ZAKON

O DRŽAVNOM PREMERU I KATASTRU I UPISIMA PRAVA NA NEPOKRETNOSTIMA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 83/92, 53/93, 67/93, 48/94, 12/96, 15/96, 34/01, 25/02 i 101/2005)

GlavaI

OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ovim zakonom uređuju se državni premer nepokretnosti, katastar nepokretnosti, katastar vodova i upisi prava na nepokretnostima, kao i njihovo održavanje i obnova.

Član 2.

Državnim premerom nepokretnosti (u daljem tekstu: premer), u smislu ovog zakona, smatra se prikupljanje i utvrđivanje podataka o nepokretnostima, kao i vršenje drugih poslova utvrđenih ovim zakonom.

Član 3.

Nepokretnosti, u smislu ovog zakona, jesu: zemljišta, zgrade, stanovi i poslovne prostorije kao posebni delovi zgrada i drugi građevinski objekti (nadzemni i podzemni).
Vodovi, u smislu ovog zakona, jesu: podzemni i nadzemni vodovi (vodovod, kanalizacija, toplovod, naftovod, gasovod, elektroenergetska mreža, telekomunikacije, drenaža, industrijski i drugi vodovi sa pripadajućim uređajima i postrojenjima i slično).

Član 4.

Katastar nepokretnosti je javna knjiga koja predstavlja osnovnu evidenciju o nepokretnostima i pravima na njima.
U katastar nepokretnosti upisuju se podaci o nepokretnostima i pravima na njima, utvrđeni u skladu sa zakonom.
Katastar nepokretnosti je osnova za izradu posebnih katastara i za druge evidencije o nepokretnostima.
Katastar vodova je evidencija u kojoj se utvrđeni podaci o vodovima prikazuju grafički, numerički i opisno, u skladu sa ovim zakonom.

Član 5.

Prava na nepokretnosti stiču se, prenose, ograničavaju i prestaju upisom u katastar nepokretnosti.
U slučaju više upisa prava na nepokretnostima, jače je ono pravo koje je ranije upisano.
Pravo na nepokretnosti nastalo upisom u katastar nepokretnosti iz stava 1. ovog člana ima pravno dejstvo prema trećim licima od dana upisa.
Upis podataka o nepokretnostima i pravima na njima vrši se za sve nepokretnosti po službenoj dužnosti ili po zahtevu nosioca prava na nepokretnosti.

Član 6.

Podaci o nepokretnosti i pravima na njima upisani u skladu sa odredbama člana 5. ovog zakona smatraju se tačnim i treća lica ne mogu trpeti štetne posledice u prometu nepokretnosti i drugim odnosima u kojima se ovi podaci koriste.

Član 7.

Podaci o horizontalnoj i visinskoj predstavi teritorije Republike Srbije, nepokretnostima, nosiocu prava svojine i drugih stvarnih prava na nepokretnostima prikupljaju se i utvrđuju u postupku premera, održavanja premera i drugom postupku utvrđenom zakonom i obezbeđuju kao podaci od interesa za Republiku.

Član 8.

Podaci o nepokretnostima i pravima na njima i podaci o vodovima, upisani u katastar nepokretnosti, odnosno katastar vodova, koriste se za: izradu prostornih planova; privredne, statističke, naučne, tehničke i upravno-pravne potrebe; utvrđivanje katastarskog prihoda i druge potrebe državnih organa, ustanova, preduzeća, drugih organizacija, građana i njihovih udruženja.

Član 9.

Premer i izrada katastra nepokretnosti vrši se na osnovu srednjoročnih i godišnjih programa radova.
Srednjoročni program donosi Vlada Republike Srbije, a godišnji Republički geodetski zavod.
Programima iz stava 1. ovog člana predviđaju se izvori i obim sredstava potrebnih za njihovu realizaciju, koja se obezbeđuju iz dela poreza na dohodak građana i dela poreza na imovinu.

Član 10.

Vršenje premera i izrada katastra nepokretnosti, njihovo održavanje i obnova i upisi prava na nepokretnostima poslovi su od opšteg interesa za Republiku.

Član 11.

Upravne poslove koji se odnose na premer i izradu katastra nepokretnosti i vodova, njihovo održavanje i obnovu i upise prava na nepokretnostima obavlja Republički geodetski zavod.
Stručne poslove koji se odnose na premer i izradu katastra nepokretnosti i vodova, njihovo održavanje i obnovu obavlja Republički geodetski zavod i preduzeće, druga organizacija i radnja koji su registrovani za izvođenje ovih radova (u daljem tekstu: geodetska organizacija), na način i pod uslovima utvrđenim ovim zakonom.
Geodetska organizacija može da obavlja stručne poslove iz stava 2. ovog člana na osnovu pravnosnažnog rešenja Republičkog geodetskog zavoda o ispunjenosti propisanih uslova za rad geodetske organizacije.
Geodetska organizacija, odnosno njena delatnost obavljanja stručnih poslova iz stava 2. ovog člana, brisaće se iz registra nadležnog organa na osnovu konačnog rešenja Republičkog geodetskog zavoda kojim se utvrđuje da geodetska organizacija ne ispunjava propisane uslove za rad, kao i u drugim slučajevima utvrđenim zakonom.
Bliže uslove za rad geodetske organizacije iz st. 2, 3. i 4. ovog člana propisaće Vlada Republike Srbije, u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Poslove na izvršavanju premera i izradi posebnih evidencija o nepokretnostima za vojne potrebe obavlja organ nadležan za poslove odbrane.

