Na osnovu člana 14. stav 1. tačka 5) podtačka (5) Zakona o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja ("Službeni glasnik RS", br. 72/09 i 52/11),
Nacionalni prosvetni savet donosi

PRAVILNIK

O STANDARDIMA USLOVA ZA OSTVARIVANjE POSEBNIH PROGRAMA U OBLASTI PREDŠKOLSKOG VASPITANjA I OBRAZOVANjA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 61 od 22. juna 2012)

Član 1.

Ovim pravilnikom utvrđuju se standardi uslova za ostvarivanje posebnih programa u oblasti predškolskog vaspitanja i obrazovanja.

Član 2.

Standardi uslova za ostvarivanje posebnih programa u oblasti predškolskog vaspitanja i obrazovanja odštampani su uz ovaj pravilnik i čine njegov sastavni deo.

Član 3.

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Broj 110-00-177/2012-07
U Beogradu, 21. maja 2012. godine
Predsednik Nacionalnog prosvetnog saveta, prof. dr Desanka Radunović, s.r.
STANDARDI USLOVA ZA OSTVARIVANjE POSEBNIH PROGRAMA U OBLASTI PREDŠKOLSKOG VASPITANjA I OBRAZOVANjA
Standardima za posebne i specijalizovane programe utvrđuju se osnovni uslovi, načini ostvarivanja i finansiranja posebnih, specijalizovanih programa i drugih oblika rada i usluga predškolskih programa predviđenih članom 19. Zakona o predškolskom vaspitanju i obrazovanju ("Službeni glasnik RS", broj 18/10) i članom 39. Zakona o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja ("Službeni glasnik RS", br. 72/09 i 52/11).
I*POLAZIŠTA ZA STANDARDE USLOVA OSTVARIVANjA POSEBNIH I SPECIJALIZOVANIH PROGRAMA
Polazišta za standarde uslova posebnih i specijalizovanih programa su:
- Shvatanja deteta kao osobe i nosioca prava sa posebnim interesovanjima i iskustvima čija dobrobit zavisi od odnosa sa bliskim osobama i od nastojanja zajednice da obezbedi mogućnosti za dostupnost i različitost u njihovom vaspitanju i obrazovanju;
- Shvatanja predškolske ustanove kao otvorenog sistema, inicijatora i jednog od učesnika u različitim programima u predškolskom vaspitanju i obrazovanju;
- Savremena istraživanja ranog detinjstva i ranog obrazovanja koja uvažavaju postojanje individualnih razlika kod dece i potvrđuju da deca u tom periodu doživljavaju najbrži razvoj i promene;
- Shvatanja o potrebama dece i njihovoj ulozi u porodici i zajednici;
- Naučna i stručna saznanja o modelima različitih oblika predškolskog vaspitanja i obrazovanja, koja su komplementarna postojećim oblicima, programima i uslugama u predškolskim ustanovama;
- Razvijanje različitih oblika i programa predškolskog vaspitanja i obrazovanja koji su zasnovani na zajedničkom delovanju kulturnih, obrazovnih i naučnih institucija, organizacija i udruženja, institucija koje učestvuju u donošenju politike predškolskog vaspitanja i obrazovanja, porodica i svih drugih činilaca koji mogu doprineti diversifikaciji oblika i programa predškolskog vaspitanja i obrazovanja.
Zakonski osnov dokumenta:
- Zakon o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja ("Službeni glasnik RS", br. 72/09 i 52/11);
- Zakon o predškolskom vaspitanju i obrazovanju ("Službeni glasnik RS", broj 18/10);
- Pravilnik o opštim osnovama predškolskog vaspitanja i obrazovanja ("Službeni glasnik RS", broj 14/2006);
- Pravilnik o osnovama programa odmora, rekreacije, klimatskog oporavka i nastave u prirodi ("Službeni glasnik RS", broj 52/95);
- Pravilnik o normativu sredstava za realizaciju vaspitno-obrazovnog programa u predškolskoj ustanovi ("Službeni glasnik RS", broj 46/94);
- Pravilnik o bližim uslovima za organizovanje oblika rada sa decom i obavljanje pojedinih poslova i usluga iz delatnosti predškolske ustanove ("Službeni glasnik RS", broj 34/95);
- Pravilnik o bližim uslovima za početak rada i obavljanje delatnosti ustanova za decu ("Službeni glasnik RS", br. 50/94 i 6/96);
- Pravilnik o uslovima za planiranje i projektovanje objekata u vezi sa nesmetanim kretanjem dece, starih, hendikepiranih i invalidnih ("Službeni glasnik RS", broj 18/97).
II*ULOGA STANDARDA USLOVA ZA OSTVARIVANjE POSEBNIH I SPECIJALIZOVANIH PROGRAMA
Uloga standarda uslova za posebne i specijalizovane programe je da doprinesu:
