ZAKON

O OSNOVAMA PORESKOG SISTEMA

(Objavljen u "Sl. listu SRJ", br. 30/96, 29/97, 12/98, 59/98, 44/99, 53/99, 40/01, 23/02)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Osnove poreskog sistema su: vrste poreza na teritoriji Savezne Republike Jugoslavije (u daljem tekstu: Jugoslavija), predmet oporezivanja, poreski obveznik, poreska osnovica, vrste poreskih stopa, kao i visina, odnosno raspon poreskih stopa, poreska oslobođenja i poreske olakšice za poreze koji su od značaja za jedinstveno tržište.

Član 2.

Vrste poreza na teritoriji Jugoslavije su:
1) porez na promet;
2) porez na dobit;
3) porez na dohodak;
4) porezi na imovinu;
5) porez na prihod od međunarodnog saobraćaja;
6) porez na finansijske transakcije;
7) porez na upotrebu, držanje i nošenje pokretnih stvari;
8) porezi na fond zarada;
9) vanredni porezi.

Član 3.

Poreski obveznik poreza iz člana 2. ovog zakona je rezident i nerezident Jugoslavije koji podleže oporezivanju na teritoriji Jugoslavije.
Rezident Jugoslavije podleže oporezivanju dobiti i dohotka koje ostvari, odnosno imovine koju ima na teritoriji Jugoslavije i u inostranstvu.
Rezident Jugoslavije podleže oporezivanju prometa proizvoda i usluga koji ostvari na teritoriji Jugoslavije.

Član 4.

Rezident Jugoslavije je:
1) pravno lice koje je osnovano ili ima sedište stvarne uprave i kontrole na teritoriji Jugoslavije;
2) fizičko lice:
- koje na teritoriji Jugoslavije ima prebivalište, boravište ili centar poslovnih i životnih interesa;
- koje na teritoriji Jugoslavije, neprekidno ili s prekidima, boravi 183 ili više dana u periodu od dvanaest meseci koji počinje ili se završava u odnosnoj poreskoj godini;
- koje je upućeno u inostranstvo radi obavljanja poslova za rezidenta Jugoslavije, za diplomatsko, konzularno ili drugo predstavništvo Jugoslavije ili za međunarodnu organizaciju.
Rezident Jugoslavije istovremeno je rezident jedne od republika.

Član 5.

Nerezident Jugoslavije podleže oporezivanju dobiti i dohotka koje ostvari, odnosno imovine koju ima na teritoriji Jugoslavije.
Nerezident Jugoslavije podleže oporezivanju prihoda ostvarenog od prevoza putnika i robe u Jugoslaviji i iz Jugoslavije, pod uslovom reciprociteta.
Nerezident Jugoslavije podleže oporezivanju prometa proizvoda i usluga koji ostvari na teritoriji Jugoslavije.

Član 6.

Nerezident Jugoslavije je:
1) pravno lice koje je osnovano ili ima sedište stvarne uprave i kontrole van teritorije Jugoslavije, a poslovanje obavlja:
- preko stalne jedinice koja se nalazi na teritoriji Jugoslavije;
- bez stalne jedinice na teritoriji Jugoslavije, a podleže plaćanju poreza na dobit po osnovu bruto prihoda ostvarenog na teritoriji Jugoslavije. Stalna jedinica je mesto poslovanja preko koga pravno lice potpuno ili delimično obavlja poslovanje;
2) fizičko lice koje na teritoriji Jugoslavije:
- nema prebivalište, boravište ili centar poslovnih i životnih interesa;
- ne boravi 183 ili više dana u periodu od dvanaest meseci koji počinje ili se završava u odnosnoj poreskoj godini.

Član 7.

Rezident republike podleže oporezivanju dobiti i dohotka koje ostvari, odnosno imovine koju ima na teritoriji te republike i druge republike.

Član 8.

Rezident republike je:
1) pravno lice koje je osnovano ili ima sedište stvarne uprave i kontrole na teritoriji te republike;
2) fizičko lice:
- koje na teritoriji te republike ima prebivalište, boravište ili centar poslovnih i životnih interesa;
- koje na teritoriji te republike, neprekidno ili s prekidima, boravi 183 ili više dana u periodu od dvanaest meseci koji počinje ili se završava u odnosnoj poreskoj godini;
- koje je upućeno u drugu republiku radi obavljanja poslova za rezidenta republike.