Član 12.

Obavljanje stručnih poslova za koje je, u skladu sa odredbama ovog zakona, predviđena izrada glavnog projekta, vrši Republički geodetski zavod ili geodetska organizacija koja ima najmanje tri zaposlena geodetske struke sa položenim stručnim ispitom za zaposlene u organima državne uprave, od kojih je najmanje jedan sa visokom školskom spremom, kao i odgovarajuće geodetske instrumente i pribor.
Ako se na osnovu akta Vlade Republike Srbije ili akta drugog nadležnog državnog organa donetog na osnovu zakona, radovi iz stava 1. ovog člana finansiraju iz budžeta Republike Srbije, te radove obavlja Republički geodetski zavod ili geodetska organizacija, posle sprovedenog postupka javnog nadmetanja.
Ako se finansiranje radova iz stava 1. ovog člana vrši iz drugih izvora, te radove obavlja geodetska organizacija u skladu sa ugovorom zaključenim između investitora i izvođača radova, posle sprovedenog postupka javnog nadmetanja ili prikupljanja pismenih ponuda.

Član 13.

Investitor određuje lice koje će vršiti stručni nadzor nad izvođenjem radova.
Izvođenjem radova može rukovoditi i stručni nadzor može vršiti lice koje ima visoku stručnu spremu geodetske struke, položen stručni ispit za zaposlene u organima državne uprave, najmanje tri godine radnog iskustva na tim poslovima i ovlašćenje koje se stiče polaganjem ispita pred komisijom koju obrazuje direktor Republičkog geodetskog zavoda.
Stručni nadzor obuhvata: kontrolu da li se izvođenje radova vrši prema tehničkoj dokumentaciji; kontrolu i proveru kvaliteta izvođenja svih vrsta radova i primenu propisa, standarda i tehničkih normativa; saradnju sa projektantom radi obezbeđenja detalja tehnoloških i organizacionih rešenja za izvođenje radova i rešavanje drugih pitanja koja se pojave u toku izvođenja radova.
Izvođač radova iz člana 12. ovog zakona dužan je da:
1) radove izvodi prema tehničkoj dokumentaciji i u skladu sa propisima, standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta koji važe za pojedine vrste radova;
2) vodi dnevnik radova i knjigu inspekcije;
3) odmah pismeno obavesti lice koje vrši stručni nadzor o uočenim nedostacima u tehničkoj dokumentaciji i o nastupanju nepredviđenih okolnosti koje su od uticaja na izvođenje radova i primenu tehničke dokumentacije.

Član 14.

U odluci o promeni nosioca prava svojine i drugih stvarnih prava na nepokretnostima, sudovi i drugi organi označavaju nepokretnost podacima iz katastra nepokretnosti (broj katastarske parcele, površina parcele, broj zgrade i posebnog dela zgrade, broj lista nepokretnosti, naziv katastarske opštine, ime, srednje ime i prezime, odnosno naziv, matični broj i prebivalište, odnosno sedište dosadašnjeg i novog nosioca prava na nepokretnosti), a odluku, u roku od osam dana od dana pravnosnažnosti, dostavljaju Republičkom geodetskom zavodu - organizacionoj jedinici u opštini na čijoj teritoriji se nalazi nepokretnost.
Podaci o nepokretnosti iz stava 1. ovog člana označavaju se i u ispravama o pravnom poslu čiji je predmet prenos prava svojine i drugih stvarnih prava na nepokretnostima.
Organi, ustanove, preduzeća i druge organizacije, građani i njihova udruženja mogu u poslovima izvođenja građevinskih radova, obavljanja komunalnih delatnosti i radova na vodovima i drugim poslovima za koje su potrebni merni i opisni podaci o nepokretnosti koristiti samo podatke iz katastra nepokretnosti i vodova.
U slučajevima iz st. 1, 2. i 3. ovog člana označavanje nepokretnosti i vodova vrši se na osnovu kopija sa radnog originala i podataka iz katastarskog operata i katastra vodova.
Odobrenje za izgradnju, rekonstrukciju ili korišćenje objekata može se izdati samo ako su korišćeni podaci iz stava 3. ovog člana.

Član 15.

Premer, izrada katastra nepokretnosti i upisi prava na nepokretnostima