ZAKON

O NAČINU I USLOVIMA PRIZNAVANjA PRAVA I VRAĆANjU ZEMLjIŠTA KOJE JE PREŠLO U DRUŠTVENU SVOJINU PO OSNOVU POLjOPRIVREDNOG ZEMLjIŠNOG FONDA I KONFISKACIJOM ZBOG NEIZVRŠENIH OBAVEZA IZ OBAVEZNOG OTKUPA POLjOPRIVREDNIH PROIZVODA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 18/91, 20/92 i 42/98)

Član 1.

Zemljište oduzeto po osnovu Zakona o poljoprivrednom zemljišnom fondu društvene svojine i dodeljivanju zemlje poljoprivrednim organizacijama ("Službeni list FNRJ", broj 22/53, "Službeni list SFRJ", broj 10/65, "Službeni glasnik SRS", br. 51/71 i 52/73 i "Službeni list SAPV", broj 26/72) i zemljište konfiskovano zbog neizvršenih obaveza iz obaveznog otkupa poljoprivrednih proizvoda po propisima o obaveznom otkupu vratiće se u svojinu ranijem sopstveniku, odnosno njegovom pravnom sledbeniku (u daljem tekstu: raniji sopstvenik), pod uslovima, na način i po postupku utvrđenim ovim zakonom.
Predmet vraćanja po odredbama ovog zakona je zemljište koje se nalazi u društvenoj svojini na dan podnošenja zahteva.
U slučaju kad su na zemljištu iz stava 2. ovog člana izgrađeni objekti trajnog karaktera čija vrednost prelazi vrednost tog zemljišta ili su podignuti trajni zasadi u kompleksu većem od tri hektara koji su mlađi od 15 godina, kao i zemljište koje se koristi kao fudbalsko igralište (sportski tereni), ranijem sopstveniku na ime naknade daće se u svojinu drugo odgovarajuće zemljište (po površini i kvalitetu), a ako takvog zemljišta nema, odnosno ako se ne može obezbediti, isplatiće mu se novčana naknada u visini tržišne vrednosti, ukoliko se stranke drukčije ne sporazumeju.
Pravo na naknadu u obliku drugog odgovarajućeg zemljišta, odnosno na novčanu naknadu u smislu stava 3. ovog člana ima i raniji sopstvenik oduzetog zemljišta koje je do dana stupanja na snagu ovog zakona otuđeno iz društvene svojine.
Kad zemljište iz stava 1. ovog člana ima status neizgrađenog gradskog građevinskog zemljišta, raniji sopstvenik tog zemljišta ima pravo na naknadu (u obliku i visini) koja pripada ranijem sopstveniku gradskog građevinskog zemljišta za oduzeto neizgrađeno gradsko građevinsko zemljište, po zakonu kojim se uređuje građevinsko zemljište, ako mu naknada za to zemljište već nije isplaćena.

Član 2.

Postupak po zahtevu za vraćanje zemljišta (u daljem tekstu: zahtev) vodi i rešenje donosi komisija koju obrazuje ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede na predlog skupštine opštine (u daljem tekstu: komisija).
Komisija se sastoji od predsednika i četiri člana koji imaju zamenike.
Za predsednika komisije imenuje se sudija, a za članove komisije jedan geodetski stručnjak, jedan diplomirani inženjer poljoprivrede i dva člana iz sastava skupštine opštine.
Radu komisije prisustvuju i dva građanina mesta na čijem se području nalazi zemljište koje je predmet zahteva.
Stručne i administrativne poslove za potrebe komisije obavlja opštinski organ uprave nadležan za imovinsko-pravne poslove - odsek (ili referat) za vraćanje oduzete zemlje.

Član 3.

Raniji sopstvenik podnosi zahtev komisiji preko opštinskog organa uprave nadležnog za imovinsko-pravne poslove prema mestu gde se zemljište nalazi, najdocnije u roku od deset godina od dana stupanja na snagu ovog zakona.
U slučaju kad je oduzeto zemljište bilo u svojini porodične zadruge, odnosno u drugim oblicima zajedničke svojine, zahtev mogu podneti lica koja su bila članovi te zajednice, odnosno pravni sledbenici tih lica.

Član 4.

Uz zahtev se podnosi odluka (rešenje, presuda, odnosno drugi odgovarajući akt ili izjava svedoka) o oduzimanju zemljišta čije se vraćanje traži, dokaz o isplaćenoj naknadi, izvod iz zemljišnih i drugih javnih knjiga u koje su upisana prava na tom zemljištu, dokaz, odnosno podatak o činjenici kod koga se zemljište nalazi i drugi dokazi od značaja za odlučivanje.
Ukoliko podnosilac zahteva ne raspolaže dokumentacijom iz stava 1. ovog člana, organ uprave je dužan da dokumentaciju pribavi po službenoj dužnosti.
Po prijemu zahteva organ uprave je dužan da predloži da se u zemljišnoj, odnosno drugoj javnoj knjizi u koju se upisuju prava na nepokretnostima izvrši upis pokretanja postupka za vraćanje zemljišta u smislu ovog zakona.

Član 5.

Strankama, u smislu ovog zakona, smatraju se raniji sopstvenik s jedne strane, i opština i poljoprivredna, odnosno druga organizacija kod koje se oduzeto zemljište nalazi, odnosno koja je otuđila to zemljište iz društvene svojine (u daljem tekstu: organizacija), s druge strane.

Član 6.

Kad komisija nađe da je zahtev osnovan i da su ispunjeni uslovi za vraćanje oduzetog zemljišta, ranijem sopstveniku pripada pravo na povraćaj oduzetog zemljišta.
U slučaju iz stava 1. ovog člana stranke se mogu sporazumeti da se zasnuje deoničarski odnos.
Kad komisija nađe da je zahtev osnovan, a da nisu ispunjeni uslovi za vraćanje oduzetog zemljišta, ranijem sopstveniku pripada pravo na naknadu u drugom odgovarajućem zemljištu, ukoliko organizacija ima takvo zemljište ili ga može obezbediti.
U slučaju iz st. 1. i 3. ovog člana stranke se mogu sporazumeti da se umesto vraćanja oduzetog, odnosno davanja naknade u drugom odgovarajućem zemljištu, naknada isplati u novcu, deonice ili u drugom obliku.
Ako se ne postigne sporazum o obliku i visini naknade u smislu stava 3. ovog člana, komisija donosi rešenje kojim utvrđuje pravo svojine ranijeg sopstvenika na oduzeto, odnosno drugom odgovarajućem zemljištu, i obavezuje držaoca na predaju tog zemljišta, u roku od 15 dana od dana pravosnažnosti rešenja, ukoliko organ iz opravdanih razloga ne odredi duži rok.
U slučaju kad su ispunjeni uslovi za vraćanje zemljišta u smislu stava 1. ovog člana, a zbog smanjenja površine zemljišta u društvenoj svojini svi raniji sopstvenici ne mogu biti namireni, postojeće površine biće im vraćene srazmerno površinama oduzetog zemljišta.
Sporazum o naknadi u drugom