Na osnovu člana 43. stav 1. tačka 2. Zakona o zdravstvenoj ispravnosti životnih namirnica i predmeta opšte upotrebe ("Službeni list SFRJ", br. 53/91), u sporazumu sa saveznim ministrom za unutrašnju trgovinu i saveznim ministrom za poljoprivredu, savezni ministar za rad, zdravstvo i socijalnu politiku propisuje
PRAVILNIK
O USLOVIMA POD KOJIMA SE MOGU STAVLjATI U PROMET NAMIRNICE I PREDMETI OPŠTE UPOTREBE KOJI SU KONZERVISANI JONIZUJUĆIM ZRAČENjEM
(Objavljen u "Sl. listu SRJ", br. 42 od 28. avgusta 1998)
Član 1.
Namirnice i predmeti opšte upotrebe određeni ovim pravilnikom mogu se konzervisati jonizujućim zračenjem radi produženja trajnosti i očuvanja zdravstvene ispravnosti i stavljati u promet ako:
1) se nalaze na ListiI- Namirnice i predmeti opšte upotrebe koji se mogu konzervisati jonizujućim zračenjem i maksimalno dozvoljene doze zračenja;
2) nisu organoleptički odnosno hemijski izmenjeni usled delovanja mikroorganizama;
3) nisu sekundarno kontaminirani mikroorganizmima usled loših higijensko-sanitarnih uslova prerade, transporta i skladištenja;
4) se ozračivanjem ne menjaju hranljiva vrednost namirnica, fizička, hemijska i organoleptička svojstva karakteristična za pojedinu namirnicu, odnosno predmet opšte upotrebe;
5) i posle ozračivanja odgovaraju propisima o kvalitetu i zdravstvenoj ispravnosti za tu vrstu proizvoda;
6) se postupak ozračivanja sprovodi u skladu sa odredbama ovog pravilnika.
ListaIdata u prilogu ovog pravilnika čini njegov sastavni deo.
Član 2.
Namirnice i predmeti opšte upotrebe mogu se konzervisati jonizujućim zračenjem samo radi postizanja efekata datih u koloni 3 ListeI(svrha ozračivanja) i sa dozom zračenja koja predstavlja najmanju apsorbovanu dozu da se postigne željeno dejstvo i koja ne sme prelaziti gornju granicu datu u koloni 4 ListeI(maksimalno dozvoljene doze zračenja).
Maksimalno dozvoljena doza zračenja odgovara ukupnoj srednjoj apsorbovanoj dozi zračenja u namirnici i predmetu opšte upotrebe i predstavlja aritmetičku sredinu minimalne i maksimalne dozvoljene doze. Razlika između minimalne i maksimalne apsorbovane doze ne sme biti veća od razlike minimalne potrebne doze da bi se postigao efekat ozračivanja, i maksimalne dozvoljene doze.
Član 3.
Namirnice i predmeti opšte upotrebe iz ListeImogu se konzervisati:
1) gama zracima radionuklida60Coi137Cs;
2) rendgenskim zračenjem iz uređaja koji rade na energetskom nivou od 5MeVili niže;
3) elektronima proizvedenim uređajima koji rade na energetskom nivou od 10MeVili niže.
Član 4.
Namirnice i predmeti opšte upotrebe mogu se samo jedanput ozračiti na način iz čl. 2. i 3. ovog pravilnika, osim namirnica sa niskim sadržajem vlage (žita, leguminoze, dehidrirane namirnice i sl.), koje se ozračuju niskim dozama zračenja zbog dezinsekcije, s tim da ukupna apsorbovana doza ne sme preći 10kGy.
Član 5.
Ponovo ozračenom namirnicom ne smatra se:
1) namirnica koja je pripremljena od sastojaka koji su u prethodnom postupku ozračeni apsorbovanim dozama manjim od 1kGy, koja se ozračuje u druge tehnološke svrhe;
2) konzervisana namirnica koja sadrži manje od 5% sastojaka ozračenih u prethodnom postupku;
3) namirnica na koju je doza zračenja za postizanje željenog dejstva primenjena višekratno kao deo jedinstvenog postupka, s tim da ukupna apsorbovana doza u namirnicama ne sme biti veća od 10kGy.
Član 6.
Namirnice i predmeti opšte upotrebe u originalnom pakovanju koji su konzervisani jonizujućim zračenjem moraju u deklaraciji sadržati oznaku o konzervisanju zračenjem ili podatak o nekoj drugoj svrsi ozračivanja, datum konzervisanja i naziv pravnog lica koje je izvršilo konzervisanje jonizujućim zračenjem.
Namirnice iz stava 1. ovog člana u rasutom stanju moraju podatke iz tog stava sadržati u propratnoj dokumentaciji.
Odredba stava 1. ovog člana ne odnosi se na proizvode koji u svom sastavu