ZAKON
O GEOLOŠKIM ISTRAŽIVANjIMA
(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 44/95 i 101/2005)
I. OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim zakonom uređuju se uslovi i način izvođenja geoloških istraživanja i korišćenja rezultata tih istraživanja, način programiranja geoloških istražnih radova i njihovog finansiranja, kao i nadzor nad primenom odredaba ovog zakona.
Član 2.
Geološkim istraživanjima, u smislu ovog zakona, smatraju se istraživanja koja se izvode radi: upoznavanja razvoja, sastava i građe zemljine kore; pronalaženja i utvrđivanja količina i kvaliteta mineralnih sirovina; utvrđivanja geoloških osobina tla za izgradnju objekata; planiranja prostora i istraživanja radi zaštite životne sredine.
Zaštita životne sredine, u smislu stava 1. ovog člana, jeste zaštita i prezentacija prirodnih vrednosti (geoloških i geomorfoloških fenomena i odlika istorijskog razvoja zemljine kore i reprezentativnih pojavnih oblika); zaštita od štetnih prirodnih procesa (zemljotresa, klizišta, erozija, bujica i poplava) i od tehnogenih narušavanja (zagađivanje tla pri istraživanju i eksploataciji, zagađivanje podzemnih voda, veštačko narušavanje stabilnosti tla, zagađivanje vazduha radovima u tlu i ugrožavanje zaštićenih prirodnih dobara).
Član 3.
Mineralnim sirovinama, u smislu ovog zakona, smatraju se:
1) sve vrste uglja i uljnih škriljaca;
2) ugljovodonici u tečnom i gasovitom stanju (nafta i gas) i ostali prirodni gasovi;
3) radioaktivne mineralne sirovine;
4) metalične mineralne sirovine i njihova upotrebljiva jedinjenja;
5) tehnogene mineralne sirovine;
6) nemetalične mineralne sirovine i sirovine za dobijanje građevinskog materijala;
7) sve vrste soli i sonih voda;
8) podzemne vode i izvori geotermalne energije.
Član 4.
Geološka istraživanja su osnovna i detaljna.
Osnovna i detaljna geološka istraživanja vrše se prema projektu geoloških istraživanja.
Član 5.
Osnovna geološka istraživanja obuhvataju: istraživanja razvoja, sastava i građe zemljine kore; utvrđivanje potencijalnosti područja u pogledu pronalaženja mineralnih sirovina do stepena istraženosti rezervi zaCIkategoriju, utvrđivanje stanja, svojstava i karakteristika stena i tla; utvrđivanje geotehničkih osobina tla za potrebe planiranja namene prostora i pogodnosti terena za izgradnju; istraživanja radi zaštite životne sredine, kao i izradu odgovarajućih geoloških karata.
Osnovna geološka istraživanja su poslovi od opšteg interesa za Republiku i finansiraju se iz budžeta Republike Srbije.
Član 6.
Detaljna geološka istraživanja obuhvataju istraživanja koja se izvode radi dobijanja detaljnih geoloških podataka o: položaju, veličini, obliku, sastavu i građi ležišta; kvalitetu i rezervama mineralnih sirovina i uslovima njihovog iskorišćavanja; osobinama terena radi utvrđivanja uslova za izgradnju i izradu programa zaštite životne sredine.
Član 7.
Na istražnom prostoru, odnosno terenu na kome nisu izvršena odgovarajuća osnovna geološka istraživanja, ne mogu se izvoditi detaljna geološka istraživanja mineralnih sirovina i detaljna geološka istraživanja terena radi izrade geotehničkih i hidrogeoloških podloga na tom terenu za izgradnju visokih brana, akumulacija površinskih voda čija je zapremina veća od milion kubnih metara, odnosno brana većih od 15 metara građevinske visine, tunela, hidroelektrana, termoelektrana, autoputeva, magistralnih puteva, metroa i železničkih pruga.
Član 8.
Osnovna geološka istraživanja obavezno se izvode za potrebe prostornog planiranja i izrade generalnih urbanističkih planova, radi utvrđivanja i vrednovanja ukupnih geoloških potencijala određenog područja, utvrđivanja namene prostora i podobnosti za izgradnju.
