Na osnovu člana 10. stav 2. Uredbe o sadržaju i načinu izrade planova zaštite i spasavanja u vanrednim situacijama ("Službeni glasnik RS ", broj 8/11),
Ministar unutrašnjih poslova donosi

UPUTSTVO

O METODOLOGIJI ZA IZRADU PROCENE UGROŽENOSTI I PLANOVA ZAŠTITE I SPASAVANjA U VANREDNIM SITUACIJAMA

(Objavljeno u "Sl. glasniku RS", br. 96 od 5. oktobra 2012)

I. OPŠTE ODREDBE

1.
Ovim uputstvom propisuje se metodologija za izradu procene ugroženosti od elementarnih nepogoda i drugih nesreća, plana zaštite i spasavanja u vanrednim situacijama na nivou Republike Srbije i plana zaštite i spasavanja u vanrednim situacijama organa državne uprave, autonomnih pokrajina, jedinica lokalne samouprave, privrednih društava, drugih pravnih lica i drugih organizacija, (u daljem tekstu: Metodologija). Metodologija je odštampana uz ovo uputstvo (Prilog 1) i čini njegov sastavni deo.
2.
Procena ugroženosti od elementarnih nepogoda i drugih nesreća (u daljem tekstu: Procena) je osnovni dokument za izradu Plana zaštite i spasavanja u vanrednim situacijama na nivou Republike Srbije (u daljem tekstu: Nacionalni plan) i Plana zaštite i spasavanja u vanrednim situacijama organa državne uprave, autonomnih pokrajina, jedinica lokalne samouprave, privrednih društava, drugih pravnih lica i drugih organizacija (u daljem tekstu: Plan), a izrađuju je svi subjekti definisani Zakonom o vanrednim situacijama ("Službeni glasnik RS", br. 111/09 i 92/11). Nosioci izrade Procene formiraju stručni tim za izradu Procene, koji se sastoji od stručnjaka po vrsti delatnosti od značaja za zaštitu i spasavanje, odnosno procenu rizika.
Procena je dokument kojim se identifikuju opasnosti, izvori i oblici ugrožavanja, mogući efekti i posledice, procena ugroženosti-rizika, sagledavanje snaga, sredstava i preventivnih mera za odgovor na opasnosti izazvane elementarnim nepogodama i drugim nesrećama, zaštitu i spasavanje života i zdravlja ljudi, životinja, zaštite materijalnih, kulturnih dobara i životne sredine.
3.
Procene ugroženosti pravnih lica i privrednih društava obuhvataju objekte i prostor u njihovom vlasništvu ili na korišćenju i prostor oko tih objekata koji može biti ugrožen elementarnim nepogodama i drugim nesrećama na postrojenjima u kojima obavljaju delatnost, odnosno može uzrokovati negativne posledice po širu zajednicu i okolinu u slučajevima prekida rada ili značajnijih poremećaja u radu objekata kritične infrastrukture.
Prilikom izrade Procene uzimaju se obzir standardi urbanističko - planske regulative, tehničko - tehnološke dokumentacije, procedure proizvodnih i drugih procesa i statističkih podataka o svim elementima potrebnim za izradu iste.
4.
Plan se izrađuje u skladu sa Uredbom o sadržaju i načinu izrade planova zaštite i spasavanja u vanrednim situacijama ("Službeni glasnik RS", broj 8/11) (u daljem tekstu: Uredba) i ovim uputstvom.
Planove su dužni da izrade svi subjekti definisani Zakonom o vanrednim situacijama i Uredbom.
Planom se planiraju operativne mere, subjekti, snage i sredstva za sprovođenje zaštite i spasavanja života i zdravlja ljudi, životinja, materijalnih i kulturnih dobara i životne sredine od elementarnih nepogoda i drugih nesreća.
Pravna lica - operateri koji poseduju ili upravljaju postrojenjem ili pogonom u kojem su prisutne opasne materije po vrstama i količinama u skladu sa SEVESO II Direktive, izrađuju operativne planove zaštite od tehničko tehnoloških nesreća - udesa prema metodologiji koju propisuje ministarstvo nadležno za zaštitu životne sredine.

