Na osnovu člana 76. stav 3. Zakona o veterinarstvu ("Službeni glasnik RS", br. 91/05 i 30/10) i člana 45. stav 3. Zakona o bezbednosti hrane ("Službeni glasnik RS ", broj 41/09),
Ministar poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede donosi

PRAVILNIK

O VETERINARSKO-SANITARNIM USLOVIMA, ODNOSNO OPŠTIM I POSEBNIM USLOVIMA ZA HIGIJENU HRANE ŽIVOTINjSKOG POREKLA, KAO I O USLOVIMA HIGIJENE HRANE ŽIVOTINjSKOG POREKLA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 25 od 12. aprila 2011)

I. UVODNE ODREDBE

Predmet uređenja

Član 1.

Ovim pravilnikom bliže se propisuju veterinarsko-sanitarni uslovi, odnosno opšti i posebni uslovi za higijenu hrane životinjskog porekla koje u pogledu izgradnje, odnosno rekonstrukcije, moraju da ispunjavaju objekti u kojima se obavlja delatnost klanja životinja, proizvodnje i prometa hrane i proizvoda životinjskog porekla, kao i uslovi higijene hrane životinjskog porekla za sve subjekte u poslovanju hranom u svim fazama proizvodnje prerade i prometa hrane životinjskog porekla koje su pod njegovom kontrolom (u daljem tekstu: posebni uslovi higijene hrane životinjskog porekla).
Objekti iz stava 1. ovog člana su:
1) objekat za klanje životinja (u daljem tekstu: klanica), i to za:
(1) domaće papkare i kopitare,
(2) živinu i lagomorfe,
(3) gajenu divljač;
2) objekat za rasecanje mesa:
(1) domaćih papkara i kopitara,
(2) živine i lagomorfa,
(3) gajene divljači i divljači;
3) objekat za proizvodnju usitnjenog mesa, poluproizvoda od mesa i mehanički separisanog mesa;
4) centar za pročišćavanje i centar za isporuku školjkaša;
5) objekat za zamrzavanje školjkaša, bodljokožaca, plaštaša i morskih puževa koji se stavljaju živi u promet;
6) plovila;
7) objekat u kojem se obavlja aukcija i veleprodaja proizvoda ribarstva;
8) objekat na gazdinstvu za proizvodnju mleka i kolostruma;
9) objekat za izradu proizvoda od jaja;
10) objekat za obradu žaba i puževa;
11) objekat za proizvodnju topljene masti životinjskog porekla i čvaraka;
12) sabirni centar i objekat za štavljenje iz kojih može poticati sirovina za proizvodnju želatina i kolagena;
13) ostali objekti u kojima se obavlja prerada proizvoda životinjskog porekla i proizvodi hrana životinjskog porekla.

Primena pravilnika

Član 2.

Odredbe ovog pravilnika primenjuju se na higijenu neprerađene i prerađene hrane životinjskog porekla, osim na:
1) primarnu proizvodnju za potrebe sopstvenog domaćinstva;
2) pripremu, rukovanje, odnosno skladištenje hrane za potrebe sopstvenog domaćinstva;
3) male količine primarnih proizvoda, svežeg mesa živine i lagomorfa koji su zaklani na gazdinstvu i divljači ili mesa divljači kojima proizvođač, odnosno lovac snabdeva krajnjeg potrošača ili lokalni objekat u prometu na malo koji neposredno snabdeva krajnjeg potrošača.
Ako ovim pravilnikom nije propisano drugačije, odredbe ovog pravilnika primenjuju se i na prerađene proizvode životinjskog porekla koji se upotrebljavaju za pripremu hrane koja istovremeno sadrži proizvode biljnog porekla i prerađene proizvode životinjskog porekla, osim na hranu koja istovremeno sadrži proizvode biljnog porekla i prerađene proizvode životinjskog porekla.
Ako ovim pravilnikom nije propisano drugačije, odredbe ovog pravilnika ne primenjuju se u prometu na malo hrane životinjskog porekla, osim u slučaju kada se promet na malo obavlja radi snabdevanja drugog objekta hranom životinjskog porekla, osim ako se ti poslovi odnose na skladištenje ili prevoz, kada se primenjuju posebni uslovi higijene hrane u pogledu temperature.

Primena drugih propisa

Član 3.

Pored odredaba ovog pravilnika za veterinarsko-sanitarne uslove, odnosno opšte i posebne uslove za higijenu hrane životinjskog porekla, kao i uslove higijene hrane životinjskog porekla primenjuju se i odredbe posebnih propisa koji se odnose na javno zdravlje, zdravlje životinja, a naročito na uslove u pogledu sprečavanja pojave i širenja, suzbijanja i iskorenjivanja određenih transmisivnih spongiformnih encefalopatija, obeležavanja životinja, kao i odredbe posebnih propisa koji se odnose na dobrobit životinja i sledljivost proizvoda životinjskog porekla.

