Na osnovu člana 19. stav 2. Zakona o predškolskom vaspitanju i obrazovanju ("Službeni glasnik RS", broj 18/10),
Ministar prosvete, nauke i tehnološkog razvoja donosi

PRAVILNIK

O VRSTAMA, NAČINU OSTVARIVANjA I FINANSIRANjA POSEBNIH, SPECIJALIZOVANIH PROGRAMA I DRUGIH OBLIKA RADA I USLUGA KOJE OSTVARUJE PREDŠKOLSKA USTANOVA

(Objavljeno u "Sl. glasnik RS", br. 26 od 20 marta 2013)

Predmet Pravilnika

Član 1.

Ovim pravilnikom utvrđuju se bliži uslovi o vrstama, načinu ostvarivanja i finansiranja posebnih, specijalizovanih programa i drugih oblika rada i usluga koje ostvaruje predškolska ustanova (u daljem tekstu: ustanova).

Programi i drugi oblici rada i usluga

Član 2.

U okviru predškolskog programa mogu da se ostvaruju posebni i specijalizovani programi i drugi oblici rada i usluga (u daljem tekstu: programi).
Godišnjim planom rada ustanova utvrđuje vreme, mesto, način i nosioce ostvarivanja programa, u skladu sa zakonom kojim se uređuju osnovi obrazovanja i vaspitanja.

Principi i ciljevi ostvarivanja programa

Član 3.

Ostvarivanje programa vrši se na način da obezbedi:
1) shvatanje deteta kao osobe i nosioca prava sa posebnim interesovanjima i iskustvima, čija dobrobit zavisi od odnosa sa bliskim osobama i od nastojanja zajednice da obezbedi mogućnosti za dostupno i raznoliko vaspitanje i obrazovanje;
2) usaglašenost sa osnovama programa predškolskog vaspitanja i obrazovanja i doprinos unapređivanju kvaliteta predškolskog vaspitanja i obrazovanja;
3) povećanje dostupnosti predškolskog vaspitanja i obrazovanja za svu decu, bez diskriminacije ili segregacije po bilo kojem osnovu. Ne smatraju se diskriminacijom programi koji su usmereni ka postizanju pune ravnopravnosti, zaštite i napretka lica, odnosno grupe lica koja se nalaze u nejednakom položaju;
4) partnerski odnos sa porodicama, lokalnom samoupravom i širom društvenom sredinom u skladu sa potrebama predškolske dece i njihovih roditelja, odnosno staratelja;
5) negovanje igre kao autentičnog načina izražavanja i učenja deteta predškolskog uzrasta;
6) uvažavanje, jačanje i podržavanje vaspitno-obrazovne uloge porodice;
7) uvažavanje različitosti i posebnosti dece i njihovih porodica i poklanjanje posebne pažnje razvojnim potencijalima dece, kao i kulturnim i jezičkim specifičnostima sredine u kojoj dete raste;
8) kvalitetno uključivanje dece predškolskog uzrasta u dalje obrazovanje i društvenu sredinu kroz interakcije sa decom različitih uzrasta i sa različitim osobama;
9) koncepciju otvorenog sistema predškolskog vaspitanja i obrazovanja, aktuelnim istraživanjima, savremenim tehnologijama, oblicima i načinima rada i kontinuiranom unapređivanju prakse predškolskog vaspitanja i obrazovanja.

Vrste posebnih programa

Član 4.

Posebni programi, kao oblik organizovanja predškolskog vaspitanja i obrazovanja dece, su celoviti, kompleksni vaspitno-obrazovni programi, usmereni na celokupan razvoj deteta i dodatnu podršku porodici.
U okviru posebnih programa realizuju se i usluge porodici sa decom predškolskog uzrasta, i to:
1) programi podrške porodici koji predstavljaju dodatnu podršku porodici u ostvarivanju roditeljske uloge i povezivanje porodice i sistema vaspitanja i obrazovanja putem različitih sadržaja i aktivnosti, kao i kroz posebne i specijalizovane savetodavne oblike rada;
2) programi za rad sa decom u porodici koji predstavljaju dodatnu podršku porodici koja ima potrebe za profesionalnim i stručnim zbrinjavanjem deteta, a čija deca nisu uključena u život i rad ustanove;
3) programi za rad sa decom u porodici koji predstavljaju dodatnu pomoć porodici čija su deca obuhvaćena vaspitno-obrazovnim radom u ustanovi.