II. SADRŽAJ PROCENE

5.
Procenom se definišu položaj i karakteristike teritorije, moguća ugroženost kritične infrastrukture, identifikacija opasnosti, procena rizika, procena potrebnih snaga, sredstava i preventivnih mera za zaštitu i spasavanje od elementarnih nepogoda i drugih nesreća.
Procena sadrži:
1) Uvod;
2) Položaj i karakteristike teritorije;
3) Procenu kritične infrastrukture sa stanovišta ugroženosti od elementarnih nepogoda i drugih nesreća;
4) Identifikaciju opasnosti i procenu rizika od elementarnih nepogoda i drugih nesreća;
5) Procenu potrebnih snaga, sredstava i preventivnih mera za zaštitu i spasavanje;
6) Zaključak.

Uvod

6.
Uvod Procene sadrži osnovne podatke o cilju koji se treba ostvariti izradom Procene, kako bi se društvena zajednica planski pripremila za reagovanje u slučaju elementarnih nepogoda i drugih katastrofa.

Položaj i karakteristike teritorije

7.
Opis položaja i karakteristika teritorije, koji se izrađuju za Procenu i predstavlja njen sastavni deo, sadrži sledeće podatke:
1) Geografski položaj: površina teritorije, broj i ukupna površina (gradovi i naseljena mesta), urbana struktura naselja (opremljenost infrastrukturom, objekti od posebnog značaja - objekti državne i lokalne samouprave, termoelektrane, hidrocentrale, ptt objekti, sedišta javnih medija, aerodrom, luka, pristanište, autobuska i železnička stanica, tržni centri), stambeno naselje (individualna i kolektivna gradnja, spratnost, gustina), deponije - regionalne i druge, postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda i dr.;
2) Hidro-orografske karakteristike: reke, vodotoci i rečice, podzemne vode, prirodna i akumulaciona jezera, geo-morfološki sastav zemljišta (reljef, planine, ravnice, rečne obale i dr.);
3) Meteorološko-klimatske karakteristike: vrsta klime, prosečna godišnja temperatura, padavine (prosečne godišnje padavine, kiša, sneg, grad, led i magle), vetrovi, oluje;
4) Stanovništvo: ukupan broj, polna struktura od ukupnog broja stanovnika (muškarci, žene), starosna struktura stanovnika (0-7, 8-50, 51-70, 71-75 i više godina);
5) Socijalna struktura od ukupnog broja stanovnika: radno sposobno stanovništvo (broj zaposlenih i nezaposlenih), penzioneri, majke sa decom do 15 godina starosti, lica koja su po zakonu dužna da se staraju o čuvanju i negovanju maloletnika mlađih od 15 godina, trudnice, bolesna lica, lica sa posebnim potrebama i druga lica kojima je neophodna tuđa pomoć i nega;
6) Materijalna i kulturna dobra i životna sredina: objekti od nacionalnog značaja (kulturno istorijski spomenici, muzeji, legati i dr.), objekti za održavanje kulturnih manifestacija, verski objekti;
7) Zaštićena prirodna dobara: nacionalni parkovi, parkovi prirode;
8) Životinjski svet: domaće i divlje životinje;
9) Vodosnabdevanje: objekti za preradu vode (gradska vodovodna mreža), kvalitet vode, potrebne količine i distributivna mreža izvorišta, bunari, akumulaciona jezera pijaće vode, crpne stanice;
10) Poljoprivredne površine: zemljišna površina po nameni korišćenja i sektoru vlasništva, ostvarena setvena struktura u proizvodnji u tekućoj godini osnovnih ratarskih i povrtarskih kultura, stanje stočnog fonda na teritoriji opštine, pregled pojedinih kapaciteta skladišnog prostora na teritoriji opštine, kapaciteti hladnjača na teritoriji opštine za uskladištenje mesa i mesnih proizvoda;
11) Objekti za sklanjanje, zbrinjavanje i zdravstveno obezbeđenje: objekti za zbrinjavanje stanovništva (broj skloništa osnovne zaštite, broj skloništa dopunske zaštite, broj zaklona, objekti za zbrinjavanje stanovništva (izbor objekata privremenog smeštaja: škole, vrtići, sportski objekti, kolektivni centri, objekti za pripremu hrane i dr., kao i izbor objekata za duže korišćenje: montažne kuće, kontejneri, kuće na privremeno korišćenje i dr.), objekti za sklanjanje kulturnih i materijalnih dobara (disperzija kulturnih i materijalnih dobara iz ugroženih područja u manje ugrožene), zdravstveno obezbeđenje i lokacije (kapaciteti, lokacije, medicinska opremljenost, rezerve medicinskog materijala, kvalifikaciona struktura zaposlenih i dr.);
12) Saobraćajno-tehnološka infrastruktura: saobraćajna i putna mreža, železnička mreža, plovni rečni putevi (vrsta, dužina, magistralni put, regionalna i