Na osnovu člana 19. stav 1, člana 20. stav 7. i člana 21. stav 2. Zakona o zaštiti bilja ("Službeni list SRJ", br. 24/98), savezni ministar za poljoprivredu propisuje

PRAVILNIK

O ZDRAVSTVENOM PREGLEDU USEVA I OBJEKATA ZA PROIZVODNjU SEMENA, RASADA I SADNOG MATERIJALA I ZDRAVSTVENOM PREGLEDU SEMENA, RASADA I SADNOG MATERIJALA

(Objavljen u "Sl. listu SRJ", br. 66 od 12. novembra 1999; 13/02, "Sl. list SCG", br. 10/03, 13/03, 107/08)

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuju se vreme i način vršenja zdravstvenog pregleda useva i objekata za proizvodnju semena, rasada i sadnog materijala (u daljem tekstu: usevi i objekti), kao i zdravstveni pregled proizvodnje bezvirusnog ili na određene viruse testiranog semena, rasada i sadnog materijala i zemljišta na nematode; merila za utvrđivanje zdravstvenog stanja useva i objekata, semena, rasada, sadnog materijala i drugog bilja u unutrašnjem prometu i prometu preko državne granice (u daljem tekstu: Merila); obrazac uverenja o zdravstvenom stanju useva i objekata za proizvodnju sadnog materijala višegodišnjih biljaka; obrazac uverenja o zdravstvenom stanju i testiranju na prisustvo virusa i njima sličnih organizama na sadnom materijalu višegodišnjih biljaka i semena; uslovi koje moraju da ispune pravna lica koja se bave zdravstvenim pregledom useva i objekata, kao i zdravstvenim pregledom bezvirusnog ili na određene viruse testiranog semena, rasada, sadnog materijala i zemljišta na nematode.

Član 2.

Usevima za proizvodnju semena poljoprivrednog bilja smatraju se zemljišta zasejana žitima, industrijskim, krmnim, povrtarskim, lekovitim, začinsko-aromatičnim i ukrasnim biljem i cvećem, kao i zemljište i supstrat na kome se to bilje proizvodi.
Objektima za proizvodnju šumskog semena, rasada i sadnog materijala višegodišnjih biljaka smatraju se:
1) rasadnici, staklenici, plastenici, botaničke bašte i arboretumi za proizvodnju voćnog, loznog i šumskog sadnog materijala, rasada i semena i sadnog materijala ukrasnog bilja, cveća, povrća i hmelja, zemljište i supstrat na kome se to bilje proizvodi;
2) primarni izvorni, predosnovni i osnovni materijal za zasnivanje matičnjaka voćnjaka i vinove loze, matični zasadi voćaka, vinove loze, šumskog i ukrasnog bilja, cveća i hmelja i zemljište na kome se to bilje proizvodi;
3) bilje za selekciju i introdukciju, zajedno sa zemljištem i supstratom na kome se to bilje proizvodi;
4) zemljišta na kojima se proizvode izdanci, sadnice, divljačice, prporci, živići, reznice, kalem grančice, lukovice, rizomi, krtole i seme drvenastog bilja, uključujući i semenske sastojine i semenke plantaže šumskog bilja;
5) mesta (lokacije, laboratorije, komore za gajenje biljaka i sl.) za proizvodnju semena i sadnog materijala iz kulture biljnog tkiva, kulture embriona i dr.
Objektima iz stava 2. ovog člana smatraju se i skladišta za smeštaj, čuvanje, doradu, preradu i transport semena, rasada i sadnog materijala.

Član 3.

Zdravstvenom pregledu podležu:
1) usevi i objekti;
2) zemljište i supstrat na kome se zasniva proizvodnja bilja iz useva i objekata iz člana 2. stav 1. i stav 2. tač. 1. do 4. ovog pravilnika;
3) bilje koje se gaji ili se kao spontana flora nalazi u okruženju useva, odnosno objekata, a koje može da bude potencijalni domaćin i prenosilac određenih štetnih organizama (u daljem tekstu: izolacioni pojas), što se utvrđuje u Merilima za utvrđivanje zdravstvenog stanja useva i objekata, semena, rasada i sadnog materijala (u daljem tekstu: Merila).
Usevi i objekti vidno se obeležavaju sa podacima o proizvođaču, vrsti bilja, sorti i reprodukciji, zemljišnoj površini odnosno broju sadnica ili stabala.

