusijom i analizom,
(2) izlaganjem na sastancima stručnih organa i tela koje se odnosi na savladan program stručnog usavršavanja ili drugi oblik stručnog usavršavanja van ustanove, prikaz knjige, priručnika, didaktičkog materijala, stručnog članka, različite vrste istraživanja, studijsko putovanje i stručnu posetu i dr. sa obaveznom diskusijom i analizom,
(3) ostvarivanjem:
- istraživanja (naučna, akciona,ad hoci dr.),
- projekta obrazovno-vaspitnog karaktera u ustanovi,
- programa od nacionalnog značaja u ustanovi,
- programa ogleda, model centar,
- oblika stručnog usavršavanja koji je pripremljen i ostvaren u ustanovi u skladu sa potrebama zaposlenih;
2) se sprovode po odobrenim programima obuka i stručnih skupova, u skladu sa ovim pravilnikom;
3) preduzima ministarstvo nadležno za poslove obrazovanja (u daljem tekstu: Ministarstvo), Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja i Zavod za vrednovanje kvaliteta obrazovanja i vaspitanja po postupku utvrđenom ovim pravilnikom, i to kroz:
(1) programe obuka,
(2) stručne skupove,
(3) letnje i zimske škole,
(4) stručna i studijska putovanja;
4) ostvaruju visokoškolske ustanove na osnovu programa u okviru celoživotnog učenja;
5) se organizuju na međunarodnom nivou, a od značaja su za obrazovanje i vaspitanje, odnosno učešćem na međunarodnim seminarima i skupovima;
6) preduzima nastavnik, vaspitač i stručni saradnik u skladu sa ličnim planom profesionalnog razvoja, i to aktivnostima koje nisu navedene u tač. 1) do 5) ovog člana.

Član 5.

Stručno usavršavanje iz člana 4. tač. 1) i 2) ovog pravilnika jeste obavezna aktivnost nastavnika, vaspitača i stručnog saradnika utvrđena pedagoškom normom, u okviru 40-časovne radne nedelje.
Za stručno usavršavanje iz člana 4. tač. 2) do 5) ovog pravilnika nastavnik, vaspitač i stručni saradnik ima pravo na plaćeno odsustvo u skladu sa Zakonom o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja (u daljem tekstu: Zakon) i posebnim kolektivnim ugovorom.

II. OBLICI STALNOG STRUČNOG USAVRŠAVANjA

Član 6.

Oblici stalnog stručnog usavršavanja nastavnika, vaspitača i stručnog saradnika, a koje nadležni organ ili organizacija odobri po utvrđenoj proceduri, jesu:
1) programi stalnog stručnog usavršavanja koji se ostvaruju izvođenjem obuke;
2) programi visokoškolskih ustanova kao oblika celoživotnog učenja;
3) stručni skupovi:
(1) kongres,
(2) sabor, susreti i dani,
(3) konferencija,
(4) savetovanje,
(5) simpozijum,
(6) okrugli sto,
(7) tribina;
4) letnje i zimske škole;
5) stručna i studijska putovanja.
Oblici stalnog stručnog usavršavanja iz stava 1. ovog člana ostvaruju se, odnosno organizuju se kao domaći ili međunarodni.

1. Programi i prioritetne oblasti stalnog stručnog usavršavanja

Član 7.

Program stalnog stručnog usavršavanja iz člana 6. stav 1. tačka 1) ovog pravilnika, u skladu sa Zakonom odobrava Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja (u daljem tekstu: Zavod) na osnovu konkursa, u skladu sa ovim pravilnikom, a za programe na jezicima nacionalnih manjina na kojima se ostvaruje obrazovno-vaspitni rad u Autonomnoj pokrajini Vojvodini - Pedagoški zavod Vojvodine (u daljem tekstu: Pedagoški zavod).
Programe stručnog usavršavanja koji se ostvaruju izvođenjem obuke, stručne skupove, i letnje i zimske škole odobrava Zavod i objavljuje na svojoj internet stranici.
Program iz stava 1. ovog člana koji je od javnog interesa donosi ministar i određuje izvođača obuke.
Program od javnog interesa su programi koji svojim sadržajem, ciljevima i ishodima doprinose sistemskom razvoju i unapređivanju obrazovno-vaspitnog rada i ne podležu konkursu.
Program iz stava 1. ovog člana sadrži: naziv, cilj, kompetencije koje program razvija i unapređuje, sadržaj, oblike rada, ciljne grupe, trajanje programa i vremenski raspored aktivnosti, način provere primene stečenih znanja i veština.
Program iz st. 1. i 2. ovog člana može da sadrži module.
Modul, u smislu ovog pravilnika, jeste skup funkcionalno povezanih sadržaja i oblika rada u okviru osnovne teme programa i može da se ostvaruje kao posebna celina.

Član 8.

Prioritetne oblasti stručnog usavršavanja od značaja za razvoj obrazovanja i vaspitanja jesu:
1) jačanje profesionalnih kapaciteta zaposlenih, naročito u oblasti inovativnih metoda nastave i upravljanja odeljenjem;
2) učenje da se uči i razvijanje motivacije za učenje;
3) zdravstveno obrazovanje i razvijanje zdravih stilova života;
4) komunikacijske veštine;
5) održivi razvoj i zaštita životne sredine;
6) prevencija nasilja, zlostavljanja i zanemarivanja;
7) prevencija diskriminacije;
8) inkluzija dece i učenika sa smetnjama u razvoju i iz društveno marginalizovanih grupa;
9) saradnja sa roditeljima, učenicima i učeničkim parlamentima;
10) informaciono-komunikacione tehnologije.

Član 9.

Zavod raspisuje konkurs za odobravanje programa stalnog stručnog usavršavanja svake druge godine.
Konkurs se objavljuje u javnom glasilu "Prosvetni pregled" i na veb stranici Zavoda i traje od 1. do 31. oktobra.
Pravo učešća na konkursu imaju: predškolska ustanova, osnovna i srednja škola, dom učenika, visokoškolska ustanova, instituti, ustanove i udruženja koji obavljaju delatnosti koje mogu da budu predmet stručnog usavršavanja (u daljem tekstu: izvođač programa).
U prijavi na konkurs dostavlja se program stalnog stručnog usavršavanja, u kome se, osim sadržaja iz člana 7. stav 5. ovog pravilnika, navode i:
1) naziv i reference izvođača programa u vezi sa temom programa;
2) reference autora u vezi sa temom programa;
3) reference realizatora obuke u vezi sa temom programa i u vezi sa veštinama i iskustvom u izvođenju obuka;
4) prioritetne oblasti koje utvrdi Ministarstvo, a na koje se program odnosi;
5) rezultate istraživanja (naučnih, akcionih,ad hoci dr.) koja ukazuju na problem koji je moguće prevazići predloženim programom i procenu očekivanih efekata obuke;
6) specifikacija cene.
Program stalnog stručnog usavršavanja ostvaruje se kroz obuku koja može da traje najkraće osam, a najduže 24 sata. Obuka može da traje najduže osam sati dnevno.
Najveći broj učesnika po grupi jeste 30.
Obuku izvode najmanje dva realizatora.
Isti realizator može da