Na osnovu člana 30. stav 1, 4. i 5. Zakona o standardizaciji ("Sl. list SFRJ", br. 33/77 i 11/80), u saglasnosti sa predsednikom Saveznog komiteta za energetiku i industriju, predsednikom Saveznog komiteta za rad, zdravstvo i socijalnu zaštitu i saveznim sekretarom za unutrašnje poslove, direktor Saveznog zavoda za standardizaciju propisuje

PRAVILNIK

O TEHNIČKIM NORMATIVIMA ZA IZGRADNjU NADZEMNIH ELEKTROENERGETSKIH VODOVA NAZIVNOG NAPONA OD 1 kVDO 400 kV

(Objavljen u "Sl. listu SFRJ", br. 65/88 i 18/92)

I. OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Ovim prvilnikom propisuju se tehnički normativi za izgradnju nadzemnih elektroenergetskih vodova (u daljem tekstu: vodovi) koji služe za prenos i razvod električne energije, nazivnog napona od 1kVdo uključivo 400kV.
Odredbe ovog pravilnika ne primenjuju se na kontaktne vodove za električnu vuču i na nadzemne kablovske vodove.

Član 2.

Niže navedeni izrazi, u smislu ovog pravilnika, imaju sledeća značenja:
1) nadzemni elektroenergetski vod je skup svih delova koji služe za nadzemno vođenje provodnika koji prenose i razvode električnu energiju, kojim su obuhvaćeni: provodnici, zaštitna užad, zemljovodi, uzemljivači, izolatori, nosači, konzole, stubovi i temelji;
2) niskonaponska vod je vod čiji nazivni napon ne prelazi 1000 V;
3) visokonaponski vod je vod čiji nazivni napon prelazi 1000 V;
4) nazivni napon je napon prema kome je vod dimenzionisan, građen i nazvan;
5) maksimalni pogonski napon je vrednost napona između faznih provodnika koja u normalnom pogonu ne sme biti prekoračena;
6) provodnici su metalne žice ili užad koja služe za provođenje struje;
7) zaštitno uže je zemljeno uže koje služi za zaštitu voda od atmosferskih i pogonskih prenapona;
8) sigurnosno uže je uzemljeno uže koje služi za zaštitu od dodira sa drugim vodom;
9) stvarni presek žice je geometrijski presek žice, a stvarni presek užeta je zbir geometrijskih preseka svih žica u užetu,bez obzira na to da li su žice od istog materijala ili od različitih materijala;
10) zatezna čvrstoća žice je najmanje naprezanje pri kome dolazi do prekida žice. Vrednosti zatezne čvrstoće su u skladu sa vrednostima zatezne čvrstoće pre použavanja i navedene su u odgovarajućim jugoslovenskim standardima;
11) sila kidanja je 95% od računske sile kidanja za jednometalno uže, a 90% od računske sile kidanja za dvometalno uže. Računska sila kidanja utvrđena je u propisima o jugoslovenskim standardima za metalnu užad, a prekidna čvrstoća izračunava se iz tako definisane sile kidanja i preseka užeta;
12) maksimalno radno naprezanje provodnika, odnosno zaštitnog užeta je odabrana računska vrednost koju horizontalna komponenta zatezne čvrstoće postiže na temperaturi od -5^oCpri normalnom dodatnom opterećenju, ili na temperaturi od -20^oCbez dodatnog opterećenja;
13) normalno dozvoljeno naprezanje provodnika, odnosno zaštitnog užeta je naprezanje koje se ne sme prekoračiti pod normalnim uslovima, tj. na temperaturi od -5^oCpri normalnom dodatnom opterećenju i na temperaturi od -20^oCbez tog opterećenja i odnosi se na horizontalnu komponentu naprezanja;
14) izuzetno dozvoljeno naprezanje provodnika, odnosno zaštitnog užeta je naprezanje koje se ne sme prekoračiti pod izuzetnim uslovima, tj. na temperaturi od - 5^oCpri izuzetnom dodatnom opterećenju i odnosi se na naprezanje u tački učvršćenja;
15) sila naprezanja provodnika, odnosno zaštitnog užeta je proizvod stvarnog preseka i maksimalnog radnog naprezanja;
16) dodatno opterećenje je opterećenje provodnika, odnosno zaštitnog užeta od inja, leda ili snega, a dejstvuje vertikalno naniže i dodaje se težini provodnika, odnosno zaštitnog užeta;
17) težina provodnika, odnosno zaštitnog užeta (sa dodatnim opterećenjem ili bez njega) koja opterećuje tačku učvršćenja je proizvod jedinične težine provodnika, odnosno zaštitnog užeta po metru (sa dodatnim opterećenjem ili bez njega) i gravitacionog raspona izraženog u metrima;