Član 4.

Zdravstveni pregled useva i objekata tokom vegetacije na prisustvo štetnih organizama mogu da vrše pravna lica koja ispunjavaju sledeće uslove:
1) da imaju u stalnom radnom odnosu dva radnika sa visokom stručnom spremom iz oblasti zaštite bilja;
2) da imaju laboratoriju za zaštitu bilja sa osnovnom opremom (mikroskop, binokular, termostat, aparat za sterilizaciju).
Zdravstveni pregled useva i objekata za proizvodnju bezvirusnog ili na određene viruse testiranog semena, rasada i sadnog materijala mogu da vrše pravna lica koja ispunjavaju sledeće uslove:
1) da imaju u stalnom radnom odnosu radnika sa visokom stručnom spremom iz oblasti zaštite bilja, sa naučnim stepenom magistra ili doktora (u istraživačkom, odnosno naučnom zvanju), iz oblasti virusologije;
2) da imaju virusološku laboratoriju sa opremom za ELISA test, staklenik i mrežanik, a za pregled voćarskih kultura, vinove loze i hmelja i eksperimentalno polje.
Zdravstveni pregled zemljišta na prisustvo nematoda mogu da vrše pravna lica koja ispunjavaju sledeće uslove:
1) da imaju u stalnom radnom odnosu radnika sa visokom stručnom spremom iz oblasti zaštite bilja, sa naučnim stepenom magistra ili doktora (u istraživačkom, odnosno naučnom zvanju), iz oblasti fitonematologije;
2) da imaju laboratoriju za fitonematologiju sa uređajima za ekstrakciju cistolikih i slobodnih nematoda, mikroskop, binokular.
Zdravstveni pregled useva i objekata, semena, rasada i sadnog materijala na prisustvo drugih štetnih organizama (fitopatogenih gljiva, bakterija, insekata i grinja), a koje nije moguće utvrditi pregledom u smislu stava 1. ovog člana mogu da vrše pravna lica koja ispunjavaju sledeće ulove, iz jedne ili više oblasti:
1) da imaju u stalnom radnom odnosu radnika sa visokom stručnom spremom iz oblasti zaštite bilja, sa naučnim stepenom magistra ili doktora (u istraživačkom, odnosno naučnom zvanju), iz oblasti mikologije, bakteriologije, entomologije, akarologije i herbologije;
3) da imaju laboratoriju za fitopatologiju, entomologiju odnosno herbologiju sa sledećom opremom: mikroskop, binokular, termostat, komora za izolaciju, sušnica, autoklav, staklara, insektarijum.

Član 5.

Zdravstveni pregled useva vrši se dva puta, i to prvi pregled u vreme u kome se najbolje mogu uočiti pojave štetnih organizama, a drugi pregled - pred ubiranje useva.
Zdravstveni pregled za useve suncokreta, duvana i krmnog bilja vrši se tri puta, a u usevu krompira - četiri puta, u toku vegetacije.
Zdravstveni pregled useva iz člana 5. stav 2. ovog pravilnika vrši se, i to:
1) prvi pregled - kad suncokret ima šest do sedam listova, drugi - pred cvetanje biljaka, a treći - u početku tehničke zrelosti;
2) prvi pregled duvana - u fenofazi rasada (10 dana pre iznošenja biljaka na stalno mesto), drugi - u fenofazi bujnog porasta biljaka, a treći - u fenofazi butacije;
3) prvi pregled krmnog bilja - odmah po nicanju useva ili po završetku vegetacije (u već zasnovanom lucerištu, drugi - pre cvetanja biljaka, a treći - u fenofazi obrazovanja mahune;
4) prvi pregled - kada biljke krompira dostignu visinu 15 do 20cm, drugi - kada su biljke u punom cvetu, treći pregled (postkontrola) - po završetku vegetacije, a četvrti - pre stavljanja u promet.
Ako se seme poljoprivrednog bilja, seme cveća, šumsko seme i dr.