Na osnovu člana 7. stav 1. Zakona o zaštiti bilja ("Službeni list SRJ", br. 24/98 i 26/98 - ispravka i "Službeni glasnik RS", broj 101/05 - dr. zakon),
Ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede donosi
PRAVILNIK
O UTVRĐIVANjU GODIŠNjEG PROGRAMA MERA IZVEŠTAJNO-PROGNOZNIH POSLOVA U 2009. GODINI
(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 41 od 2. juna 2009)
Član 1.
Ovim pravilnikom utvrđuje se Godišnji program mera izveštajno-prognoznih poslova u 2009. godini, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Član 2.
Godišnjim programom iz člana 1. ovog pravilnika utvrđuje se obim izveštajno-prognoznih poslova, kao i potrebna finansijska sredstva za njegovo izvršenje.
Član 3.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Broj 110-00-115/2009-09
U Beogradu, 29. maja 2009. godine
Ministar, dr Saša Dragin, s.r.
GODIŠNjI PROGRAM MERA IZVEŠTAJNO-PROGNOZNIH POSLOVA U 2009. GODINI
Na teritoriji Republike Srbije u 2009. godini izvršiće se prognozno-izveštajni poslovi u oblasti zaštite bilja, u sledećem obimu:
I. PRAĆENjE POJAVE, STANjA, KRETANjA, ŠTETA I TESTIRANjE I SUZBIJANjE ŠTETNIH ORGANIZAMA
1. Praćenje pojave, stanja, kretanja, šteta i testiranje i suzbijanje štetnih organizama sprovodi se putem procesa beleženja, prikupljanja i obrade podataka o prisustvu ili odsustvu štetnih organizama na bazi fitosanitarnih pregleda, praćenja, provere zdravstvenog stanja ili drugih procedura i na osnovu svih ostalih raspoloživih izvora (ranije obavljeni nadzori, objavljeni radovi i dr.), kao i njihovom analizom u smislu pouzdanosti izvora i dostavljenih podataka (u daljem tekstu: opšti nadzor).
Opšti nadzor sprovodi se na svim kulturama čije je gajenje od značaja za Republiku Srbiju i pojedine regione, na bazi pripreme i dostavljanja izveštaja o prisustvu štetnih organizama od strane poljoprivrednih stručnih službi.
2. Praćenje pojave, stanja, kretanja, šteta i testiranje i suzbijanje štetnih organizama putem procesa koji se sprovodi u utvrđenom vremenskom periodu, radi otkrivanja pojave karantinski štetnih organizama, ili utvrđivanja osobenosti njihove populacije ili utvrđivanja granice područja u kome su prisutni ili odsutni štetni organizmi (u daljem tekstu: poseban nadzor).
Poseban nadzor sprovodi se na svim kulturama čije je gajenje od značaja za Republiku Srbiju.
Poseban nadzor sprovodi se u bilju i to u sledećim kulturama:
1) krompir;
2) jabučasto voće;
3) koštičavo voće;
4) vinova loza;
5) jagoda;
6) pasulj;
7) paradajz i paprika;
8) lucerka;
9) kukuruz;
10) suncokret;
11) ukrasno bilje.
1) Poseban nadzor u krompiru
Poseban nadzor u krompiru bazira se na biologiji štetnih organizama krompira i sistemu proizvodnje krompira u Republici Srbiji.
Poseban nadzor u krompiru obuhvata karantinski štetne organizme koji se nalaze na Listi A1 i Listi A2 u skladu sa Pravilnikom o utvrđivanju lista karantinski štetnih organizama ("Službeni glasnik RS", broj 11/08), odnosno na EPPO listi upozorenja ili EPPO akcionoj listi, i to:
- bakterije: Ralstonia solanacearum (Republika Srbija A1 lista/EPPO A2 lista), Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus (Republika Srbija A1 lista/EPPO A2 lista );
- nematode: Globodera pallida (Republika Srbija A1 lista/EPPO A2 lista), G. Rostochiensis (Republika Srbija A2 lista/EPPO A2 lista), Meloidogyne chitnjoodi (Republika Srbija A1 lista/EPPO A2 lista), Meloidogyne faladž (Republika Srbija A1 lista/EPPO A2 lista);
- viruse: Tomato Spotted Njilt Virus (Republika Srbija A1 lista/EPPO A2 lista), Potato spindle tuber viroid, neevropski izolati karantinskih virusa krompira (Republika Srbija neregulisan/ EPPO A2 lista);
- fitoplazme: Potato stolbur (Republika Srbija A1 lista/EPPO A2 lista);
- gljive: Synchitrium endobioticum (Srbija A1 lista /EPPO A2 lista), Phoma andina (Republika Srbija A1 lista/EPPO A1 lista), Septoria lycopersici var. malaguti (Republika Srbija A1 lista/EPPO A1 lista), Thecaphora solani (A1 lista).
