Na osnovu člana 103. Zakona o osnovnim pravima boraca, vojnih invalida i porodica palih boraca ("Službeni list SRJ", br. 24/98 i 29/98), savezni ministar za rad, zdravstvo i socijalnu politiku propisuje

PRAVILNIK

O UTVRĐIVANjU PROCENTA VOJNOG INVALIDITETA

(Objavljen u "Sl. listu SRJ", br. 37 od 27. jula 1998)

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuje se način utvrđivanja procenta vojnog invaliditeta prema stepenu oštećenja organizma koje je nastalo kao posledica rane, povrede, ozlede ili bolesti zadobijene pod okolnostima utvrđenim Zakonom o osnovnim pravima boraca, vojnih invalida i porodica palih boraca (u daljem tekstu: Zakon) i drugim uslovima i kriterijumima za utvrđivanje vojnog invaliditeta i utvrđuju se oštećenja organizma po osnovu kojih se može podneti zahtev za utvrđivanje novog procenta vojnog invaliditeta pre isteka roka iz člana 90. stav 1. Zakona.

Član 2.

Procent vojnog invaliditeta utvrđuje se na osnovu odredaba ovog pravilnika i Liste procenta vojnog invaliditeta (u daljem tekstu: Lista) koja je odštampana uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Član 3.

Za jedan deo tela (u daljem tekstu: organ), koji je u velikoj meri oštećen, utvrđuje se, po pravilu, niži procent vojnog invaliditeta od procenta predviđenog u Listi za potpun gubitak (amputaciju) odnosnog organa.
Ako organ postoji, ali je oštećen toliko da je funkcionalno potpuno neupotrebljiva, može se utvrditi procent vojnog invaliditeta predviđen u Listi za potpun gubitak (amputaciju) odnosnog organa.

Član 4.

Ako je vojni invaliditet nastao kao posledica više rana, povreda, ozleda ili bolesti, procenti predviđeni u Listi za pojedina oštećenja organizma ne sabiraju se nego se kao osnov uzima oštećenje koje povlači najveći procent, pa se taj procent povećava za 10% do 30%, s obzirom na uticaj ostalih oštećenja na ceo organizam, i to samo ako je iza svako od tih oštećenja u Listi predviđeno najmanje od po 20%.
Ako je za najmanje dva oštećenja iz stava 1. ovog člana u Listi utvrđeno od po 50% ili više procenata, a postoji izrazito oštećenje organizma i niza funkcija, procent po oštećenju za koje je u Listi utvrđen najveći procent vojnog invaliditeta može se povećati i za preko 30%, a najviše do 100% -IIgrupa.
Ako postoje četiri ili više oštećenja iz stava 1. ovog člana za koja je u Listi utvrđeno manje od po 50%, a najmanje od po 20%, procent vojnog invaliditeta za osnovno oštećenje može se povećati i za 40%.
Ako usled svih oštećenja iz stava 1. ovog člana postoji takav invaliditet zbog koga je vojni invalid nepokretan i nije u stanju da vrši osnovne fiziološke potrebe bez pomoći drugog lica određuje se 100% vojnog invaliditeta -Igrupa.
Ako je vojni invaliditet nastao kao posledica oštećenja organizma usled više rana, povreda ili ozleda, ali je za svako od tih oštećenja u Listi predviđeno ispod 20% vojnog invaliditeta, može se utvrditi procent vojnog invaliditeta od 20% do 30%, ako je usled svih tih oštećenja ceo organizam oštećen za 20%, odnosno 30%.

Član 5.

Za vojne invalide žene, kod kojih postoje anatomska i funkcionalna oštećenja pojedinih delova tela (amputacija, kontraktura, paraliza, skraćenje potkolenice ili natkolenice preko 3cm, gubitak oka, pseudoartroza, teški varikoziteti sa elefantijazom, posttraumatska epilepsija, potpuna gluvoća, parkinsonizam, teški osteomielitis sa fistulom) procenti predviđeni u Listi povećavaju se za 10% ako su manji od 60%, odnosno povećavaju se za 20% - ako su 60% ili veći od 60%. To povećanje može iznositi do 100% -IIgrupa.

Član 6.

Ako je kod lica bez jednog parnog organa došlo, pod okolnostima iz čl. 2, 3. i 7, člana 8. st. 1. i 2. i člana 9. Zakona do gubitka ili oštećenja za najmanje 60% i više procenata drugog parnog organa, procent invaliditeta određuje se kao da je oštećenje oba parna organa nastalo pod tim okolnostima, pri čemu se procent može odrediti do 100% -Igrupa.
Ako je jedan parni organ teško oštećen ili izgubljen pod okolnostima iz čl. 2, 3. i 7, člana 8. st. 1. i 2. i člana 9. Zakona i po tom osnovu utvrđen procent vojnog invaliditeta, a drugi parni organ je oštećen za najmanje 60% ili izgubljen posle tih okolnosti, nezavisno od posledica nastalih pod tim okolnostima, procent vojnog invaliditeta se određuje za oštećenje, odnosno gubitak oba parna organa i umanjuje za 20%. Ako se za ovakvo oštećenje organizma u Listi predviđa 100% -Igrupa, određuje se 100% vojnog invaliditeta -IIgrupa.
Kao oštećenje drugog oka u smislu st. 1. i 2. ovog člana smatra se smanjenje funkcije oka za najmanje jednu polovinu (smanjenje vida najmanje 5/10).