18) gravitacioni raspon je udaljenost od najniže tačke lančanice s jedne strane stuba do najniže tačke lančanice s druge strane stuba;
19) ugib provodnika, odnosno zaštitnog užeta je vertikalni razmak od prave koja spaja tačke učvršćenja do provodnika, odnosno zaštitnog užeta, meren na sredini raspona;
20) raspon je horizontalni razmak između dva susedna stuba;
21) zatezno polje je deo voda koji se nalazi između dva susedna zatezna stuba;
22) raspon ukrštanja je raspon u kome vod prelazi preko nekog objekta navedenog u glavi VIII ovog pravilnika;
23) susedni raspon je raspon koji se nalazi neposredno do raspona ukrštanja;
24) polje ukrštanja je zatezno polje u kome vod prelazi preko nekog objekta navedenog u glavi VIII ovog pravilnika;
25) susedno polje je zatezno polje koje se nalazi neposredno do polja ukrštanja;
26) pojačana mehanička sigurnost je pojačana sigurnost voda postignuta izolacijom koja je u mehaničkom pogledu jače dimenzionisana;
27) pojačana električna sigurnost je pojačana sigurnost voda postignuta izolacijom koja je u električnom pogledu jače dimenzionisana;
28) sigurnosni razmak je najmanji dozvoljeni razmak između delova pod naponom, odnosno između dela pod naponom i uzemljenog dela voda, za odgovarajući nazivni napon;
29) sigurnosna visina je najmanja dozvoljena vertiklana udaljenost provodnika, odnosno delova pod naponom od zemlje ili nekog objekta pri temperaturi + 40 oC, odnosno pri temperaturi -5^oCsa normalnim dodatnim opterećenjem bez vetra;
30) sigurnosna udaljenost je najmanja dozvoljena udaljenost provodnika, odnosno delova pod naponom od zemlje ili nekog objekta u bilo kom pravcu pri temperaturi + 40^oCi opterećenju vetrom od nule do punog iznosa;
31) stub je bilo koja konstrukcija koja nosi izolatore, provodnike i zaštitnu užad (npr., stub, zidna konzola, nosač i sl.);
32) noseći (linijski) stub je stub koji nosi provodnike i zaštitnu užad;
33) zatezni stub je stub koji služi za zatezanje provodnika i zaštitne užadi;
34) normalni slučaj opterećenja stuba je slučaj koji nastaje kad su svi delovi voda neoštećeni;
35) vanredni slučaj opterećenja voda je slučaj koji nastaje kad je jedan provodnik ili jedno zaštitno uže s jedne strane stuba prekine;
36) uzemljenje je električno provodno spajanje pojedinih delova voda sa zemljom;
37) otpornost uzemljenja je zbir otpornosti rasprostiranja uzemljivača i otpronsoti zemljovoda;
38) otpornost rasprostiranja uzemljivača je otpronost zemlje između uzemljivača i referentne zemlje;
39) referentna zemlja je područje zemljišta koje je od pripadajućeg uzemljivača udaljeno toliko da se između ma kojih tačaka tog područja ne pojavljuju znatnije razlike potencijala;
40) izolacija voda je izolacija koja se sastoji od vazdušnih razmaka i izolatora u dodiru sa vazduhom koji su podvrgnuti dielektričnom naprezanju, atmosferskim i drugim uticajima (vlaga, prašina, nečistoća itd.);
41) izolator je deo montažnog sklopa koji služi za električno izolovanje i mehaničko spajanje provodnika sa nosećom konstrukcijom;
42) izolatorski lanac je montažan sklop jednog ili više izolatora i opreme za nošenje, koji služi za električno izolovanje i mehaničko spajanje provodnika sa nosećom konstrukcijom.

II. USLOVI PRORAČUNA

1. Temperatura

Član 3.

Provodnici i zaštitna užad proračunavaju se za sledeće uslove:



1) minimalna temperatura					- 20^oC

2) maksimalna temperatura					+ 40^oC

3) temperatura pri kojoj postoji dodatno opterećenje na vodu	- 5^oC

2. Dodatno opterećenje

Član 4.

Pri proračunavanju provodnika i zaštitne užadi uzima se da se na njima stvara dodatno opterećenje od inja, leda ili mokrog snega (u daljem tekstu: dodatno opterećenje).
Smatra se da dodatno opterećenje dejstvuje verikalno naniže i ono se dodaje težini provodnika, odnosno zaštitnog užeta.