- sistemskom uređenju delatnosti predškolskog vaspitanja i obrazovanja;
- raznovrsnosti ponude programa, oblika rada i usluga deci i porodicama sa decom predškolskog yzrasta;
- stvaranju približno jednakih uslova i mogućnosti za dostupnost različitih oblika i vrsta programa predškolskog vaspitanja i obrazovanja za svu decu bez diskriminacije i izdvajanja po bilo kom osnovu, u skladu sa zakonom;
- građenju odnosa sa porodicom, lokalnom zajednicom i širom društvenom sredinom u skladu sa potrebama predškolske dece i njihovih roditelja kako bi se uvažile razvojne specifičnosti predškolskog uzrasta, stvorili uslovi za negovanje igre kao autentičnog načina izražavanja i učenja predškolskog deteta, te uvažile kulturne i jezičke specifičnosti sredine u kojoj ono odrasta, u skladu sa zakonom;
- jačanju i unapređivanju vaspitne funkcije porodice;
- zadovoljavanju potreba dece i njihovih porodica za različitošću i posebnošću kroz raznovrsne oblike pedagoškog rada u skladu sa razvojnim karakteristikama dece, promenama u tehničko-tehnološkim, kulturnim, obrazovnim, sportskim i rekreativnim sadržajima koje nudi uža i šira zajednica;
- uspešnijem uključivanju dece predškolskog uzrasta u dalje vaspitanje i obrazovanje i društvenu sredinu kroz interakciju sa decom različitih uzrasta i različitim odraslim osobama;
- stvaranju podsticaja za stalno obrazovanje i stručno usavršavanje vaspitača i stručnih saradnika;
- istraživanju i unapređivanju prakse predškolskog vaspitanja i obrazovanja.
Standardi predstavljaju utvrđene norme (merila, kriterijumi, zahtevi) u pogledu uslova koje treba obezbediti da bi se vaspitno-obrazovni rad uspešno realizovao.
III*OPŠTI STANDARDI USLOVA ZA OSTVARIVANjE POSEBNIH I SPECIJALIZOVANIH PROGRAMA
STANDARD 1
FUNKCIJA POSEBNIH I SPECIJALIZOVANIH PROGRAMA:
1.1. Funkcija Programa posebnih oblasti vaspitno-obrazovnog rada je da stimuliše celovit razvoj dece, pruži mogućnost za socijalizaciju i podršku razvoju posebnih sklonosti i interesovanja u skladu sa njihovim psihofizičkim mogućnostima;
1.2. Funkcija Programa negovanja jezika i kulture nacionalne manjine je negovanje jezika i kultura nacionalnih manjina;
1.3. Funkcija Prigodnih i povremenih programa koji imaju za cilj ostvarivanje kulturnih i rekreativnih aktivnosti, odnosno odmora dece su sledeće: pružanje mogućnosti za socijalizaciju, podsticanje fizičkog rasta i razvoja, kultivisanje stvaralačkog izražavanja (pokretom, glasom, govorom, crtežom) i sposobnosti komunikacije, osamostaljivanje, bogaćenje neposrednog iskustva o prirodi.
1.4 Funkcija Programa podrške porodici je dodatna podrška porodici u ostvarivanju roditeljske uloge i povezivanje porodice i sistema javnog vaspitanja i obrazovanja putem različitih sadržaja i aktivnosti, kao i kroz posebne i specijalizovane savetodavne oblike rada.
1.5. Funkcija Programa za rad sa decom u porodici je dodatna podrška porodici koja ima potrebe za profesionalnim i stručnim zbrinjavanjem deteta, a čija deca nisu uključena u život i rad PU, ili kao dodatna pomoć porodici čija su deca uključena u predškolsku ustanovu.
1.6. Funkcija Drugih programa i oblika rada i usluga je prilagođavanje specifičnim i povremenim potrebama dece i porodice (organizovanje razmene ili prodaje igračaka, bebi-opreme, sportskih rekvizita, usluga zubne ordinacije, sistematski pregledi dece; organizovanje i odvođenje dece na pozorišne i filmske predstave, izložbe, muzeje, organizovanje prevoza dece i dr.).
STANDARD 2
KORISNICI POSEBNIH I SPECIJALIZOVANIH PROGRAMA
2.1. Korisnici posebnih i specijalizovanih programa (u daljem tekstu korisnici) su deca koja su i koja nisu obuhvaćena redovnim predškolskim programima kao i njihovi roditelji i drugi zainteresovani u skladu sa funkcijom i specifičnostima programa.
2.2. Za učešće u konkretnom programu deca i roditelji se prijavljuju organizatoru posebnih i specijalizovanih programa.
STANDARD 3
ORGANIZATORI POSEBNIH I SPECIJALIZOVANIH PROGRAMA
3.1. Organizator posebnih i specijalizovanih programa (u daljem tekstu organizator) je predškolska ustanova, koja može