Poseban nadzor u krompiru vrše ovlašćene poljoprivredne stručne službe, fitosanitarna inspekcija i ovlašćene laboratorije.
U slučaju sumnje na prisustvo nekog od navedenih štetnih organizama obuhvaćenih posebnim nadzorom, u prisustvu fitosanitarnog inspektora, izvršiće se uzorkovanje i laboratorijsko testiranje.
(1) Bakterije (Clavibacter michiganensis spp. Sepedonicus; Ralstonia solanacearum)
Radi utvrđivanja prisustva, sprečavanja pojave i širenja braon (smeđe) truleži krompira koju prouzrokuje bakterija Ralstonia solanacearum (Smith) Yabuuchi et al., sprovodi se pregled glavnih biljaka domaćina:
- krompir (Solanum tuberosumL.), uključujući biljke i krtole, osim semena u botaničkom smislu.
Obavlja se pregled krtola i gde je to opravdano biljaka krompira (Solanum tuberosumL.) (u daljem tekstu: krtole ili biljke).
Sprovodi se vizuelni pregled useva krompira na prisustvo Ralstonia solanacearum i Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus u odgovarajućem vremenskom periodu i uzorkovanje tokom vegetacije ili u magacinima, i to:
- semenskog krompira kod registrovanih proizvođača semena;
- merkantilnog krompira kod proizvođača koji su upisani u Registar poljoprivrednih gazdinastava u skladu sa Uredbom o Registru poljoprivrednih gazdinstava ("Službeni glasnik RS", br. 119/08, 21/09 i 36/09 - u daljem tekstu: Uredba), a koji su prijavili površinu veću od 0,3 ha;
- merkantilnog krompira u distributivnim centrima.
Uzorkovanje i vizuelni pregled (presecanjem 200 krtola) obavljaju ovlašćene poljoprivredne stručne službe i fitosanitarna inspekcija. 100% semenskog krompira i određen broj uzoraka merkantilnog krompira uzorkuje se i šalje na laboratorijsku analizu u cilju praćenja latentne infekcije. Laboratorijsko testiranje na prisustvo karantinski štetnih bakterija obavlja se u skladu sa međunarodno prihvaćenom procedurom za detekciju i identifikaciju bakterija Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus i Ralstonia solanacearum od strane ovlašćene laboratorije. Ovlašćena laboratorija je dužna da sačini uputstvo za vizuelni pregled biljaka i krtola i uzorkovanje semenskog i merkantilnog krompira u polju i magacinima.
Poseban nadzor organizuje se tako da pruži podatke o:
- pregledanim površinana pod krompirom (semenski po kategorijama i merkantilni po regionima);
- broju vizuelnih pregleda (u polju i magacinima);
- broju i vremenu uzorkovanja u slučaju testiranja uzoraka;
- broju i veličini uzoraka za vizuelni pregled krtola i laboratorijsko testiranje.
Osim toga, u slučaju Ralstonia solanacearum, poseban nadzor u krompiru obuhvata i:
- druge biljke domaćine Ralstonia solanacearum tako da pruži podatke o vrsti, broju i vremenu uzimanja uzoraka, području i metodama analize;
- vodu i tečni otpad tokom industrijske prerade ili pakovanja tako da pruži podatke o broju i vremenu uzimanja uzoraka, području, odnosno vodotoku, odnosno lokaciji gde se vrši uzorkovanje, kao i metodi analize.
Tabela 1. Posebni nadzor u semenskom krompiru nad Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus i Ralstonia solanacearum
Veličina proizvodnog Broj testiranih uzoraka Gustina uzorkovanja
područja (ha) (na latentnu infekciju) (broj uzoraka po ha)
krtole krtole
700 700 1
- podaci o godišnjoj proceni proizvodnje semenskog krompira
Tabela 2. Posebni nadzor u merkantilnom krompiru nad Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus i Ralstonia solanacearum
Veličina Pregledana Broj vizuelno Broj Gustina
proizvodnog površina testiranih uzorkovanja
uzoraka
područja (ha) u pregledanih
vegetaciji uzoraka
(ha)
biljke krtole biljke krtole biljke krtole
80.000
50.000 5.000 / 1.000 / 280 180 200
Statistički podaci
Podaci Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede
Sredstva za sprovođenje posebnog nadzora u krompiru na prisustvo Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus i Ralstonia solanacearum i laboratorijsko testiranje obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.
(2) Nematode
Sprovodi se obavezno uzorkovanje u prisustvu fitosanitarne inspekcije i laboratorijske analize na prisustvo Globodera pallida, Globodera rostochiensis pre zasnivanja semenskih useva krompira u skladu sa Pravilnikom o zdravstvenom