Detaljna inženjersko-geološka istraživanja obavezno se izvode za potrebe izrade prostornih i urbanističkih planova, kao i pre izrade tehničke dokumentacije za izgradnju objekata i programa zaštite životne sredine.
Pojedini istražni radovi, koji se izvode u okviru detaljnih geoloških istraživanja, ne moraju se izvoditi ako postoje dovoljno pouzdani podaci, uslovi i podloge na osnovu kojih se može pristupiti izradi tehničke dokumentacije, što se mora stručno obrazložiti u projektu istraživanja.
Član 9.
Geološka istraživanja izvode se u skladu sa savremenim naučnim dostignućima, propisima, standardima i tehničkim normativima koji se odnose na tu vrstu radova i propisima kojima su utvrđeni uslovi u pogledu zaštite na radu, zaštite od požara i eksplozije i zaštite životne sredine.
Član 10.
Na području koje predstavlja zaštićeni prostor prirode, celinu od kulturno-istorijskog i graditeljskog značaja, turističko-rekreativnu celinu, izvorište od posebnog značaja za regionalno snabdevanje vodom i drugi zaštićeni prostor, izvođenje geoloških istraživanja može se odobriti samo uz prethodnu saglasnost organa nadležnog za izdavanje uslova za uređenje prostora i organa nadležnog za odgovarajuću oblast, u skladu sa posebnim zakonom.
Član 11.
Nadzor nad primenom odredaba ovog zakona, drugih propisa, standarda, tehničkih normativa i normi kvaliteta, koji se odnose na geološka istraživanja, vrši ministarstvo nadležno za poslove geologije (u daljem tekstu: Ministarstvo).
II. IZVOĐENjE GEOLOŠKIH ISTRAŽIVANjA
1. Uslovi i način izvođenja geoloških istraživanja
Član 12.
Geološka istraživanja, kao i izradu projekata geoloških istraživanja i elaborata o rezultatima geoloških istraživanja može izvoditi preduzeće, odnosno drugo pravno lice koje je upisano u sudski registar za obavljanje te delatnosti i koje za svaku vrstu geoloških istražnih radova, odnosno izradu projekata geoloških istraživanja i elaborata o rezultatima geoloških istraživanja i za poslove rukovođenja i nadzora, ima zaposlene sa visokom školskom spremom geološke struke odgovarajućeg smera i ovlašćenjem za obavljanje tih poslova.
Poslove rukovođenja i nadzora nad izvođenjem geoloških istražnih radova i rukovođenja izradom projekata geoloških istraživanja i elaborata o rezultatima geoloških istraživanja, može obavljati lice koje, pored uslova iz stava 1. ovog člana, ima najmanje tri godine radnog iskustva u obavljanju odgovarajućih poslova.
Rukovođenje i nadzor nad izvođenjem manje složenih geoloških istražnih radova i izradu dokumentacije za te radove, može obavljati lice sa srednjom školskom spremom geološke struke odgovarajućeg smera, tri godine radnog iskustva na odgovarajućim poslovima i ovlašćenjem za obavljanje tih poslova.
Poslove specijalističkih ispitivanja predviđenih projektom geoloških istraživanja obavljaju i lica građevinske, rudarske, hemijske i drugih odgovarajućih struka, koji ispunjavaju uslove u skladu sa posebnim propisima.
Član 13.
Ovlašćenje za obavljanje poslova iz člana 12. ovog zakona i drugih stručnih poslova utvrđenih ovim zakonom, stiče se polaganjem stručnog ispita.
Stručni ispit iz stava 1. ovog člana, polaže se pred komisijom koju obrazuje ministar nadležan za poslove geologije.
Član 14.
Geološka istraživanja mogu da izvode i strana pravna lica pod uslovima i na način propisan ovim zakonom i zakonom kojim se uređuju prava stranih lica u pogledu korišćenja dobara od opšteg interesa.
Član 15.
Za korišćenje podataka i dokumentacije osnovnih geoloških istraživanja,