Na osnovu člana 20. stav 3. Zakona o rudarstvu i geološkim istraživanjima ("Službeni glasnik RS", broj 88/11),
Ministar prirodnih resursa, rudarstva i prostornog planiranja donosi

PRAVILNIK

O UTVRĐIVANjU GODIŠNjEG PROGRAMA OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANjA ZA 2013. GODINU

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 29 od 29. marta 2013)

Član 1.

Ovim pravilnikom utvrđuje se Godišnji program osnovnih geoloških istraživanja iz oblasti: osnovnih geoloških istraživanja za izradu geoloških karata, hidrogeoloških istraživanja, inženjerskogeoloških istraživanja, istraživanja mineralnih sirovina i geoekoloških istraživanja.

Član 2.

Osnovna geološka istraživanja iz člana 1. ovog pravilnika, vršiće se prema Programu izvođenja osnovnih geoloških istraživanja za 2013. godinu, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Član 3.

Ovaj pravilnik stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Broj 110-00-56/2012-02
U Beogradu, 20. marta 2013. godine
Ministar, prof. dr Milan Bačević, s.r.
GODIŠNjI PROGRAM OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANjA ZA 2013. GODINU
I. CILj IZVOĐENjA OSNOVNIH GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANjA
Cilj Godišnjeg programa osnovnih geoloških istraživanja za 2013. godinu (u daljem tekstu: Program) je da definiše sastav i građu zemljine kore; utvrdi potencijalnost područja u pogledu pronalaženja mineralnih sirovina do stepena istraženosti rezervi za C1 kategoriju; utvrdi stanje, svojstava i karakteristike stena i tla; utvrdi geotehničke osobina tla za potrebe planiranja namene prostora i pogodnosti terena za izgradnju; obavi istraživanja radi izrade geoloških karata i zaštite životne sredine.
Planirana je realizacija osnovnih geoloških istraživanja prema Programu, koja će obuhvatiti:
1) osnovna geološka istraživanja za izradu geoloških karata;
2) osnovna istraživanja geoloških resursa u oblasti hidrogeoloških, inženjersko-geoloških istraživanja, istraživanja metaličnih, nemetaličnih i energetskih mineralnih sirovina;
3) izradu projekata i studija iz oblasti geoekologije;
4) ostale stručne aktivnosti - unos podataka geoloških istraživanja u formu Geološkog informacionog sistema Srbije (u daljem tekstu: GeolISS).
II. OSNOVNA GEOLOŠKA ISTRAŽIVANjA ZA IZRADU GEOLOŠKIH KARATA OPŠTEG TIPA I PRATEĆIH TUMAČA
U 2013. godini se planira nastavak istraživanja uz vektorizaciju i uvođenje u GeolISS pripremljenih listova geoloških karata, što podrazumeva i nov pristup istraživanju korišćenjem svih dostupnih podataka dobijenih izradom tematske geološke karte, podataka istraživanja energetskih, nemetaličnih i metaličnih mineralnih sirovina, inženjerskogeoloških i hidrogeoloških istraživanja i korišćenjem aero i satelitskih snimaka. Planira se izrada tumača geoloških karata, formiranje litostratigrafskog kodeksa i realizacija projekata i studija u funkciji izrade geoloških karata.
Za sve listove u okviru predviđenih radova u tekućoj godini, osim vektorizacije geoloških sadržaja karte, planiran je godišnji prijem izvedenih radova posle svake faze istraživanja, a za završene karte sa pratećim tumačima i konačne recenzije.
1. Geološka karta Srbije razmere 1:50.000
Značajan segment svih geoloških istraživanja je izrada Geološke karte Srbije razmere 1:50.000, opšteg tipa, koja predstavlja osnovnu podlogu za dalju nadgradnju u rešavanju kompleksne geološke problematike, bilo da se radi o izradi specijalnih geoloških karata ili svih drugih istraživanja koja zahtevaju više podataka i detalja nego što je prikazano Osnovnom geološkom kartom razmere 1:100.000.
Programom se planira izrada listova geološke karte Srbije koji se nastavljaju na već završene listove formirajući definisane celine geološke karte razmere 1:50.000 na prostorima Zapadne i Istočne Srbije i Autonomne pokrajine Vojvodine.
U tekućoj godini planira se nastavak geoloških istraživanja za izradu Geološke karte Srbije razmere 1:50.000, na listovima: Užice 2, Užice 3, Negotin 3, Bor 2, Veliko Gradište 3, Žagubica 2, Aleksinac 4, Novi Sad 4 i Zvornik 1.
Za potrebe pripreme planiranih istraživanja i kontinuiteta izrade Geološke karte planira se i rekognosciranje susednih listova i ekonomski interesantnih listova geološke karte.
Aktivnosti izrade Geološke karte 1:50.000, osim standardne kabinetske pripreme i terenskih radova, praćene su hemijskim, sedimentološkim, mikro i makro paleontološkim analizama geoloških uzoraka, kao i analizama geološkog materijala u laboratoriji za skenirajuću elektronsku mikroskopiju i energo-desperzivnu spektrometriju.