Uslovi

Član 4.

Objekti iz člana 1. stav 2. tač. 1) do 12) ovog pravilnika moraju da ispunjavaju:
1) veterinarsko sanitarne uslove propisane ovim pravilnikom;
2) opšte i posebne uslove za higijenu hrane propisane posebnim propisom kojim se uređuju uslovi higijene hrane (u daljem tekstu: propis o uslovima higijene hrane), kao i posebne uslove higijene hrane propisane ovim pravilnikom, osim odredaba koje se odnose na registraciju i odobravanje objekata i uvoz proizvoda životinjskog porekla.
Objekti iz člana 1. stav 2. tačka 13) ovog pravilnika moraju da ispunjavaju opšte i posebne uslove za higijenu hrane u skladu sa propisom o uslovima higijene hrane, kao i posebne uslove higijene hrane ako su propisani ovim pravilnikom, osim odredaba koje se odnose na registraciju i odobravanje objekata i uvoz proizvoda životinjskog porekla.

Značenje izraza

Član 5.

Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:
1) gazdinstvo za proizvodnju mleka jeste gazdinstvo na kome se uzgaja jedna ili više životinja radi proizvodnje mleka namenjenog stavljanju u promet kao hrana;
2) gajena divljač jesu uzgajani ratiti i uzgajani kopneni sisari, osim domaćih papkara i kopitara;
3) divljač jesu divlji papkari i lagomorfi, kopneni sisari koji se love za ishranu ljudi i koji se smatraju slobodnom divljači u skladu sa posebnim propisom, uključujući i sisare koji žive na ograđenoj teritoriji u slobodnim uslovima sličnim onima u kojima živi slobodna divljač i divlje ptice koje se love za ishranu ljudi;
4) domaći papkari i kopitari jesu domaća goveda (uključujući vrste Bubalus i Bisona), svinje, ovce i koze, i domaći kopitari;
5) žablji bataci jesu zadnji deo tela vrste RNA (familija Ranidae), koji je poprečnim rezom odsečen iza prednjih udova, sa uklonjenim unutrašnjim organima i kožom;
6) želatin jeste prirodan, rastvorljiv protein, želiran ili ne želiran, dobijen delimičnom hidrolizom kolagena koji je dobijen od životinjskih kostiju, koža, tetiva i vezivno-tkivnih ovojnica;
7) živina jesu uzgajane ptice, uključujući i ptice koje se ne smatraju domaćim, ali se uzgajaju kao domaće životinje, osim ratita;
8) iznutrice jesu sveže meso koje čine unutrašnji organi i krv, osim svežeg mesa trupa;
9) jaja jesu jaja u ljusci koja su proizvele/snele gajene ptice i koja su bezbedna za direktnu ishranu ljudi ili za pripremanje proizvoda od jaja, osim razbijenih, inkubiranih ili kuvanih jaja;
10) klanica jeste objekat za klanje i obradu životinja, čije meso je namenjeno za ishranu ljudi;
11) kolagen jeste proteinski proizvod dobijen od životinjskih kostiju, kože i tetiva proizveden u skladu sa odgovarajućim uslovima iz ovog pravilnika;
12) kolostrum jeste tečni sekret mlečne žlezde muznih životinja u periodu od tri do pet dana posle porođaja, koji je bogat antitelima i mineralima i prethodi davanju sirovog mleka;
13) kondicioniranje jeste skladištenje školjkaša koji potiču iz proizvodnih područja klase A, centara za pročišćavanje ili isporuku, u rezervoarima ili drugoj vrsti opreme, koja sadrži čistu morsku vodu ili na prirodnim lokacijama, kako bi se uklonio pesak, mulj ili blato, očuvala ili poboljšala organoleptička svojstava i osigurala njihova dobra vitalnost pre umotavanja ili pakovanja;
14) krupna divljač jesu divlji kopneni sisari koji žive slobodno u divljini, osim sitne divljači;
15) lagomorfi jesu zečevi, kunići i drugi glodari;
16) meso jeste jestivi deo životinja, uključujući i krv, a odnosi se na sledeće životinje: domaće papkare i kopitare, živinu, lagomorfe, divljač, gajenu divljač, sitnu divljač, krupnu divljač;
17) mehanički separisani proizvod ribarstva jeste proizvod dobijen odvajanjem mesa sa proizvoda ribarstva uz upotrebu mehaničkih sredstava, što ima za rezultat gubitak ili modifikaciju strukture mišićnih vlakana;
18) mehanički separisano meso (u