Član 7.

Procent vojnog invaliditeta za amputiranu nogu ili ruku može se povećati za 10% ako je patrljak nepodesan za nošenje proteze.

Član 8.

Ako se kliničkim posmatranjem i dokumentovanom anamnezom mogu dokazati neurizmi sa bolovima i eventualnim smetnjama u fantomskom udu, kao i slučaju kauzalgije, procent vojnog invaliditeta povećava se za 10 do 30%.

Član 9.

Ratnom vojnom invalidu koji je kao maloletnik ili kao ratni zarobljenik bio izložen teškim životnim uslovima za vreme rata i zbog toga zadobio oštećenje organizma psihosomatskog karaktera, procent vojnog invaliditeta može se povećati za 10 ili 20%.
Vojnom invalidu koji je u vreme nastanka invaliditeta bio maloletan, a kod koga je usled oštećenja organizma po kome mu je utvrđen vojni invaliditet nastupilo psihosomatsko oštećenje (poremećaj) i to najdocnije u roku od godine dana od nastanka invaliditeta, procent vojnog invaliditeta utvrđen u Listi može se povećati za 10 ili 20%.
Procent vojnog invaliditeta povećan u smislu st. 1. i 2. ovog člana može da iznosi najviše 100% -IIgrupa.

Član 10.

Endogena i druga urođena ili stečena sklonost koja uslovljava oboljenja, čija je etiologija nepoznata ili još nije sigurno utvrđena, ne mogu se uzimati kao osnov za priznavanje vojnog invaliditeta.
Ako su prve pojave oboljenja iz stava 1. ovog člana nastale pod okolnostima iz člana 4. i člana 8. stav 3. Zakona, ili se zdravstveno stanje u tim okolnostima znatnije pogoršalo, s obzirom na uobičajeni tok bolesti ili su te okolnosti ometale pravilno lečenje, može se smatrati da su te okolnosti ubrzale nepovoljan razvoj oboljenja, pa se izuzetno može delimično priznati vojni invaliditet.
U oboljenja iz stava 1. ovog člana spadaju: šizofrenija, manijako depresivne psihoze, epileptička bolest (kao izrazito konstitucionalno uslovljena, kod koje je faktor konstitucije daleko veći i značajnini od bilo kog nepovoljnog uslova sredine), neuroze, psihopatije (kao bolesna reakcija nedovoljno harmonično strukturalne ličnosti na životne uslove), ambiotrofična nervna oboljenja, multipla skleroza, dijabet, sva endokrina oboljenja (osim Adisonove bolesti, tuberkulozne etiologije), ulkusna bolest, alergična oboljenja, spondiloze, spondilartroze, reumatoid, artrit, diskopatije (koja su po savremenom gledištu posledica degenerativnih promena usled kojih i najbeznačajnija trauma, pa čak i nezgodan pokret rukom ili dizanjem tereta, može dovesti do ispoljavanja bolesti), esencijalne hipertenzije, urođene srčane mane, litijaze, policistična oboljenja, maligni neoplastični procesi, trofične promene ekstremiteta ako nisu posledica smrzavanja i pegavca i sve druge bolesti endogene i nepoznate etiologije.
Odredbe st. 1. i 2. ovog člana primenjuju se pri utvrđivanju vojnog invaliditeta i u slučaju iz člana 8. stav 3. Zakona.
Procent vojnog invaliditeta za maligne neoplastične procese koji su nastali kao posledica rane, povrde ili ozlede, kao i zbog šećerne bolesti koja je nastala kao posledica rane, povrede ili ozlede utvrđuje se bez primene st. 1. i 2. ovog člana.

Član 11.

Pri utvrđivanju procenta vojnog invaliditeta ožiljci se uzimaju u obzir ako ometaju funkciju nekog organa ili nekog dela tela, odnosno ako stvaraju nagrđenost.

Član 12.

Procent vojnog invaliditeta zbog zapaljenja zglobova, odnosno posledica takvog oboljenja utvrđuje se kao za traume zglobova ili za posledicu koju je zapaljenje zglobova prouzrokovalo na srcu.

Član 13.

Vojni invaliditetIgrupe može se utvrditi samo za oštećenje organizma za koje je u Listi utvrđen procent vojnog invaliditeta 100% -Igrupa, kao i u slučajevima iz člana 4. stav 4. i člana 6. stav 1. ovog pravilnika.

Član 14.

Pri utvrđivanju procenta vojnog invaliditeta ne uzimaju se u ozbir oštećenja organizma koja nastaju kao posledica starenja, ako ovim pravilnikom nije drukčije propisano.

Član 15.

Privremeni procent vojnog invaliditeta, u smislu člana 24. stav 3. Zakona utvrđuje se, po pravilu, za vreme do dve godine sa određenim datumom, a posle se utvrđuje trajni procent, ako ovim pravilnikom nije drukčije propisano.
Za oštećenja organizma iz člana 4.