Na osnovu člana 4, člana 5. stav 2, člana 6. stav 2, člana 8. stav 2, člana 10, člana 12. stav 2. i člana 21. stav 2. Zakona o cevovodnom transportu gasovitih i tečnih ugljovodonika i distribuciji gasovitih ugljovodonika ("Službeni glasnik RS", broj 104/09),
Ministar energetike, razvoja i zaštite životne sredine donosi

PRAVILNIK

O USLOVIMA ZA NESMETAN I BEZBEDAN TRANSPORT PRIRODNOG GASA GASOVODIMA PRITISKA VEĆEG OD 16>

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 37 od 24. aprila 2013)

I. OSNOVNE ODREDBE

1. Predmet uređivanja

Član 1.

Ovim pravilnikom bliže se propisuju uslovi i način za: izbor trase gasovoda, lokaciju i način izgradnje objekata koji su sastavni delovi gasovoda; izbor materijala, opreme i uređaja, radne parametre gasovoda; način merenja količina prirodnog gasa; regulaciju pritiska i mere sigurnosti od prekoračenja dozvoljenog radnog pritiska; obeležavanje trase gasovoda; zaštitni pojas gasovoda, naseljenih zgrada, objekata i infrastrukturnih objekata u zaštitnom pojasu gasovoda i radni pojas; zone opasnosti i zaštita od korozije gasovoda; uslovi i način daljinskog nadzora i upravljanja u cilju ostvarivanja bezbednog i nesmetanog prenosa informacija koje se odnose na korišćenje i održavanje gasovoda; uslovi projektovanja, ugradnje i održavanja električne opreme i instalacije u zonama opasnosti; uslovi i način ispitivanja gasovoda u toku izgradnje, a pre njihovog puštanja u rad; uslovi i način korišćenja i rukovanja gasovodima i njihovo održavanje u toku rada, remonta i vanrednih događaja; uslovi i način zaštite od korozije i propuštanja cevovoda; pregled i održavanje sigurnosnih uređaja; uslovi i način postupanja sa gasovodima koji se više neće koristiti; uslove i način zaštite gasovoda, odnosno njegovih pripadajućih nadzemnih uređaja, postrojenja i objekata od neovlašćene upotrebe ili oštećenja, i to za gasovode pritiska većeg od 16 bar (u daljem tekstu: gasovod).

2. Pojmovi

Član 2.

Izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeća značenja:
1) blok stanica je stanica na gasovodu, opremljena zapornim organima i drugom potrebnom armaturom i uređajima za zatvaranje i pražnjenje pojedinih delova gasovoda;
2) eksploatacioni pojas gasovoda je prostor u kom se ne smeju postavljati trajni ili privremeni objekti za vreme eksploatacije gasovoda ili preduzimati druga dejstva koja bi mogla da utiču na stanje, pogon ili intervencije na gasovodu, sem objekata u funkciji gasovoda;
3) zaštitni pojas gasovoda je pojas širine od 200 m sa obe strane od gasovoda, računajući od ose gasovoda, u kom drugi objekti utiču na sigurnost gasovoda;
4) zaštitni pojas naseljenih zgrada je prostor u kome gasovod utiče na sigurnost tog objekta, računajući od spoljnih ivica zgrada;
5) zemljišni pojas je kontinualna površina sa obe strane useka i nasipa, širine najmanje 1 m, mereno od linija koje čine krajnje tačke poprečnog profila javnog puta van naselja na spoljnu stranu, a u skladu sa propisima kojima se uređuju javni putevi;
6) zone opasnosti su delovi prostora u kojima se nalaze, ili postoji mogućnost da se nađu zapaljive ili eksplozivne smeše gasa i vazduha;
7) jedinica pojasa gasovoda je zaštitni pojas gasovoda u dužini od 1 km;
8) kompresorska stanica (KS) za gas je stanica opremljena kompresorima, potrebnom armaturom i uređajima za povećanje pritiska koji je potreban za transport gasa gasovodima;
9) merna stanica (MS) je stanica opremljena armaturom i uređajima za merenje protoka, temperature i pritiska gasa tehnološki spojena sa gasovodom;
10) merno-regulaciona stanica (MRS) je stanica opremljena uređajima i opremom za merenje i regulaciju protoka, pritiska i temperature gasa, tehnološki spojena sa gasovodom;
11) maksimalni incidentni pritisak (MIP -maximum incidental pressure) je maksimalni dozvoljeni pritisak koji se može pojaviti (u kratkom periodu) u bilo kojoj tački gasovoda u pogonu, a kao posledica kvara na gasovodnom sistemu;
12) maksimalni ispitni pritisak (STP -strenght test pressure) je maksimalni unutrašnji pritisak ispitnog medijuma, dozvoljen ovim pravilnikom pri ispitivanju za određeni materijal i lokaciju;
13) maksimalni radni pritisak (MOP -maximum operating pressure) je maksimalni pritisak pod kojim gasovod sme da radi kontinualno pod normalnim okolnostima, i može da bude jednak projektnom pritisku ili manji od njega;
14) najmanja granica tečenja je granica tečenja materijala cevi koju proizvođač garantuje kao najmanju;
15) naseljena zgrada je zgrada namenjena za stanovanje ili boravak ljudi;
16) obodno naprezanje je naprezanje u materijalu zida cevi prouzrokovano unutrašnjim pritiskom medijuma u cevi;
17) odvajač tečnosti je konstruktivni deo gasovoda, opremljen potrebnom armaturom i služi za sakupljanje i izdvajanje tečnosti iz gasovoda;
18) pritisak je fizička veličina koja definiše dejstvo sile na određenu površinu i sve veličine u ovom pravilniku odnose se na nadpritisak i izražene su u bar;
19) projektni pritisak (DP -design pressure) je pritisak na osnovu koga se vrši proračun gasovoda;
20) projektni faktor (f) je faktor koji se primenjuje pri izračunavanju debljine zida cevi;
21) pružni pojas je prostor između železničkih koloseka, kao i prostor pored krajnjih koloseka, na odstojanju od 8 m, a ako železnička pruga prolazi kroz naseljeno mesto, na odstojanju od najmanje 6 m, računajući od ose krajnjeg koloseka, a njegovu širinu određuje upravljač železničke infrastrukture;
22) radni pojas je najmanji prostor duž trase gasovoda potreban za njegovu nesmetanu i bezbednu izgradnju;
23) regulaciona stanica (RS) je stanica opremljena uređajima i opremom, koja služi za redukciju i regulaciju pritiska gasa, tehnološki spojena sa gasovodom;
24) separator za gas je posuda pod pritiskom sa armaturom i uređajima koji je tehnološki vezan za gasovod i služi za izdvajanje tečnosti i nečistoća iz gasa;
25) čistačka stanica na gasovodu je stanica opremljena potrebnom armaturom i uređajima koja služi za otpremu i prihvatanje čistača gasovoda.

II. TRASA GASOVODA

Član 3.

Gasovodi se grade po pravilu izvan naseljenih mesta, ograđenih kompleksa privrednih subjekata, železničkih i autobuskih stanica, luka i pristaništa, zaštićenih oblasti na vodnom području i zaštićenih područja za lekovite vode i vojnih objekata.
Pri izboru trase, projektovanju i izgradnji gasovoda, mora se osigurati bezbedan i pouzdan rad gasovoda, kao i zaštita ljudi i imovine, tj. sprečiti mogućnost štetnih uticaja okoline na gasovod i gasovoda na okolinu.
Izgradnja gasovoda na eksploatacionom polju na kojem se vrši eksploatacija mineralnih sirovina i drugih geoloških resursa, može se izvoditi samo po prethodno pribavljenoj saglasnosti, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rudarstvo.

Član 4.

Širina zaštitnog pojasa naseljenih zgrada, u zavisnosti od pritiska i prečnika gasovoda je:

PRITISAK 16 DO 50 bar(m)	PRITISAK VEĆI OD 50 bar(m)

Prečnik gasovoda do DN 150	30	30

Prečnik gasovoda iznad DN 150 do DN 500	30	50

Prečnik gasovoda iznad DN 500 do DN 1000	30	75

Prečnik gasovoda iznad DN 1000	30	100

U zaštitnom pojasu naseljenih zgrada projektni faktor je 0,4 bez obzira na klasu lokacije gasovoda.