Vrste specijalizovanih programa

Član 5.

Specijalizovani programi su uži vaspitno-obrazovni programi, orijentisani na stimulisanje celovitog razvoja dece sa akcentom na posebne sklonosti deteta ili programi koji se odnose na pojedina područja vaspitno-obrazovnog rada sa decom, i to:
1) programi posebnih oblasti vaspitno-obrazovnog rada - programi koji imaju za cilj stimulisanje celovitog razvoja dece, pružanje mogućnosti za socijalizaciju i pružanje podrške za razvoj posebnih sklonosti i interesovanja u skladu sa psihofizičkim mogućnostima dece;
2) programi negovanja jezika i kulture nacionalne manjine.

Drugi programi i oblici rada i usluga

Član 6.

Ustanova može, s ciljem prilagođavanja specifičnim potrebama dece i porodice, da organizuje i druge programe, oblike rada i usluga, u skladu sa statutom ustanove, predškolskim programom i razvojnim planom, uz saglasnost osnivača, i to:
1) prigodne i povremene programe - programi koji imaju za cilj ostvarivanje kulturnih i rekreativnih aktivnosti, odnosno odmora dece, pružanje mogućnosti za socijalizaciju, podsticanje fizičkog rasta i razvoja, kultivisanje stvaralačkog izražavanja (pokretom, glasom, govorom, crtežom i dr.), razvoja sposobnosti komunikacije, osamostaljivanje, bogaćenje neposrednog iskustva o prirodi;
2) programe u višednevnom trajanju u ustanovi.

Uslovi za ostvarivanje programa

Član 7.

Programi se ostvaruju ako su ispunjeni sledeći uslovi:
1) da prostor i oprema odgovaraju funkciji programa;
2) da programi organizaciono, bezbednosno, zdravstveno, higijenski ne ugrožavaju i ne ometaju život dece u ustanovi;
3) da programi doprinose i podstiču integraciju dece predškolskog uzrasta u širu zajednicu;
4) da programi doprinose povećanju obuhvata dece predškolskim vaspitanjem i obrazovanjem;
5) da lica koja realizuju programe ispunjavaju propisane uslove u pogledu stepena i vrste obrazovanja saradnika u ustanovi, kao i uslove definisane specifičnostima konkretnih programa.

Vreme ostvarivanja programa

Član 8.

Posebne i specijalizovane programe karakteriše stalnost, odnosno ostvarivanje tokom cele godine sa redovnim terminima rada, najmanje jednom nedeljno, poludnevno trajanje, u skladu sa zakonom kojim se uređuje predškolsko vaspitanje i obrazovanje (u daljem tekstu: Zakon).
Programi koji se izvode u prostoru ustanove, ostvaruju se u okviru radnog vremena i van radnog vremena ustanove.
Za decu koja su uključena u vaspitne grupe celodnevnog, odnosno poludnevnog programa predškolske ustanove, program se može ostvarivati u radno vreme, pod uslovom da su programom obuhvaćena sva deca i da u njegovom finansiranju ne učestvuju roditelji.
Ukoliko program finansiraju roditelji, odnosno staratelji dece koja su uključena u vaspitne grupe celodnevnog, odnosno poludnevnog programa ustanove, ostvarivanje programa se organizuje van vremena predviđenog za celodnevni, odnosno poludnevni boravak dece u ustanovi.
Za decu koja nisu uključena u vaspitne grupe, programi se ostvaruju u okviru i van radnog vremena ustanove.

Mesto ostvarivanja programa

Član 9.

Programi se ostvaruju, zavisno od funkcije i specifičnosti programa, u prostorijama ustanove, prostorijama druge ustanove,