Na osnovu potrebe savremene izrade geoloških karata sa definisanim formacijama, shodno svetskim standardima, neophodno je na 14 već završenih listova geološke karte u periodu 1998-2012. godine, uraditi sintezu geoloških formacija, tako što će u 2013. godini, u skladu sa litostratigrafskim kodeksom i litostratigrafskim leksikonom, u prvoj fazi usklađivanja, biti obrađena 4 lista geološke karte i urađena priprema za štampu, a u naredne 2 godine, ostalih 10 listova.
U okviru izrade geoloških karata manjih razmera, planira se usaglašavanje granica formacija, definisanje i konačni dizajn vanokvirnog sadržaja, prateće grafike, legendi, profila i izgled pratećih tumača listova geološke karte.
2. Projekat Litostratigrafskog kodeksa Srbije i izrade
Litostratigrafskog leksikona
Za potrebe izrade Geološke karte Srbije 1:50.000, planira se formiranje Stratigrafske komisije Srbije (ekspertski tim prema ustanovljenim kriterijumima o referentnosti za stratigrafsku problematiku). Kad se steknu odgovarajući uslovi, Stratigrafska komisija Srbije osnovaće stratigrafske potkomisije za litostratigrafiju, biostratigrafiju i za druge stratigrafske discipline. Stratigrafska potkomisija za litostratigrafiju je nadležna za formiranje Registracionog tela Litostratigrafske komisije za izradu Litostratigrafskog leksikona Srbije, odnosno Komisiju za registraciju formacija.
Treba započeti distribuciju formulara (Formular za prijavljivanje i Uputstvo za popunjavanje formulara za prijavljivanje litostratigrafske jedinice). Po prijemu upitnika treba da se izvrši pregled i kontrola unetog sadržaja, pregled i analiza grafičkog sadržaja, stubova, profila i legendi i sl., kao i analiza geoloških podataka i izbor geoloških opisa o sastavu, starosti i sklopu, redakcija i lektura teksta.
Stratigrafska komisija Srbije treba uz saradnju sa odgovarajućim potkomisijama da izvrši verifikaciju predloženih neformalnih jedinica. Nakon toga, izvršiće se unos podataka u "Bazu podataka litostratigrafskih jedinica Srbije" kao deo geološkog informacionog sistema Srbije (GeolISS).
3. Osnovna geohemijska karta Republike Srbije
U okviru realizacije projekta Osnovne geohemijske karte Republike Srbije planira se izučavanje zemljišta kao geohemijskog medija, a nakon dobijenih rezultata istraživanja rezolucije oprobovanja jedna proba na 400 km2 potrebno je uraditi sledeće:
- elementarna i multielementarna analiza vrednosti sadržaja u gornjem i donjem horizontu ispitivanih zemljišta, jedinične ćelije oprobovanja od 20dž20 km;
- regionalna distribucija glavnih, toksičnih, esencijalnih i ekonomski interesantnih hemijskih elemenata u gornjem i donjem horizontu ispitivanih zemljišta;
- testiranje mera centralne tendencije, stohastičke simulacije i transformacija ulaznih podataka radi izrade modela geohemijskog atlasa zemljišta Republike Srbije;
- izrada preliminarnih karata sa oleatama sadržaja pojedinačnih elemenata za gornji horizont;
- izrada preliminarnih karata sa oleatama sadržaja pojedinačnih elemenata za donji horizont;
- izrada predloga za pripremu i štampanje konačne verzije geohemijskog atlasa zemljišta Republike Srbije razmere 1:2.000.000.
U perspektivi, izvesno je da će geohemijska istraživanja nastaviti da pružaju efikasan i ekonomičan način otkrivanja geoloških i antropogenih hazarda i novih ležišta za većinu vrsta mineralnih sirovina.
III. OSNOVNA ISTRAŽIVANjA GEOLOŠKIH RESURSA
1. Hidrogeološka istraživanja
Izvođenje hidrogeoloških istraživanja ima za cilj utvrđivanje stanja, potencijala i mogućnosti korišćenja resursa podzemnih voda i geotermalne toplote na teritoriji Republike Srbije.
1.1. Podzemne vode parkova prirode Republike Srbije
Izrada geološkog i hidrogeološkog informacionog sistema parkova prirode Srbije treba da omogući standardizaciju informacija istražnog područja i ostalih podataka koji su od značaja za stanje i analizu istih. Planira se nastavak istraživanja na području parka prirode Sićevačka klisura.
Svrha geoloških istraživanja je da se omogući uspostavljanje koncepta aktivnog upravljanja podzemnim vodama i očuvanja njihovog kvaliteta. U tom smislu predviđena je izrada hidrogeoloških karata sa izradom katastra vodnih pojava i objekata, karata kvaliteta i karta ugroženosti podzemnih voda i formiranje i uspostavljanje geološke i hidrogeološke baze podataka.
1.2. Izrada Osnovne hidrogeološke karte razmere 1:100.000
Značajan segment osnovnih hidrogeoloških istraživanja je izrada Osnovne hidrogeološke karte razmere 1:100.000 (u daljem tekstu OHGK), koja predstavlja osnovnu podlogu za dalju nadgradnju u rešavanju hidrogeološke problematike.
Planira se realizacija OHGK Republike Srbije koja bi se bazirala uglavnom na sintezi već postojećih podataka i rezultata hidrogeoloških istraživanja. Ocena je da postojeći fond(ovi) podataka i rezultata dosadašnjih hidrogeoloških istraživanja teritorije Republike Srbije omogućavaju realizaciju