Član 9.

Nerezident republike podleže oporezivanju dobiti i dohotka koje ostvari, odnosno imovine koju ima na teritoriji te republike.

Član 10.

Nerezident republike je:
1) pravno lice koje je osnovano ili ima sedište stvarne uprave i kontrole na teritoriji druge republike, a poslovanje obavlja preko stalne jedinice koja se nalazi na teritoriji republike;
2) fizičko lice koje na teritoriji republike:
- nema prebivalište, boravište ili centar poslovnih i životnih interesa;
- ne boravi 183 ili više dana u periodu od dvanaest meseci koji počinje ili se završava u odnosnoj poreskoj godini.

II. POREZ NA PROMET

Oblici poreza na promet

Član 11.

Oblici poreza na promet su:
1) akciza;
2) porez na promet proizvoda;
3) porez na promet usluga.
Akcize i porez na promet proizvoda i usluga, jedinstveni su i primenjuju se na teritoriji Jugoslavije.

Akciza

Predmet akcize

Član 12.

Akcizom se oporezuje promet, odnosno uvoz sledećih proizvoda:
1) derivata nafte;
2) duvanskih prerađevina;
3) alkoholnih pića;
4) etil-alkohola (etanola);
5) kafe (sirove, pržene, mlevene i ekstrakt-kafe);
6) osvežavajuća bezalkoholna pića;
7) so za ishranu;
8) luksuznih proizvoda, odnosno proizvoda višeg standarda:
- proizvodi svih vrsta i oblika izrađeni sa više od 2% zlata i drugih plemenitih metala, kao i proizvodi izrađeni sa više od 50% srebra;
- prirodno drago kamenje, prirodni biseri i proizvodi svih vrsta i oblika izrađeni od prirodnog dragog kamenja i prirodnih bisera;
- koža od reptilija i svi proizvodi izrađeni od te kože, kao i prirodno krzno i proizvodi izrađeni od tog krzna, ako su koža i krzno zastupljeni s najmanje 50%, osim kože i krzna od domaćih životinja.

Član 13.

Poreska obaveza po osnovu akcize nastaje stavljanjem u promet ili uvozom proizvoda iz člana 12. ovog zakona.
Stavljanjem u promet proizvoda smatra se svako otpremanje proizvoda iz fabrike proizvođača proizvoda na koje se plaća akciza (otpremanje u sopstveno skladište na drugoj lokaciji, isporuka sopstvenoj prodavnici, isporuka kupcu). Na dalje otpremanje proizvoda iz sopstvenog skladišta ne obračunava se akciza.
Poreska obaveza po osnovu akcize nastaje i:
1) davanjem proizvoda bez naknade (poklon, ustupanje) ili razmenom za drugi proizvod ili uslugu;
2) iskazivanjem manjka proizvoda koji se ne može pravdati višom silom (u daljem tekstu: manjak);
3) iskazivanjem rashoda (kalo, rastur, lom i kvar) iznad količine određene uzansama (u daljem tekstu: rashod);
4) korišćenjem proizvoda sopstvene proizvodnje.

Obveznik akcize

Član 14.

Obveznik akcize je proizvođač koji izvrši promet proizvoda iz člana 12. ovog zakona ili lice koje uveze te proizvode.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, obveznik akcize je i pravno lice ili preduzetnik koji neposredno od fizičkog lica - proizvođača otkupi proizvode na koje se plaća akciza.
Pravno lice ili preduzetnik iz stava 2. ovog člana obavezan je da obezbedi dokaz da je plaćena akciza.
Ako se akcizni proizvodi uvoze u svoje ime a za tuđ račun, obveznik akcize je lice za čiji se račun proizvodi uvoze.

Osnovica akciza

Član 15.

Osnovicu za obračun akcize čini jedinica mere (litar, kilogram, komad, paklica, hektolitarski stepen i dr.).
Osnovicu za obračun akcize na luksuzne proizvode čini prodajna cena tih proizvoda.
Prodajnom cenom iz stava 2. ovog člana smatra se ukupna bruto naknada koju kupac plaća prodavcu za kupljene proizvode, u koju se uračunavaju i svi zavisni troškovi koje prodavac zaračunava kupcu.
U slučaju uvoza proizvoda iz stava 2. ovog člana,