Na osnovu člana 60. stav 2. i člana 63. stav 4. Zakona o veterinarstvu ("Službeni glasnik RS", broj 91/05),
Ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede donosi
PRAVILNIK
O UTVRĐIVANjU MERA ZA RANO OTKRIVANjE, DIJAGNOSTIKU, SPREČAVANjE ŠIRENjA, SUZBIJANjE I ISKORENjIVANjE ZARAZNE BOLESTI SLINAVKA I ŠAP
(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 15 od 19. marta 2010)
I. OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim pravilnikom utvrđuju se mere za rano otkrivanje, dijagnostiku, sprečavanje širenja, suzbijanje i iskorenjivanje zarazne bolesti slinavke i šapa, kao i način njihovog sprovođenja.
Član 2.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1) vlasnik odnosno držalac je svako fizičko ili pravno lice u čijem su vlasništvu životinje prijemčivih vrsta ili je odgovorno za držanje takvih životinja bez obzira na finansijsku naknadu;
2) gazdinstvo je svaki objekat i prostor na kome se stalno ili povremeno drže ili uzgajaju životinje, uključujući i cirkuse;
3) vreme inkubacije je vreme od trenutka zaražavanja do pojave kliničkih simptoma slinavke i šapa i iznosi za goveda i svinje 14 dana, a za ovce, koze i druge prijemčive vrste životinja 21 dan;
4) životinje sumnjive da su zaražene su životinje prijemčivih vrsta koje pokazuju kliničke znake slinavke i šapa i/ili postmortalne promene i/ili reakcije na laboratorijske testove koji su takvi da se može postaviti opravdana sumnja na slinavku i šap;
5) životinje sumnjive da su kontaminirane su životinje prijemčivih vrsta za koje se na osnovu prikupljenih epizootioloških podataka smatra da su direktno ili indirektno bile izložene virusu slinavke i šapa;
6) zaštitna vakcinacija je hitna vakcinacija koja se sprovodi na gazdinstvu na određenom području radi zaštite životinja prijemčivih vrsta unutar tog područja od širenja virusa slinavke i šapa vazduhom ili opremom i predmetima i gde se posle vakcinacije ne sprovodi izdvajanje vakcinisanih životinja;
7) izbijanje slinavke i šapa, odnosno žarište je pojava jednog ili više slučajeva slinavke i šapa na gazdinstvu;
8) područje (region) je deo teritorije Republike Srbije površine najmanje 2000 km2i koje uključuje najmanje jedan upravni okrug;
9) pojava slinavke i šapa je bilo koja pojava kod životinja prijemčivih vrsta ili leševa tih životinja kod kojih je potvrđena slinavka i šap na osnovu kliničkih znakova ili postmortalnih promena koje upućuju na slinavku i šap i rezultata laboratorijskog ispitivanja;
10) primarno izbijanje slinavke i šapa je pojava slinavke i šapa koja nije epizootiolaški povezana sa prethodnim izbijanjem te bolesti u istom području;
11) primarna pojava slinavke i šapa kod divljih životinja je pojava slinavke i šapa kod divljih životinja na području gde se ne sprovode mere propisane članom 69. st. 2. i 3. ovog pravilnika;
12) prijemčive vrste životinja su bilo koje domaće ili divlje životinje podvrste Ruminantia, Suina i Tylopoda, reda Artiodactyla, kao i druge životinje (na primer iz roda Rodentia ili Proboscide), koje se mogu na osnovu naučnih dokaza smatrati životinjama prijemčivim na slinavku i šap;
13) regionalizacija je podela područja/regiona na jednu ili više zona koje su pod ograničenjem i bez ograničenja;
14) Savet za veterinarstvo je savet koji osniva ministar nadležan za poslove veterinarstva, u skladu sa zakonom kojim se uređuje veterinarstvo;
15) sentinel životinje su životinje prijemčive vrste koje su slobodne od infekcije ili bolesti slinavke i šapa i koje se u određenom periodu jednom ili više puta uzastopno ispituju na prisustvo antitela na virus slinavke i šapa;
16) supresivna vakcinacija je hitna vakcinacija koja se sprovodi isključivo uz sprovođenje "stamping-out" metode na gazdinstvu ili području gde je hitno potrebno smanjiti količinu virusa slinavke i šapa u okruženju i smanjiti opasnost od širenja virusa slinavke i šapa izvan granica gazdinstva ili područja, s tim da se posle vakcinacije životinje moraju ubiti na human način i neškodljivo ukloniti;
17) stado su životinje ili grupe životinja koje se uzgajaju i/ili drže na gazdinstvu kao epizootiološkoj celini, a ako se na gazdinstvu drži odvojeno više od jednog stada, svako stado predstavlja odvojenu celinu i ima isti zdravstveni status.
Član 3.
Vlasnik odnosno držalac životinje ili bilo koje drugo lice koje prati životinje tokom prevoza ili se brine o njima mora bez odlaganja da prijavi sumnju na pojavu ili pojavu slinavke i šapa i da zaražene životinje ili životinje za koje postoji sumnja da su zaražene drži daleko od mesta gde su druge životinje prijemčive vrste koje mogu da budu u opasnosti da se zaraze virusom slinavke i šapa.
