Na osnovu člana 7. stav 4. Zakona o zdravstvenoj zaštiti ("Službeni glasnik RS", br. 17/92, 50/92 i 52/93), Vlada Republike Srbije donela je

UREDBU

O PREVENTIVNOJ STOMATOLOŠKOJ ZDRAVSTVENOJ ZAŠTITI STANOVNIŠTVA

(Objavljena u "Sl. glasniku RS", br. 24/94)

Član 1.

Ovom uredbom utvrđuju se grupacije stanovništva koje se obuhvataju preventivnim stomatološkom zdravstvenom zaštitom i program preventivne stomatološke zdravstvene zaštite.

Član 2.

Preventivnom stomatološkom zdravstvenom zaštitom obuhvataju se trudnice, odojčad, deca od 3 - 5 godina i predškolska deca, školska deca i omladina, a u zavisnosti od preventabilnosti bolesti i odraslo stanovništvo.

Član 3.

Preventivna stomatološka zdravstvena zaštita stanovništva sprovodi se po programu kojim su utvrđeni: opšti ciljevi koji treba da se ostvare do 2000-te godine, specifični ciljevi i mere u oblasti primarne i sekundarne prevencije, metodologija izvođenja i organizacija sprovođenja programa.
Program iz stava 1. ovog člana odštampan je uz ovu uredbu i njen je sastavni deo.

Član 4.

Sredstva za sprovođenje preventivne stomatološke zdravstvene zaštite iz čl. 2. i 3. ove uredbe obezbeđuju se u skladu sa zakonom.

Član 5.

Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
PROGRAM PREVENTIVNE STOMATOLOŠKE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE
I. OPŠTI CILJEVI KOJI TREBA DA SE OSTVARE DO 2000-TE GODINE
U skladu sa Programom Svetske zdravstvene organizacije "Zdravlje za sve do 2000-te godine", ovim programom do 2000-te godine utvrđuju se sledeći ciljevi:
1. smanjiti broj dece sa cirkularnim karijesom na manje od 4%
2. 70% dece u 3. god. sa svim zdravim zubima
3. 50% dece u 6. god. sa svim zdravim mlečnim zubima
4. 70% dece u 7. god. sa svim zdravim stalnim zubima
5. kod dece u 12. god. KIP manji od 4,0 sanirana stalna zuba
6. 60% dece u 15. godina ima CPITN=0 u najmanje 3 sekstanta
7. 50% omladine u 18. god. da ima CPITN=0 u najmanje 3 sekstanta
8. 30% radno-aktivnog stanovništva (35-44 god.) CPITN=0 u najmanje 3 sekstanta
9. smanjiti broj bezubih stanovnika 35-44 god. za četvrtinu
10. smanjiti broj bezubih stanovnika starijih od 65 god. za 10%.
(Napomena: KIP - prosečan broj karijesnih zuba; CPITN - indeks za utvrđivanje oboljenja parodoncijuma)
II. SPECIFIČNI CILJEVI I MERE U OBLASTI PRIMARNE I SEKUNDARNE PREVENCIJE BOLESTI
Strategija preventivne stomatološke zaštite podrazumeva istovremeno preduzimanje kompleksa mera među kojima su najbitnije:
a) zdravstveno vaspitanje i unapređenje zdravstvene kulture stanovnika,
b) primena specifičnih mera prevencije.
1. PRIMARNA PREVENCIJA
1.1. Opšte mere
Trudnice
Cilj: oralno zdravlje majke (i deteta).
Sadržaj: motivisanje trudnice za očuvanje sopstvenog i oralnog zdravlja deteta.
Programom se predviđa do 2000-te godine obuhvat 95% registrovanih trudnica. U prvoj godini realizacije Programa (1994. god.), kao dogovoreni minimum obuhvatiti 65% registrovanih trudnica, od čega kod 50% završiti sistematsku sanaciju do protetskog zbrinjavanja.
Program se sprovodi u savetovalištu za trudnice i stomatološkoj ambulanti, a sprovodi ga stomatolog, stomatološka sestra, ginekolog i medicinska sestra. Sadržaj je definisan Stručno-metodološkim uputstvom za obuku pacijenta redovnom i pravilnom održavanju oralne higijene. Nalaz stomatologa ulaže se u zdravstveni karton trudnice.
Odojčad
Cilj: smanjenje učestalosti cirkularnog karijesa.
Sadržaj: obuka roditelja u obezbeđivanju zdravog načina ishrane, održavanju pravilne oralne higijene, fluor profilaksi i prevenciji loših navika.
Programom se predviđa do 2000-te god. obuhvat 95% odojčadi, odnosno roditelja. U prvoj godini realizacije Programa, kao dogovoreni minimum obuhvatiti 75% dece u prvoj godini života. Rad se odvija u savetovalištu za zdravu decu (rad sa roditeljima). Terapeut je dužan da dijagnostikuje stepen rizika za pojavu karijesa, posebno za pojavu cirkularnog karijesa i da nađeno stanje ubeleži u stomatološki i pedijatrijski karton. Program se ostvaruje u Savetovalištu za zdravu decu.
Mala i predškolska deca
Cilj: rano sticanje navika za očuvanje ukupnog, a posebno oralnog zdravlja.
Sadržaj: obuka roditelja i dece o zdravoj ishrani, higijeni usta i zuba, fluor profilaksi i korigovanje loših navika.
Programom se predviđa do 2000-te god. obuhvat preventivnim radom 95% dece od 2-6 godina od kojih 80% potpuno sanirano ili sa zdravim zubima. U prvoj godini realizacije Programa kao dogovorni minimum obuhvatiti 75% dece, s tim da se kod 40% postigne potpuna sanacija, odnosno da se sačuvaju zdravi zubi. Preventivni program odnosi se na decu u kolektivu i izvan kolektiva.
Kod dece na upisu uIrazred osnovne škole obezbediti obuhvat od 95% i pregled po Stručno-metodološkom uputstvu, uz dijagnostikovanje rizika za karijes, zalivanje fisura i sanaciju prvih stalnih molara, što je uslov za izdavanje lekarskog uverenja za upis u školu.
Program se sprovodi u Savetovalištu za zdravu decu i stomatološkoj ambulanti.
Školska deca i omladina
Cilj: utvrđivanje stečenih pozitivnih i korigovanje negativnih navika za očuvanje zdravlja.
Sadržaj: usavršavanje pravilne tehnike pranja zuba, korekcija ishrane, korigovanje loših navika, fluor profilaksa i rano otkrivanje i lečenje postojećih oboljenja.
Programom se predviđa do 2000-te god. obuhvat sistematskim preventivnim radom 95% školske dece (7-14 god.), od kojih 80% sa zdravim ili saniranim zubima. U populaciji školske omladine (15-18 god.) obuhvat preventivnim radom je 80%, od kojih sistematskim pregledima i sanacijom obuhvatiti prve razrede srednjih škola. U završnim razredima osnovnih škola i prvom razredu srednje škole do 2000 god. razviti i početi sa primenom dijagnostike rizika za pojavu paradontopatija, kao osnov preventivnog rada u ovom uzrastu.
U prvoj godini sprovođenja Programa obavljaju se sistematski pregledi učenikaI(ukoliko pregled nije izvršen pred upis u školu),ViVIIIrazreda osnovne škole sa obuhvatom od 95%, od čega 80% sa zdravim ili saniranim zubima.
Za opštine koje su već dostigle viši nivo preventivne stomatološke zaštite od navedenog, sprovoditi kontrolne preglede i sanaciju ostalih razreda, u skladu sa mogućnostima i stepenom razvoja službe.
U cilju otkrivanja ortodontskih anomalija sprovoditi skrining preglede uIIiVrazredu osnovne škole i prema potrebi upućivati ortodontu.
Odrasli
Cilj: motivisanje za očuvanje postojećeg nivoa oralnog zdravlja i rehabilitaciju organa za žvakanje.
Sadržaj: podizanje nivoa oralne higijene, ukazivanje na značaj organa za žvakanje za ukupno zdravlje, sanacija postojećih oboljenja, smanjenje broja izvađenih zuba, rana rehabilitacija i značaj redovne kontrole. Programom se predviđa do 2000-te god. da 90% pacijenata koji dolaze na redovnu sanaciju ili stomatološku rehabilitaciju (izuzev urgentnih stanja), budu obuhvaćeni individualnim programom zdravstvenog vaspitanja. U prvoj godini sprovođenja programa obezbediti obuhvat od 30% pacijenata koji posete stomatološku ambulantu.
Kod radnika na radnim mestima sa visokim rizikom za pojavu stomatoloških oboljenja (hemijska isparenja, teški metali, prehrambena industrija i dr.) obezbediti sprovođenje sistematske stomatološke prevencije i zdravstveno-vaspitnog rada.
Program obuhvata prevenciju i ranu dijagnostiku i terapiju oralnog karcinoma (prema Protokolu).
1.2. Specifične mere prevencije
a) Oralna higijena
Podrazumeva mere kojima će pacijenti biti potpuno obučeni za redovnu i pravilnu oralnu higijenu i samokontrolu oralnog zdravlja.
Sprovode se prema Stručno-metodološkom uputstvu za obuku pacijenata redovnom i pravilnom održavanju oralne higijene.
b) Sistemska primena fluorida
Fluorisanje vode za piće ili fluorisanje kuhinjske soli je obaveza društvene zajednice, regulisana Zakonom. Stomatološka služba je obavezna da za teritoriju koju obezbeđuje stručno podržava i kontroliše sprovođenje ovih aktivnosti.
U slučaju da se ove mere ne sprovode, stomatološka služba je obavezna da vrši distribuciju tableta fluora, u skladu sa Protokolom o primeni fluorida u stomatologiji.
v) Lokalna primena fluorida
Predstavlja jednu od najznačajnijih mera Programa prevencije karijesa i obavezuje stomatološku službu za njeno striktno sprovođenje.
Sprovodi se prema Protokolu o primeni fluorida u stomatologiji.
g) Zalivanje fisura
Sprovodi se u uzrastu od 6 i 7 godina pred polazak u školu i u prvom razredu), na prvim stalnim