Svaka sumnja na pojavu i pojava slinavke i šapa mora se obavezno i bez odlaganja prijaviti ministarstvu nadležnom za poslove veterinarstva (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Svaka sumnja na pojavu i pojava slinavke i šapa mora se prijaviti Evropskoj komisiji. O potvrđenoj pojavi slinavke i šapa Ministarstvo dostavlja informaciju Evropskoj komisiji, koja sadrži elemente iz PrilogaII- Podaci koje Ministarstvo dostavlja u slučaju kada je potvrđena pojava slinavke i šapa, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
II. MERE KOJE SE SPROVODE U SLUČAJU SUMNjE NA POJAVU SLINAVKE I ŠAPA NA GAZDINSTVU
Član 4.
Kada se na gazdinstvu nalazi jedna ili više životinja kod kojih postoji sumnja da su zaražene ili kontaminirane virusom slinavke i šapa sprovodi se odmah epizootiološki uviđaj i uzimaju odgovarajući uzorci za laboratorijsko ispitivanje, kako bi se potvrdilo ili isključilo prisustvo slinavke i šapa, u skladu sa Prilogom I - Definicija izbijanja bolesti, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Odmah po prijavi sumnje na slinavku i šap gazdinstvo se odmah stavlja pod nadzor i sprovode se sledeće mere:
1) popis svih životinja na gazdinstvu po kategorijama prijemčivih vrsta životinja, broj uginulih životinja u svakoj kategoriji, kategorije životinja kod kojih postoji sumnja da su zaražene ili kontaminirane. Popis svih životinja mora redovno da se ažurira kako bi se uzele u obzir novorođene i uginule životinje u periodu dok traje sumnja na slinavku i šap na gazdinstvu, a podaci iz popisa moraju biti dostupni i da se proveravaju tokom svake službene kontrole i nadzora;
2) popis zaliha mleka, mlečnih proizvoda, mesa, proizvoda od mesa, leševa, krzna i kože, vune, semena, embriona, jajnih ćelija, stajnjaka i stočne hrane na gazdinstvu;
3) zabrana kretanja na ili sa gazdinstva bilo koje životinje prijemčive vrste, osim kada se gazdinstvo sastoji od različitih epizootioloških proizvodnih jedinica i kada se sve prijemčive vrste životinja na gazdinstvu drže na mestu gde stalno žive ili na drugim mestima na kojima mogu biti izolovane;
4) postavljanje dezinfekcionih barijera na ulazu i izlazu iz objekta u kome se drže prijemčive vrste životinja i na ulazu i izlazu sa gazdinstva. Svako lice koje ulazi ili izlazi sa gazdinstva mora da sprovodi odgovarajuće biosigurnosne mere radi smanjivanja opasnosti od širenja virusa slinavke i šapa. Pre izlaska sa gazdinstva prevozna sredstva moraju se dezinfikovati.
Član 5.
Pored mera iz člana 4. ovog pravilnika sprovode se mere zabrane premeštanja sa ili na gazdinstvo na kome postoji sumnja na pojavu slinavke i šapa, a posebno:
1) premeštanje leševa, mesa i proizvoda od mesa, mleka i proizvoda od mleka, semena, jajnih ćelija ili embriona prijemčivih vrsta životinja ili stočne hrane, pribora, predmeta ili drugih proizvoda (vuna, koža, krzno, čekinje, otpad životinjskog porekla, stajnjak) putem kojih se može preneti virus slinavke i šapa;
2) premeštanje životinja koje nisu prijemčive na slinavku i šap;
3) kretanje osoba na i sa gazdinstva;
4) premeštanje vozila na i sa gazdinstva.
Izuzetno od stava 1. tačka 1) ovog člana može se u slučaju nemogućnosti skladištenja mleka na gazdinstvu naložiti uništavanje mleka na gazdinstvu ili odobriti prevoz mleka isključivo prevoznim sredstvom koje je opremljeno tako da ne postoji opasnost od širenja virusa slinavke i šapa sa gazdinstva na najbliže mesto za neškodljivo uništavanje ili obradu mleka, koje će na taj način sigurno da uništi virus slinavke i šapa.
Izuzetno od stava 1. tač. 2), 3) i 4) ovog člana može se odobriti premeštanje na i sa gazdinstva samo ako su ispunjeni svi uslovi i mere za sprečavanje širenja virusa slinavke i šapa.
Član 6.
Mere iz čl. 4. i 5. ovog pravilnika mogu se proširiti i na druga gazdinstva kada na osnovu njihovog položaja, smeštaja, odnosno rasporeda ili kontakta sa životinjama sa gazdinstva iz člana 4. ovog pravilnika postoji opravdana sumnja da su kontaminirana.
Mere iz čl. 4. i 5. ovog pravilnika sprovode se u objektima ili prevoznim sredstvima iz člana 16. ovog pravilnika, ako postoji